วันนี้ (6 ตุลาคม) ผศ.ดร.ณัฏฐพัชร สโรบล อาจารย์ประจำภาควิชานโยบายสังคม การพัฒนาสังคมและการพัฒนาชุมชน คณะสังคมสงเคราะห์ศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ออกมาแสดงความเห็นสนับสนุนแนวคิดการ ‘ขยายอายุเกษียณเป็น 65 ปี’ หลังจากที่อนุทิน ชาญวีรกูล นายกรัฐมนตรี และรัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย เสนอแนวทางดังกล่าว โดยมองว่าเป็นเรื่องจำเป็นเร่งด่วนที่รัฐบาลควรดำเนินการ เพราะประเทศไทยกำลังก้าวสู่ ‘สังคมอายุยืน’ ที่คนไทยจำนวนมากมีอายุเกิน 100 ปี
“ตอนนี้ไม่ใช่แค่สังคมผู้สูงอายุ แต่เป็นสังคมอายุยืนแล้ว” ผศ. ดร.ณัฏฐพัชร กล่าว พร้อมเผยผลการศึกษาของ มธ. ที่พบว่า ปัจจุบันไทยมีผู้มีอายุเกิน 100 ปีมากกว่า 40,000 คน ติดอันดับ 5 ของโลก และแนวโน้มจะเพิ่มขึ้นต่อเนื่อง หากยังคงเกษียณที่ 60 ปี จะเกิดช่องว่างชีวิตหลังเกษียณยาวถึง 40 ปี ซึ่งตั้งคำถามสำคัญว่า “จะเอาเงินที่ไหนยังชีพ”
ผศ.ดร.ณัฏฐพัชร ชี้ว่า หลายประเทศที่เข้าสู่สังคมสูงวัยระดับสุดยอด เช่น ญี่ปุ่น ฟินแลนด์ และสหรัฐอเมริกา กำหนดช่วงอายุผู้สูงอายุไว้ที่ 65 ปีขึ้นไป โดยเฉพาะญี่ปุ่นที่ขยายไปถึง 70 ปีแล้ว ขณะที่ประเทศไทยยังคงอยู่ที่ 60 ปี ซึ่งสะท้อนว่าระบบของไทย “ช้ากว่าความเป็นจริงทางประชากร”
อย่างไรก็ตาม การขยายอายุเกษียณเป็นเรื่องซับซ้อนเกินกว่าจะทำได้ในระยะเวลาอันสั้น เพราะที่ผ่านมาแม้ภาควิชาการจะมีการศึกษาวิจัยและเสนอเชิงนโยบายต่อเนื่อง แต่กลับไม่ถูกนำมาพิจารณาอย่างจริงจัง เนื่องจากติดปัญหาเรื่องงบประมาณ การคลัง และข้อจำกัดทางกฎหมาย
ผศ.ดร.ณัฏฐพัชร ยังเสนอให้รัฐบาลเร่งออก ‘กฎหมายคุ้มครองการกีดกันทางอายุในที่ทำงาน’ ควบคู่กับการขยายอายุเกษียณ เพื่อเปิดโอกาสให้คนสูงวัยเข้าถึงการจ้างงาน การฝึกอบรม และแหล่งทุน โดยย้ำว่าหากไม่เปลี่ยนทัศนคติเรื่องอายุ การขยายอายุเกษียณก็จะเป็นไปได้ยาก
“ที่ผ่านมาคนอายุ 55 ปีมักถูกกีดกันจากการฝึกอบรม เพราะถูกมองว่าใกล้เกษียณแล้วไม่คุ้มลงทุน ทั้งที่อายุชีวภาพและศักยภาพการทำงานของแต่ละคนไม่เท่ากัน” ผศ. ดร.ณัฏฐพัชร กล่าว
ผศ.ดร.ณัฏฐพัชร ยังเตือนว่า การขยายเกษียณเฉพาะข้าราชการจะเกิดประโยชน์น้อย เพราะมีเพียง 1.75 ล้านคนจากแรงงานไทยทั้งหมดกว่า 38 ล้านคน พร้อมตั้งคำถามว่า “ภาคเอกชนจะเอาด้วยหรือไม่” เพราะหากไม่ขยายให้ครอบคลุมทุกภาคส่วน นโยบายนี้จะไม่ช่วยแก้ปัญหาวิกฤตสังคมสูงวัยได้จริง
ผศ.ดร.ณัฏฐพัชร ระบุด้วยว่า แรงงานในระบบกว่า 18 ล้านคนกำลังเผชิญปัญหาเงินยังชีพไม่พอหลังเกษียณ ต่างจากแรงงานนอกระบบราว 21 ล้านคนที่ไม่มีระบบเกษียณอยู่แล้ว ขณะที่สังคมยังมักเหมารวมว่าคนอายุเกิน 60 ปีทำงานไม่ได้ ทั้งที่ในความจริง “อายุตามปฏิทินกับอายุชีวภาพไม่เหมือนกัน”
“ไม่ใช่คนอายุ 60 ทุกคนจะเชื่องช้าหรือไม่ทันเทคโนโลยี การคิดแบบนี้ต่างหากที่ทำให้สังคมไทยห่างไกลจากการอยู่ร่วมกันระหว่างวัย” ผศ. ดร.ณัฏฐพัชร กล่าวทิ้งท้าย
