บทบาทพระรองในมหกรรมซีเกมส์อยู่คู่กับทีมบาสเกตบอลชายไทยมาตลอด โดยมีฟิลิปปินส์เป็นดั่งกำแพงยักษ์สูงชันที่เรายังไม่อาจก้าวข้ามไปได้สำเร็จ
แต่ซีเกมส์ครั้งนี้อาจเป็นจุดเปลี่ยนสำคัญ รวมถึงโอกาสลบความผิดหวังที่สะสมมานานหลายปี เมื่อไทยในฐานะเจ้าภาพ ได้ยกระดับการแข่งขันให้กลับมาสู่มาตรฐานสากลมากขึ้น ด้วยการบังคับใช้กฎของสหพันธ์บาสเกตบอลนานาชาติ (FIBA) ไม่อนุญาตให้นักกีฬาโอนสัญชาติเข้าร่วมแข่งขัน
THE STANDARD SPORT มีโอกาสพูดคุยกับ โอห์ม-ชนาธิป จักรวาฬ นักกีฬาบาสเกตบอลทีมชาติไทย ถึงโอกาสครั้งประวัติศาสตร์ที่อาจนำไปสู่การปลดล็อกเหรียญทองซีเกมส์ครั้งแรก พร้อมสำรวจลึกถึงเหตุผลที่ทำให้ทีมบาสเกตบอลชายไทยยังไม่อาจก้าวขึ้นสู่จุดสูงสุดของเวทีนี้ได้
โครงสร้างต้องแข็งแรง หากหวังถึงแชมป์
หนทางสู่ความสำเร็จไม่ได้อาศัยเพียงทีมเวิร์กในสนามเท่านั้น แต่ระบบโครงสร้างพื้นฐานของลีกอาชีพ คือหัวใจสำคัญที่ โอห์ม มองว่าวงการบาสเกตบอลไทยยังต้องยกระดับ หากหวังจะก้าวไปยืนในจุดที่สูงกว่าเดิม
“ผมมองว่าความแข็งแรงของระบบลีกคือปัจจัยสำคัญ ยกตัวอย่างฟิลิปปินส์ลีกอาชีพบ้านเขาแข่งกันขันตลอดทั้งปี สร้างความต่อเนื่องให้กับนักกีฬาและยังดึงดูดผู้เล่นระดับท็อปได้มากกว่า ในขณะที่ลีกของเรายังเป็นรูปแบบทัวร์นาเมนต์ แข่ง 2 เดือนก็จบแล้ว ทำให้นักกีฬาขาดความต่อเนื่องในการแข่งขัน”
โอห์มสะท้อนภาพความเปลี่ยนแปลงที่น่ากังวล โดยเฉพาะช่วงหลังวิกฤตโควิด-19 หลายทีมไม่กล้าลงทุน หันมาใช้ผู้เล่นต่างชาติที่อาศัยอยู่ในไทยเป็นส่วนใหญ่
“เมื่อก่อนเราเคยมีนักบาสระดับ NBA มาเล เล่นในลีกบ้านเรากับทีมโมโน รวมถึงผู้เล่นต่างชาติที่เก่งๆ สลับหน้าเข้ามาอยู่เรื่อยๆ แต่พอเศรษฐกิจไม่ดี ทุกทีมเริ่มเซฟงบ หันมาใช้ผู้เล่นต่างชาติที่อาศัยอยู่ในไทยเป็นส่วนใหญ่ ทำให้ความเข้มข้นของการแข่งขันและแรงดึงดูดลดน้อยลง แตกต่างจากก่อนหน้านี้ที่บาสเกตบอลลีกไทยบูมมาก”
เมื่อองค์ประกอบเหล่านี้ดร็อปลงไป ความนิยมเริ่มน้อยลง กระทบถึงการสร้างและเฟ้นหานักกีฬาหน้าใหม่สู่ทีมชาติ โอห์มมองว่าหากโครงสร้างแข็งแกร่งพอ ทีมบาสเกตบอลไทยก็ไม่เป็นรองใครในอาเซียน
ยกระดับซีเกมส์ เปิดประตูสู่โอกาสเหรียญทอง
ในฐานะเจ้าภาพซีเกมส์ 2025 ประเทศไทยได้ยกระดับมาตรฐานกีฬาบาสเกตบอลให้กลับมาเป็นสากลมากขึ้นอีกครั้ง โดยยึดตามกฎของ FIBA เต็มรูปแบบ ผู้เล่นที่จะลงแข่งได้ต้องเป็น “Local Player” ที่เกิดและเติบโตในประเทศ ส่วนผู้เล่นลูกครึ่งต้องถือพาสปอร์ตก่อนอายุ 16 ปี และผ่านการรับรองจาก FIBA
ทั้งนี้เพื่อป้องกันไม่ให้แต่ละประเทศใช้นักกีฬาโอนสัญชาติแบบยกทีม แบบที่กัมพูชาเคยทำเมื่อ 2 ปีก่อนที่พวกเขาเป็นเจ้าภาพ และมุ่งเน้นไปที่ความสำเร็จเพียงอย่างเดียว จนลืมคำนึงถึงหัวใจสำคัญของการแข่งขัน ที่ต้องการเพิ่มโอกาสพัฒนานักกีฬาอาเซียนให้ยกระดับศักยภาพขึ้นไปสู่ในระดับโลกมากขึ้น
“ยืนยันว่าบาส 5 คน ใช้กติกา FIBA แน่นอน แม้ยังไม่มีเอกสารทางการ แต่เป็นที่รับรู้ของทุกทีมอยู่แล้ว” โอห์มบอก
“เมื่อกฎ FIBA ถูกนำมาใช้ ผมมองว่านี่คือโอกาสที่จะคว้าเหรียญทองของทีมไทย ที่ผ่านมาเราสู้กับฟิลิปปินส์ได้สูสีและเกือบชนะหลายครั้ง และด้วยกฎข้อนี้จะทำให้การแข่งขันตัดสินกันด้วยศักยภาพของนักกีฬาของแต่ละชาติจริงๆ ซึ่งตรงตามเจตนารมณ์ของซีเกมส์ ปีนี้จึงมีโอกาสสูงมากที่เราจะคว้าเหรียญทองได้ทั้งทีม 5 คน และ 3×3″
เมื่อถามถึงความแข็งแกร่งของฟิลิปปินส์ โอห์มยอมรับว่านี่คือชาติที่เติบโตมากับบาสเกตบอล ซึ่งเป็นกีฬาประจำชาติ เยาวชนมีทักษะที่ดีจำนวนมาก และยังมีทีมบาสเกตบอลที่แข็งแกร่งมากทุกประเทศในอาเซียน
“แม้แต่คนที่ไม่ได้เล่นลีกบาสก็ยังเก่ง เรียกว่าเก่งตั้งแต่เด็ก อีกอย่างเขามีนักบาสที่เป็นลูกครึ่งเยอะมาก ร่างกายก็แข็งแกร่ง แถมยังมีระบบลีกที่แข็งแรงมาก หากให้ชี้ขาดว่าอะไรทำให้ทีมบาสเกตบอลชายฟิลิปปินส์เก่ง ก็ต้องบอกว่าเพราะเป็นเรื่องของตัวผู้เล่นที่เป็นลูกครึ่ง ร่างกาย และพื้นฐานเขาแน่น”
ประสบการณ์ 1 ปีเต็มใน Taiwan T1 League ลีกบาสเกตบอลอาชีพชั้นนำของไต้หวัน ได้หล่อหลอมให้โอห์มเติบโตขึ้นทั้งฝีมือและทัศนคติ แม้เวลานี้เขาจะอยู่ในช่วงฟื้นฟูร่างกายจากอาการบาดเจ็บ แต่ยังเชื่อมั่นว่าตัวจะฟิตสมบูรณ์พร้อมลงสนาม และนำประสบการณ์ที่ได้รับมาส่งต่อความรู้ให้กับรุ่นน้อง
“จากประสบการณ์ที่เคยไปเล่นลีกต่างประเทศ ผมก็จะถ่ายทอดสู่รุ่นน้องในทีม เพราะตอนนี้เรามีเด็กใหม่ๆ ขึ้นมาเยอะมาก ทั้งในเรื่องของสกิลส่วนตัว ความเข้าใจในเกม ระบบทีม คอยเตือนคอยสอนน้องตลอดทั้งในและนอกสนาม ซึ่งผมมั่นใจว่าทั้งโค้ชและนักกีฬาจะสามารถพาทีมบาสเกตบอลชายไทยไปถึงเป้าหมายได้”
“ในฐานะเจ้าภาพเสียงเชียร์เป็นส่วนสำคัญที่จะช่วยกดดันคู่แข่ง สำหรับผมชอบนะเวลาที่คนเข้ามาเชียร์เยอะๆ คอยมาเป็นกำลังใจให้เรา ผมมองว่ามันจะเป็นการโยนความกดดันให้ฝ่ายตรงข้ามมากกว่า ในเกมจะแพ้หรือชนะ เชื่อว่าแฟนกีฬาพร้อมซัปพอร์ตเต็มที่อยู่แล้ว”
ก่อนจบบทสนทนา โอห์มทิ้งท้ายด้วยแววตาที่มุ่งมั่นและคำพูดที่เปี่ยมด้วยความเชื่อมั่นว่า
“ซีเกมส์ครั้งนี้ ทีมบาสเกตบอลชายไทยจะคว้าเหรียญทองได้แน่นอน”
คู่แข่งซีเกมส์
โอม-ชนาธิป เตรียมลงแข่งซีเกมส์เป็นสมัยที่ 5 นับตั้งแต่ประเดิมสนามครั้งแรกเมื่อปี 2017 ที่มาเลเซีย โดยตลอดเส้นทางเขาเก็บเกี่ยวความสำเร็จมาแล้ว ทั้ง 1 เหรียญทอง (จากประเภท 3×3 ที่เวียดนาม) 1 เหรียญเงิน และ 4 เหรียญทองแดง ซึ่งซีเกมส์ครั้งนี้ โอม-ชนาธิป จะลงแข่ง 2 อีเวนต์ บาสเกตบอล 5 คน และทีม 3×3
บาสเกตบอล 5 คน ปฏิเสธไม่ได้ว่า ฟิลิปปินส์ คือเบอร์ 1 ตลอดกาล ด้วยดีกรีแชมป์เก่าและแชมป์ 19 สมัย ยังคงเป็นกำแพงยักษ์สูงขันสำหรับทุกทีมในอาเซียน โดยเฉพาะยัดห่วงไทย เป็นทีมที่อกหักมากสุด ผ่านเข้ารอบชิงชนะเลิศได้ 8 ครั้ง ตำแหน่งรองแชมป์ทั้งหมด และที่สำคัญทั้ง 8 ครั้งเป็นการแพ้ให้กับฟิลิปปินส์เพียงทีมเดียวเท่านั้น
ที่ผ่านมามีเพียง มีเพียงมาเลเซีย (1979, 1989) และอินโดนีเซีย (2021) ที่เคยสร้างปาฏิหาริย์เบียดฟิลิปปินส์คว้าแชมป์
ด้วยข้อจำกัดเรื่องการโอนสัญชาติ ทำให้ซีเกมส์ครั้งนี้ฟิลิปปินส์จะไม่มีสตาร์ดังอย่าง Justin Brownlee เพาเวอร์ฟอร์เวิร์ดตัวเก่งผู้พาทีมกลับมาคว้าเหรียญทองได้ที่กัมพูชา และ Angie Kouame 2 ผู้เล่นที่โอนสัญชาติ ทำให้จะเหลือเพียง Brandon Ganuelas-Rosser คนเดียวที่อยู่ในทีมชุดเหรียญทองเมื่อ 2 ปีก่อน
ส่วนประเภท 3×3 จะแข่งขันเป็นครั้งที่ 4 ที่ผ่านมา ฟิลิปปินส์, ไทย และ กัมพูชา เป็น 3 ชาติที่สลับกันขึ้นมาคว้าแชมป์ได้ตามลำดับ ซึ่งคู่แข่งสำคัญนอกจากฟิลิปปินส์แล้ว ยังมีเวียดนามและอินโดนีเซียที่พร้อมเบียดแย่งความสำเร็จกับทีมไทยด้วยเช่นกัน
บาสเกตบอลแข่งที่ไหน ชิงกี่เหรียญทอง
บาสเกตบอล ซีเกมส์ ครั้งที่ 33 ชิง 4 เหรียญทอง จากบาสเกตบอล 5 คน ทีมชาย-หญิง และ บาสเกตบอล 3×3 ทีมชาย-หญิง แข่งขันระหว่างวันที่ 10-19 ธันวาคม ที่อาคารกีฬานิมิบุตร สนามกีฬาแห่งชาติ
สำหรับรายชื่อนักกีฬาบาสเกตบอลไทยชุดซีเกมส์ยังไม่มีการประกาศออกมาอย่างเป็นทางการ แต่คาดว่ายังยึดผู้เล่นแกนหลักจากที่ผ่านมา ทีมชายนำโดย ชนาธิป จักรวาฬ, ณกรณ์ ใจสนุก, โมเซส มอร์แกน, ปฏิภาณ กล้าหาญ และ ณัฐกานต์ เมืองบุญ เป็นต้น
ส่วนทีมหญิง นำโดย รัตติยากรณ์ อุดมสุข, สุภาวดี กุญชวน, กนกวรรณ ประจวบสุข, ศศิพร วงศ์ตาผา และ วรินธร สุ่มมาตย์ เป็นกำลังหลัก
สำหรับผลงานของทีมบาสเกตบอลไทยในซีเกมส์ ครั้งที่ 32 ที่ประเทศกัมพูชา 2 เหรียญทองแดงจากบาสเกตบอล 5 คนทีมชาย และ บาสเกตบอล 3×3 ทีมชาย ส่วนเป้าหมายซีเกมส์ครั้งนี้ตั้งเป้า 2 เหรียญทอง
ร่วมเป็นส่วนหนึ่งของการเป็นเจ้าภาพไปด้วยกัน ด้วยการติด Hashtag #เชียร์ไทยในบ้านเรา #SEAGAMES2025 #ซีเกมส์
ภาพ: Basketball Sport Association of Thailand
