วันนี้ (15 ธันวาคม) ชานันท์ ยอดหงษ์ ผู้รับผิดชอบนโยบายด้านอัตลักษณ์และความหลากหลาย พรรคเพื่อไทย กล่าวแสดงความยินดีกับชาว LGBTQIA+ ในสหรัฐอเมริกาที่มีสมรสเท่าเทียมอย่างแท้จริง หลังจากที่ประธานาธิบดีโจ ไบเดน ลงนามรับรองกฎหมาย The Respect for Marriage Act หรือรัฐบัญญัติความเคารพต่อการสมรส ณ ทำเนียบขาว ในวันที่ 13 ธันวาคมที่ผ่านมา
โดยร่างกฎหมายนี้ได้รับความเห็นชอบจากวุฒิสภาเมื่อเดือนพฤศจิกายน เพื่อให้ทุกการสมรสในแต่ละมลรัฐของสหรัฐฯ ได้รับการยอมรับตามกฎหมาย โดยไม่เลือกปฏิบัติว่าเป็นเพศสภาพ เพศวิถี ชาติพันธุ์ใด หรือต่างเชื้อชาติกำเนิด ห้ามมิให้รัฐบาลของแต่ละมลรัฐปฏิเสธการสมรสนั้น ซึ่งกฎหมายนี้เป็นการยกเลิกกฎหมาย Defense of Marriage Act หรือที่รู้จักกันในชื่อ Doma บังคับใช้ตั้งแต่ปี 1996 ที่นิยามความหมายของคำว่า ‘สมรส’ เฉพาะเพศชายกับหญิงเท่านั้น ปฏิเสธสถานะการสมรสที่ชอบด้วยกฎหมายของคู่สมรสของเพศเดียวกันนำไปสู่การเสียสิทธิประโยชน์ที่พึงได้ของคู่สมรสเพศเดียวกันในบางมลรัฐ
ชานันท์กล่าวต่ออีกว่า การผ่านกฎหมายฉบับนี้แสดงให้เห็นว่าทุกคนมีสิทธิที่จะรัก สมรส สร้างครอบครัวกันได้ และพึงได้รับการยอมรับตามกฎหมาย เหมือนกับในประเทศไทยที่มีการขับเคลื่อนสมรสเท่าเทียมเท่านั้น เพื่อแก้ไขประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ ให้บุคคลกับบุคคลสามารถจดทะเบียนสมรสกันได้ โดยไม่ผูกขาดไว้เฉพาะชายกับหญิง และเราจะเห็นได้ว่าในหลายประเทศได้พัฒนาแก้ไขกฎหมายให้คุ้มครองสิทธิและเสรีภาพในการสมรสสร้างครอบครัวมากขึ้นเรื่อยๆ และมีสมรสเท่าเทียมเกิดมากขึ้นในหลายประเทศ
สำหรับประเทศไทย ขณะนี้ ร่างกฎหมาย ‘สมรสเท่าเทียม’ ได้ผ่านการพิจารณาของคณะกรรมาธิการวิสามัญแล้ว และกำลังอยู่ในระเบียบวาระการประชุมสภาสมัยสามัญประจำปีครั้งที่ 2 ที่กำลังดำเนินอยู่ในขณะนี้ ควบคู่ไปกับร่างพระราชบัญญัติ (พ.ร.บ.) คู่ชีวิต ที่ไม่ใช่สมรสเท่าเทียม และไม่ได้เป็นการมอบศักดิ์ศรีในการเป็น ‘คู่สมรสที่ชอบด้วยกฎหมาย’ ให้กับ LGBTQIA+ ไม่ได้ตั้งอยู่บนพื้นฐานความเสมอภาค เป็นเพียงผลผลิตของรัฐบาลที่ต้องการสร้างกฎหมายใหม่เพื่อแบ่งแยกกีดกัน และใช้การปฏิบัติที่แตกต่างกันระหว่างชายหญิงกับ LGBTQIA+ ขณะที่สมรสเท่าเทียม หรือ ร่าง พ.ร.บ.แก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ (ฉบับที่ ..) พ.ศ. …. เป็นการสร้างพัฒนาการทางกฎหมายให้คู่รักทุกเพศสภาพเพศวิถีสามารถจดทะเบียนสมรส เป็นคู่สมรสที่ชอบด้วยกฎหมาย ภายใต้กฎหมายเดียวกัน
ชานันท์กล่าวต่อไปว่า พรรคเพื่อไทยได้ประกาศจุดยืนชัดเจนแล้วว่า ยืนหยัดเคียงข้างการผลักดันสมรสเท่าเทียม พร้อมที่จะยกระดับสิทธิ LGBTQIA+ ให้เสมอภาคกับชายหญิง ดังที่เคยทำมาตั้งแต่สมัยยังเป็นรัฐบาลไทยรักไทยใน พ.ศ. 2544 ที่รัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย ได้เสนอแนวคิดเสนอให้คนรักเพศเดียวกันสามารถจดทะเบียนสมรสได้ตามกฎหมาย ที่ถือว่าก้าวหน้ามากในยุคสมัยนั้น
ต่อมาในสมัยรัฐบาลเพื่อไทยใน พ.ศ. 2555 มีความพยายามให้มีกฎหมายรับรองคู่รักเพศเดียวกันอีกครั้ง ในช่วงเวลาที่หลายประเทศใช้กฎหมายจดทะเบียนคู่ชีวิต และมีพัฒนาการในการร่างกฎหมายนี้เรื่อยมาจนกระทั่งต้องหยุดชะงักเพราะรัฐประหาร 2557 ขณะที่ประเทศอื่นๆ ได้พัฒนากฎหมายคู่ชีวิตเป็นสมรสเท่าเทียม เช่น ฝรั่งเศสใน พ.ศ. 2556 มีกฎหมายแจ้งจดคู่ชีวิตตั้งแต่ พ.ศ. 2542, อังกฤษใน พ.ศ. 2557 มีแจ้งจดคู่ชีวิตตั้งแต่ พ.ศ. 2548, ออสเตรียใน พ.ศ. 2560 มีแจ้งจดคู่ชีวิตตั้งแต่ พ.ศ. 2553
“หากรัฐบาลเพื่อไทยไม่ถูกรัฐประหารไปเสียก่อน ย่อมเป็นไปได้อย่างแน่นอนว่าประเทศไทยจะมีสมรสเท่าเทียมแล้ว และหากร่าง ‘สมรสเท่าเทียม’ ไม่สามารถเกิดขึ้นได้ในรัฐบาล พล.อ. ประยุทธ์ จันทร์โอชา นี้ พรรคเพื่อไทยก็พร้อมที่จะสนับสนุนสมรสเท่าเทียมต่อไป และหากได้เป็นรัฐบาลในการเลือกตั้งครั้งต่อไปก็จะทำให้มีสมรสเท่าเทียมได้อย่างแน่นอน ด้วยความเคารพสิทธิและความเท่าเทียมทางเพศ เพราะทุกเพศสภาพ ทุกเพศวิถี ทุกความรัก มีคุณค่าศักดิ์ศรีเท่าเทียมกัน ย่อมต้องได้รับการยอมรับคุ้มครองสิทธิสวัสดิการอย่างเสมอหน้ากัน” ชานันท์กล่าวในที่สุด
