โออิรัน (Oiran) โสเภณีชั้นสูงและบทบาทที่ถูกนำเสนอผ่านสื่อภาพยนตร์ ละครโทรทัศน์ และมังงะ

Kimetsu no Yaiba อนิเมะซีรีส์แห่งยุคที่ดัดแปลงมาจากมังงะในชื่อเดียวกันของ โคโยฮารุ โกโตเกะ เป็นอีกหนึ่งผลงานที่หยิบเอาวัฒนธรรมเก่าแก่ของญี่ปุ่นมาผสมผสานกับเรื่องราวเหนือจินตนาการได้อย่างกลมกล่อม ทั้งบรรยากาศของเรื่องที่อยู่ในยุคไทโช (ประมาณปี 1912-1926) เสื้อคลุมฮาโอริ (Haori) ของตัวละครหลักอย่าง ทันจิโร่ และพรรคพวกที่มีลวดลายงดงามแตกต่างกันไป อาหารญี่ปุ่นภายในเรื่องที่ทำออกมาได้อย่างสมจริง ฯลฯ

เช่นเดียวกับเนื้อหาในซีซันที่ 2 หรือ Kimetsu no Yaiba: Entertainment District Arc ที่จะพาผู้ชมออกเดินทางสู่ย่านโคมแดง ดินแดงแห่งบุปผางามที่คับคั่งไปด้วยแสงไฟ เสียงเพลง และหญิงงาม รวมถึง โออิรัน (Oiran) โสเภณีชั้นสูงที่จะมีบทบาทสำคัญในภาคนี้

ก่อนที่แฟนๆ ของ Kimetsu no Yaiba จะร่วมออกตามล่าอสูรสุดแกร่งไปกับ ทันจิโร่ และพรรคพวกใน Kimetsu no Yaiba: Entertainment District Arc ซึ่งมีกำหนดออกอากาศในวันที่ 5 ธันวาคมนี้ THE STANDARD POP ขอพาทุกคนไปสำรวจเรื่องราวของ โออิรัน และบทบทบาทที่ถูกนำเสนอผ่านสื่อภาพยนตร์ ละครโทรทัศน์ และมังงะ

ภาพ: gettyimages

โออิรัน โสเภณีชั้นสูงที่ไม่ใช่ใครก็สามารถเข้าถึงได้ง่ายๆ

สำหรับโสเภณีของญี่ปุ่นในสมัยก่อนจะเรียกกันว่า ยูโจะ (Yuujo) โดย โออิรัน คือชื่อเรียกของโสเภณีชั้นสูง ซึ่งมีที่มาจากคำว่า ‘โออิระ โนะ โทโคโระ โนะ เนซัง’ (Oira no Tokoro no Nesan)’ ที่มีความหมายว่า ‘พี่สาวของฉัน’ ถือกำเนิดขึ้นในช่วงยุคเอโดะหรือประมาณปี 1603-1868

โดยโสเภณีในสมัยนั้นจะถูกแบ่งลำดับขั้นออกเป็น 6 ขั้นด้วยกัน ได้แก่ ทะยู (Tayu), โคชิ (Koshi), โยบิดาชิ สึเคมาวาราชิ (Yobidashi Tsukemawarashi), ซันฉะ (Sancha), สึเคมาวาราชิ (Tsukemawarashi) และ ซาชิคิโมจิ (Zashikimochi) ซึ่ง โออิรัน คือผู้ที่อยู่ในลำดับสูงสุดอย่างทะยู

เมื่อขึ้นชื่อว่าเป็นโสเภณีชั้นสูง การจะเป็นโออิรันจึงไม่ใช่เรื่องง่าย เพราะผู้ที่จะขึ้นเป็นโออิรันได้จะต้องถูกฝึกฝนให้เป็นผู้มีความรู้ความสามารถรอบด้านตั้งแต่เด็กๆ โดยเริ่มจากการเป็น คามุโระ (Kamuro) เด็กสาวอายุราว 10 ขวบที่คอยรับใช้โออิรัน ก่อนที่จะขึ้นมาเป็น ฟุริโสเดะ ชินโซ (Furisode Shinzou) เด็กสาวอายุราวๆ 15-16 ปีที่จะถูกฝึกฝนให้เป็นยูโจะ

นอกจากนี้จะต้องฝึกฝนทักษะด้านต่างๆ ตั้งแต่การอ่านออกเขียนได้, การประดิษฐ์ตัวอักษร, รอบรู้เรื่องบทกลอน, ฝึกฝนการจัดดอกไม้ หรือ อิเคบานะ (Ikebana), การทำพิธีชงชา, มีความสามารถในการเล่นเครื่องดนตรีต่างๆ เช่น ชามิเซน (Shamisen) หรือ โคโตะ (Koto) ฯลฯ ซึ่งมียูโจะเพียงหยิบมือเท่านั้นที่สามารถขึ้นมาเป็นโออิรันได้

ภาพ: Getty Images

ด้วยองค์ประกอบเหล่านี้จึงส่งให้โออิรันกลายเป็นโสเภณีชั้นสูงที่มีเสน่ห์มากกว่าแค่ความงดงาม การที่แขกจะใช้บริการโออิรันจึงไม่ใช่เรื่องง่ายเช่นเดียวกัน โดยตามปกติแล้ว ยูโจะทั่วไปจะปรากฏตัวอยู่หลังรั้วไม้ตามซ่องโสเภณีที่เรียกว่า ฮาริมิเสะ (Harimise) ให้แขกได้เห็นหน้าค่าตาและเลือกใช้บริการ ซึ่งยูโจะทั่วไปจะไม่สามารถปฏิเสธแขกได้

แต่สำหรับโออิรันจะไม่ปรากฏตัวให้ใครเห็นง่ายๆ หากแขกต้องการใช้บริการโออิรัน จะต้องเริ่มจากการติดต่อกับโรงน้ำชาที่เป็นคนกลาง และจะต้องมาพบกับโออิรันจำนวน 3 ครั้ง เริ่มต้นจากครั้งแรก โออิรันจะนั่งเว้นระยะห่างจากแขก ไม่พูดคุยและดื่มใดๆ ทั้งสิ้น เพื่อประเมินว่าแขกตรงหน้ามีเงินมากพอและเหมาะสมกับเธอหรือไม่

ครั้งต่อมา โออิรันจะเริ่มขยับเข้ามานั่งใกล้ๆ กับลูกค้ามากขึ้น แต่จะยังคงไม่พูดคุยและดื่มเช่นเดิม และโออิรันจะตัดสินใจว่าเธอจะเลือกให้บริการหรือว่าจะปฏิเสธ หากโออิรันยอมรับ แขกคนนั้นจะถูกเรียกว่า นาจิมิ (Najimi) หรือ คนคุ้นเคย และจะต้องจ่ายค่าบริการที่เรียกว่า นาจิมิคิน (Najimikin) พร้อมกับมอบตะเกียบที่มีการสลักชื่อของตนเองเอาไว้ให้แก่โออิรัน ไม่เพียงเท่านั้น เมื่อโออิรันตัดสินใจเลือกให้บริการกับแขกคนใดแล้ว คนคนนั้นจะไม่สามารถไปใช้บริการโสเภณีคนอื่นได้อีก

นอกจากนี้ ทุกครั้งที่โออิรันจะเดินทางไปพบปะกับแขก จะมีการจัดขบวนแห่ที่เรียกว่า โออิรัน โดจู (Oiran Dochu) เพื่อให้สมเกียรติของการเป็นโออิรัน

ภาพ: Getty Images

โออิรัน และ เกอิชา

หนึ่งในอาชีพที่มักจะถูกเอ่ยถึงควบคู่กับโออิรันอยู่เสมอคือ เกอิชา (Geisha) ซึ่งหากมองเพียงผิวเผินก็อาจจะมีภาพลักษณ์ที่คล้ายคลึงกันอยู่บ้าง แต่ในความเป็นจริง โออิรันและเกอิชาต่างเป็นอาชีพที่แตกต่างกันโดยสิ้นเชิง

อย่างแรก เกอิชาไม่ได้เป็นอาชีพที่ขายเรือนร่างแบบเดียวกับโออิรัน แต่เกอิชาคือศิลปินผู้ทำหน้าที่มอบความบันเทิงให้แก่แขกในโรงน้ำชา ด้วยศิลปะการแสดงที่ร่ำเรียนมาตั้งแต่เด็ก ทั้งการร่ายรำ, ร้องเพลง, เล่นดนตรี, การทำพิธีชงชา ฯลฯ นอกจากนี้ คำว่า เกอิชา ยังมีความหมายว่า ศิลปิน หรือ ผู้ที่หลงใหลในศิลปะ อีกด้วย

รวมถึงเครื่องแต่งกายชุดกิโมโนของโออิรันและเกอิชาก็มีความแตกต่างกันในหลายจุด เช่น เกอิชาจะผูกผ้าโอบิหรือผ้าคาดเอวไว้ด้านหลัง ส่วนโออิรันจะผูกผ้าโอบิไว้ด้านหน้า เพื่อความสะดวกในการถอดเสื้อผ้า เกอิชาจะสวมถุงเท้าและสวมรองเท้าแตะแบบปกติ แต่สำหรับโออิรันจะไม่สวมถุงเท้าและจะใส่รองเท้าเกี๊ยะสีดำที่มีความสูงกว่า 20 เซนติเมตร ฯลฯ

ภาพ: Getty Images

ย่านโคมแดง ดินแดนแห่งบุปผางาม

ยูคาคุ (Yuukaku) หรือ ย่านโคมแดง คือสถานที่ที่รัฐบาลอนุญาตให้เป็นพื้นที่ทำธุรกิจค้าประเวณี โดยย่านโคมแดงแห่งแรกและถือเป็นย่านที่มีชื่อเสียงมากที่สุดคือ โยชิวาระ ก่อตั้งขึ้นในช่วงปี 1618 ณ เมืองเอโดะ (ปัจจุบันรู้จักกันในชื่อ นิฮงบาชิ เมืองโตเกียว) ซึ่งเป็นหนึ่งในนโยบายการพัฒนาเมืองเอโดะของ โทคุงาวะ อิเอยาสุ โชกุนคนแรกและผู้ก่อตั้งรัฐบาลโชกุนโทกูงาวะ ก่อนที่ในปี 1657 จะมีการเคลื่อนย้ายย่านโยชิวาระไปยังเมืองอาซากุสะ นอกจากนี้ยังมีย่านโคมแดงที่มีชื่อเสียงอีกหลายแห่ง เช่น ชิมาบาระ เมืองเกียวโต และ ชินมาจิ เมืองโอซาก้า

หนึ่งในเหตุผลสำคัญที่ทำให้มีเด็กและผู้หญิงเข้ามาทำงานเป็นโสเภณีในย่านโยชิวาระมากกว่า 3,000-5,000 คน เนื่องจากในสมัยเอโดะยังไม่มีอาชีพที่ผู้หญิงสามารถทำงานได้เท่าไรนัก ครอบครัวยากจนส่วนใหญ่จึงเลือกที่จะขายลูกสาวของตนเองเข้ามาเป็นโสเภณีเพื่อหาเลี้ยงชีพเป็นจำนวนมาก รวมถึงการถูกทาบทามจากแมวมองที่เรียกว่า เซเก็น (Zegen)

แม้ว่าย่านโยชิวาระจะมีชื่อเสียงในด้านของโสเภณี แต่อีกด้านหนึ่ง ย่านโยชิวาระนับว่าเป็นสถานที่ที่เปรียบเสมือนจุดเริ่มต้นของวัฒนธรรมญี่ปุ่นสมัยเอโดะที่ตกทอดมาจนถึงปัจจุบัน เช่น การแสดงละครคาบูกิ, อิเคบานะ, บทกวีไฮไค (Haikai), แฟชั่น, พิธีชงชา, ภาพวาดอูกิโยะ (Ukiyo-e), งานเทศกาล, ซูโม้ ฯลฯ

บทบาทของโออิรันที่ถูกนำเสนอผ่านสื่อภาพยนตร์ ละครโทรทัศน์ และมังงะ

แม้ในเวลาต่อมาญี่ปุ่นจะออกกฎหมายห้ามค้าประเวณีออกมาในปี 1958 แต่ในปัจจุบัน โออิรันได้กลายมาเป็นส่วนหนึ่งของวัฒนธรรมญี่ปุ่นที่ได้รับการอนุรักษ์ และถูกนำเสนอให้ชาวต่างชาติได้สัมผัส เช่น กิจกรรมการแต่งชุดกิโมโนตามแบบฉบับโออิรัน หรือเทศกาลขบวนแห่ โออิรัน โดจู ที่ยังคงจัดขึ้นในทุกๆ ปีให้ชาวต่างชาติได้รับชม ฯลฯ

Sakuran (2006)

ภาพ: IMDb

Edomoiselle (2021)

ภาพ: MyDramaList

ไม่เพียงเท่านั้น โออิรันยังถูกนำเสนอผ่านสื่อบันเทิงอย่างภาพยนตร์ ละครโทรทัศน์ และมังงะ เช่น Sakuran (2006) ภาพยนตร์ที่ดัดแปลงมาจากมังงะในชื่อเดียวกันของ โมโยโกะ อันโนะ นำแสดงโดย อันนา ซึจิยะ บอกเล่าเรื่องราวอันขมขื่นของ คิโยฮะ เด็กสาวที่ถูกครอบครัวขายให้กับซ่องโสเภณีในย่านโยชิวาระ แต่ด้วยเล่ห์กลและมนต์เสน่ห์ที่ทำให้แขกชื่นชอบ เธอจึงถูกแต่งตั้งให้เป็นโออิรันในที่สุด

หรือละครโทรทัศน์เรื่อง Edomoiselle (2021) ที่ดัดแปลงมาจากมังงะในชื่อเดียวกันของ คิริเอะ เอโดะ นำแสดงโดย โชโนะ ฮายามะ และ ยุย โอคาดะ บอกเล่าเรื่องราวของ ชุนสุเกะ ชายหนุ่มที่ทำงานพาร์ตไทม์ในร้านคาเฟ่แห่งหนึ่ง กระทั่งคืนหนึ่งเขาได้บังเอิญมาพบกับ เซ็นกะ โออิรันที่เดินทางข้ามกาลเวลามาจากยุคเอโดะ ชุนสุเกะจึงต้องช่วยเหลือเซ็นกะในการปรับตัวให้เข้ากับยุคปัจจุบัน

ยูมิ โคมากาตะ จาก Rurouni Kenshin

ภาพ: Kenshin Fandom

ฮิโยริ โคสึกิ และ โตโกะ จาก One Piece

ภาพ: One Piece Fandom

รวมถึงมังงะชื่อดังอีกหลายเรื่องที่มีการนำเสนอบทบาทของตัวละครโออิรันให้ผู้อ่านได้ทำความรู้จัก เช่น ตัวละคร ยูมิ โคมากาตะ จาก Rurouni Kenshin ผลงานจากปลายปากกาของ โนบุฮิโระ วาสึกิ ในบทบาทของอดีตโออิรันผู้เลื่องชื่อที่ตกหลุมรักกับ ชิชิโอ มาโกโตะ หนึ่งในตัวร้ายหลักของเรื่อง โดยในฉบับภาพยนตร์ไลฟ์แอ็กชัน Rurouni Kenshin: Tokyo Inferno (2014) และ Rurouni Kenshin: The Legend Ends (2014) ได้นักแสดงสาวอย่าง แมรีจุน ทาคาฮาชิ มารับบทเป็นยูมิ

ตัวละคร ฮิโยริ โคสึกิ จากมังงะระดับตำนานอย่าง One Piece ผลงานจากปลายปากกาของ เออิจิโร โอดะ ในบทบาทของโออิรันอันดับหนึ่งแห่งวาโนะคุนิ และเป็นลูกสาวคนเล็กของ โอเด้ง อดีตลูกเรือของกลุ่มโจรสลัดโกล ดี. โรเจอร์ นอกจากนี้ยังมีตัวละครอย่าง โตโกะ เด็กสาวที่มาในบทบาทของ คามุโระ เด็กรับใช้ผู้อยู่เคียงข้างฮิโยริอีกด้วย

ดาคิ จาก Kimetsu no Yaiba

ภาพ: Aniplex USA / YouTube

และตัวละคร ดาคิ จากมังงะแห่งยุคอย่าง Kimetsu no Yaiba ในบทบาทของอสูรข้างขึ้นที่ 6 ที่ปลอมตัวเป็นโออิรันในย่านโคมแดงโยชิวาระ ซึ่งแฟนๆ จะได้เห็นการปรากฏตัวของเธออีกครั้งใน Kimetsu no Yaiba: Entertainment District Arc ฉบับอนิเมะซีรีส์ ที่มีกำหนดฉายวันที่ 5 ธันวาคมนี้

ภาพประกอบ: พรวลี จ้วงพุฒซา

อ้างอิง: