สืบสันดาน มุมกล้องดูแพง การแสดงดูดี แต่ชีช้ำเพราะบท

การตีแผ่เรื่องชนชั้นเป็นวัตถุดิบชั้นดีสำหรับการสร้างความบันเทิงในยุคปัจจุบันอย่างที่เราได้เห็นกันในละครและซีรีส์จากหลายประเทศที่ยังมีปัญหาเรื่องความเหลื่อมล้ำอยู่ ซึ่งล่าสุด Netflix ก็ปล่อย สืบสันดาน หนึ่งในซีรีส์ที่น่าดูที่สุดของโปรเจกต์ ทีไทย ทีมันส์ 2024 ที่ว่าด้วยเรื่องชนชั้น จากการผลิตของกันตนา โมชั่น พิคเจอร์ส ตำนานค่ายบันเทิงของไทย และได้ผู้กำกับมือรางวัลอย่าง ศิวโรจณ์ คงสกุล เจ้าของผลงานเด่นๆ อย่าง ที่รัก (Eternity), Autumn in My Heart รักนี้ชั่วนิจนิรันดร์ เวอร์ชันไทย ฯลฯ เรียกได้ว่านี่คือดรีมทีมที่น่าจับตามอง

ยิ่งเมื่อได้อ่านบทสัมภาษณ์ในสื่อต่างๆ ว่าความตั้งใจคือการทลายกำแพงละคร ซีรีส์ และภาพยนตร์ ด้วยกระบวนการผลิตพิถีพิถันให้เป็นผลงานดราม่าพรีเมียม ซึ่งพอออกมาก็มีกลิ่นอายความเป็นละครไทยและโปรดักชันดีเยี่ยม แต่สุดท้ายก็ตกม้าตายแบบเดิมๆ คือเรื่องบท

สืบสันดาน คือเรื่องราวของตระกูลเทวสถิตย์ไพศาล เจ้าของ Theva Gems ธุรกิจเพชรหมื่นล้าน ซึ่งมีผู้นำตระกูลคือ เจ้าสัวรุ่งโรจน์ (บี๋-ธีรพงศ์ เหลียวรักวงศ์) โดยเขาแบ่งการบริหารให้กับลูกชายทั้งสองคนคือ ภูพัฒน์ (ชาย-ชาตโยดม หิรัณยัษฐิติ) ลูกชายคนโต และ มาวิน (แก๊ป-ธนเวทย์ สิริวัฒน์ธนกุล) ลูกชายคนเล็ก ทั้งคู่เหมือนเป็นคู่แข่งกันมาตลอดเพื่อทำให้พ่อพอใจและมอบตำแหน่งสืบทอดกิจการให้ตัวเอง

แต่ในวันเกิดของเจ้าสัวรุ่งโรจน์ เขาได้ประกาศแต่งงานกับไข่มุก (ญดา-นริลญา กุลมงคลเพชร) สาวใช้วัยรุ่นในบ้าน สร้างความประหลาดใจให้กับเหล่าทายาทและแขกเหรื่อในงานอย่างมาก หนำซ้ำในคืนนั้นเจ้าสัวก็ตกระเบียงลงมาตาย โดยตำรวจสรุปว่าเกิดจากอุบัติเหตุ มีเพียงไข่มุกที่พยายามพิสูจน์ว่ามันคือการฆาตกรรม

ความวุ่นวายเกิดขึ้นเมื่อไม่มีใครรู้ว่าพินัยกรรมมอบสิทธิ์สืบทอดกิจการให้กับใคร กลายเป็นสงครามการแย่งสมบัติ และเผยให้เห็นความวิปริตของคนในตระกูลเทวสถิตย์ไพศาล โดยเฉพาะกับเหล่าคนรับใช้ที่ได้รับการคัดเลือกมาอย่างดีจากสองศรีสะใภ้ของตระกูลคือ พัดชา (นุส-นุสบา ปุณณกันต์) และ อารยา (คลาวเดีย จักรพันธุ์ ณ อยุธยา) โดยจะได้เงินเดือนสูงลิบถึง 70,000 บาท แต่ก็ต้องแลกด้วยการลดศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ ความวิปริตพิสดารจะมีมากแค่ไหน และเจ้าสัวตายเพราะอุบัติเหตุอะไร ต้องไปติดตามในซีรีส์ 7 ตอนรวดทาง Netflix

เรื่องราวในสืบสันดานก็ไม่ต่างจากละครหลังข่าวตามแนวถนัดของกันตนาที่เต็มไปด้วยดราม่า ฟาดฟัน และการปะทะทางร่างกายและคำพูด แถมยังเลือกใช้ประเด็นคลาสสิกคือเรื่องการแย่งสมบัติ รวมทั้งการวางคาแรกเตอร์ตัวละครให้ขาวจัดดำจัด (อย่างน้อยก็ในช่วงแรก) แถมขยี้พฤติกรรมรุนแรง เหยียดหยาม ทรมาทรกรรมคนที่ต่ำกว่าตามสไตล์ละครไทยแต่มาในเวอร์ชันเหยียบมิดไมล์ เมื่อบวกเข้ากับโปรดักชันทั้งมุมกล้อง การให้แสง และองค์ประกอบศิลป์ในระดับฟิล์มนัวร์ ก็ถือว่าตรงกับความตั้งใจที่อยากสร้างรสชาติแปลกใหม่ให้กับละครไทย

ถือเป็นไอเดียน่าสนใจที่อยากยกระดับอรรถรสละครไทย และไม่ติดเลยกับการหยิบเอามุขคลาสสิกมาขยี้ใหม่ แต่ปัญหาของ สืบสันดาน คือความซับซ้อนแบบซีรีส์และการให้เหตุผลพฤติกรรมเหนือจริงของเหล่าสมาชิกในบ้านว่าเกิดขึ้นจากอะไร ในแง่ของการแข่งขันชิงดีชิงเด่น หรือการกระทำนอกลู่นอกทางของรุ่นหลานอย่าง ชัตเตอร์ (ตังโก้-ฐิตินันต์ รัตนฐิตินันต์) และ คีตา (แพรว-นฤภรกมล ฉายแสง) ก็พอจะเข้าใจได้ว่ามาจากการเลี้ยงดูตามชื่อเรื่อง สืบสันดาน แต่ความรุนแรงหรือการเหยียดหยามคนที่ต่ำกว่าขนาดนั้นมาจากไหน ถ้ามาจากผู้เป็นพ่อก็มีอยู่ไม่กี่ฉากซึ่งควรจะปูพื้นฐานให้มากกว่านี้ และบางทีพฤติกรรมเหยียบย่ำหรือความเหลื่อมล้ำก็ไม่จำเป็นต้องแสดงออกด้วยความรุนแรงอย่างเดียว

จริงอยู่ว่าอาจเป็นพฤติกรรมสะท้อนกลับเพราะถูกกระทำจากหลายเหตุการณ์ในเรื่อง และอยากให้บริวารเชื่องเหมือนสัตว์เลี้ยง แต่ก็น่าตั้งคำถามอีกว่าเงินแค่ 70,000 บาท กับสัญญาที่เซ็นไว้ ทำให้คนรับใช้ยอมกลายเป็นทาสได้ขนาดนั้นเชียวหรือ

ตลอดทั้งเรื่องของ สืบสันดาน คือพูดถึงสงครามการแย่งสมบัติ โฟกัสไปที่ตัวละครหลักคือภูพัฒน์, มาวิน และไข่มุก โดยเฉพาะสองคนแรก จนขาดการให้น้ำหนักตัวละครตัวอื่นๆ อย่างคนรับใช้ในบ้าน ทั้งภูมิหลัง ที่มาที่ไป อย่างน้อยก็เป็นตัวแทนคนชั้นล่างอันหลากหลายในสังคมตามความตั้งใจจะพูดเรื่องชนชั้น แต่คาแรกเตอร์และพื้นเพก็คล้ายๆ กันไปหมด เหมือนไม่อยากหยิบปัญหาเรื่องโครงสร้างมาพูดถึง จนขาดความยึดโยงให้คนดูเกิดอารมณ์ร่วม ยิ่งรวมกับความรุนแรงเกินจริงต่างๆ ก็ยิ่งไปกันใหญ่ ส่วนที่ดูจะใกล้เคียงกับโลกจริงที่สุดก็เห็นจะเป็นเรื่องลูกคุณหนูบ้านรวยที่อยากเป็นดีไซเนอร์แต่ไม่มีรสนิยม ที่เราก็ได้เห็นลูกหลานไฮโซหลายบ้านเป็นแบบนี้ และมุกพูดภาษาอังกฤษที่มาแบบไม่ได้ตั้งใจแต่จังหวะมันได้เพราะเพิ่งมีข่าวไปสดๆ ร้อนๆ

ถ้าเป็นแฟนซีรีส์แนวนี้ก็พอจะเดาได้ว่าผู้อยู่เบื้องหลังเหตุการณ์เหล่านี้คือใคร แต่แรงจูงใจของตัวละครก็ออกจะเบาหวิว และการเป็นหัวหน้าขบวนการคนใช้ปราบเจ้านายสันดานเสียก็มาแบบงงๆ คือเมื่อใช้ธีมหลักแบบละครไทยแล้วก็คาดหวังความแปลกใหม่เรื่องเหตุผลของตัวละครที่ดีกว่านี้ และอีกจุดที่ค่อนข้างไม่ลงตัวคือเพลงประกอบที่แม้จะฟังเพราะแต่ก็ดูไม่เข้ากับเรื่อง ทำให้การมาถึงในแต่ละฉากดูแปลกๆ ไปหน่อย

แต่สิ่งที่น่าชื่นชมคือคุณภาพการแสดงของตัวละครหลักทุกตัว ไม่ว่าจะเป็น ชาย ชาตโยดม กับการแสดงสีหน้าและท่าทางของพี่ชายขี้แพ้ได้เป็นอย่างดี ส่วนแก๊ปก็ค่อนข้างเซอร์ไพรส์ในความกักขฬะ เป็นตัวร้ายละครไทยฉบับอัปเกรดที่ขอติ๊กผ่านทุกข้อ คลาวเดียกับบทตัวร้ายก็แสดงได้สะใจดี และที่ต้องขอปรบมือดังๆ คือญดา เป็นอีกหนึ่งบทพิสูจน์ว่าเธอเอาอยู่ทั้งบททริลเลอร์ คอเมดี้ ดราม่า สมเป็นนักแสดงรุ่นใหม่ที่น่าจับตามอง อีกส่วนคืองานโปรดักชันชนิดสวยหมดจดจนยกนิ้วให้

โดยภาพรวม สืบสันดาน ไม่ใช่ผลงานที่แย่ แต่ยังไปไม่สุด ทั้งๆ ที่มีวัตถุดิบชั้นเลิศอยู่ในมือ ถ้าเปรียบเป็นครอบครัว สมาชิกก็หน้าตาสวยหล่อ ดูหรูหรา ทว่าภายในกลับอ่อนยวบไม่ต่างจากตระกูลเทวสถิตย์ไพศาลเลย