Little Women ซีรีส์เกาหลีใต้จาก Studio Dragon ที่ฉายทางสถานีโทรทัศน์ tvN และสตรีมมิง Netflix เป็นผลงานดัดแปลงจากวรรณกรรมสุดคลาสสิกอย่าง Little Women หรือ สี่ดรุณี ของนักเขียนชาวอเมริกัน Louisa May Alcott ที่ตีพิมพ์ในปี 1868
ซีรีส์เรื่องนี้ไม่ใช่ครั้งแรกที่มีการหยิบนวนิยาย Little Women มาดัดแปลงเป็นสื่อบันเทิง ก่อนหน้านี้ Little Women ได้ถูกนำมาดัดแปลงให้อยู่ในสื่อแขนงต่างๆ มาแล้วหลายครั้ง ไม่ว่าจะเป็นละครเวที ภาพยนตร์ หรือแม้แต่เป็นแรงบันดาลใจให้นักเขียนท่านอื่นรังสรรค์ผลงานต่อมาอีกมากมาย
และในครั้งนี้เรื่องราวของสี่สาวตระกูล March ได้ถูกนำมาเล่าอีกครั้งในรูปแบบซีรีส์บนฉากหลังของประเทศเกาหลีใต้ในโลกยุคปัจจุบัน กับแก่นอันแข็งแรงของ Little Women ที่คงอยู่ตั้งแต่นวนิยายต้นฉบับ กับเรื่องราวของเหล่าหญิงสาวที่พยายามไขว่คว้าชีวิตที่ดีกว่าด้วยวิธีและอุดมการณ์ที่ต่างกันออกไป แต่ทุกคนล้วนแล้วแต่ลงเดิมพันในเส้นทางที่เลือกและปีนบันไดทางสังคมอย่างสุดแรงกำลัง
ความฝันของหญิงสาว ชนชั้น การแต่งงาน สามประเด็นหลักของทั้ง Little Women ในงานต้นฉบับที่ผ่านมาแล้วกว่าศตวรรษเศษก็ยังคงเป็นประเด็นที่ไม่เก่าและมีพลังที่จะนำพาผู้ชมติดตามไปในเส้นทางชีวิตของพวกเธอเสมอมาจนถึงปัจจุบัน สิ่งที่น่าสนใจคือ อะไรคือสิ่งที่ทำให้นวนิยายเรื่องนี้กลายเป็นผลงานคลาสสิกที่ผ่านกาลเวลานับร้อยปีมาได้อย่างเป็นอมตะและสง่างาม THE STANDARD POP จะมาเล่าให้ฟังกัน
ภาพ: wikipedia
แนะนำให้รู้จัก Little Women ฉบับนวนิยาย
Little Women มาสเตอร์พีซของนักเขียนหญิงชาวอเมริกัน Louisa May Alcott ที่ถูกตีพิมพ์ครั้งแรกในปี 1868 กับเรื่องราวชีวิตตั้งแต่เด็กจนออกเรือนของลูกสาวทั้งสี่คนแห่งตระกูล March ครอบครัวชนชั้นกลางในประเทศสหรัฐอเมริกายุคศตวรรษที่ 19 ช่วงเวลาของสงครามกลางเมือง (American Civil War) ซึ่งเรื่องราวมีเค้าเรื่องมาจากชีวิตของผู้แต่งกับน้องๆ ทั้งสามเอง ทำให้ผลงานนี้เป็นกึ่งนวนิยายกึ่งอัตชีวประวัติ และด้วยความที่แต่งมาจากเรื่องที่เกิดขึ้นจริง ทำให้นวนิยายเรื่องนี้เป็นเสมือนไทม์แคปซูลที่หยุดเวลาของยุคนั้นไว้ให้เราได้เห็นสภาพสังคม วัฒนธรรม และค่านิยมในยุคนั้นได้เป็นอย่างดี และนอกจากนั้น การอ้างอิงมาจากประสบการณ์จริงของนักเขียนทำให้ผลงานเรื่องนี้มีลักษณะที่เด่นอีกประการ คือการพูดถึงประสบการณ์ร่วมของผู้หญิงที่ทำให้งานดูสมจริงและสื่อสารกับผู้ชมในสองระนาบ ทั้งในแง่ของการเป็นนิยายที่มอบความบันเทิงและในแง่ของการเป็นเสียงที่เล่าถึงชะตากรรมลูกผู้หญิงที่คล้ายๆ กันในยุคนั้น
ในวัฒนธรรมยุคศตวรรษที่ 19 และช่วงเวลาก่อนหน้านั้น วรรณกรรมลายลักษณ์ในรูปแบบการเขียนร้อยแก้วหรือนวนิยาย เป็นรูปแบบการเขียนที่เพิ่งเกิดใหม่ และพื้นที่ของนวนิยายถูกผู้คน (โดยเฉพาะผู้ชาย) มองว่าเป็นพื้นที่เพ้อฝันที่หลบหนีจากความจริงของเด็กผู้หญิง ไม่มีศักดิ์ศรีเท่าเทียมกับวรรณกรรมลายลักษณ์ในรูปแบบอื่น เช่น กลอนหรืองานเขียนเชิงวิชาการ ซึ่งเป็นการเขียนที่นิยมในหมู่นักปราชญ์ กวีชาย ผู้มีการศึกษาและมีศักดิ์ศรีมากกว่า ดังนั้นเมื่อพื้นที่ของนิยายเรื่องนี้เป็นของผู้หญิง เล่าเรื่องผู้หญิง คนแต่งเป็นผู้หญิง และคนอ่านเองก็เป็นผู้หญิง เรื่องราวของ Little Women ก็ยิ่งทรงพลังและแพร่กระจายไปอย่างรวดเร็ว จนกลายเป็นที่นิยมและได้รับคำวิจารณ์อย่างงดงามจนมาถึงปัจจุบัน
ภาพ: IMDb
เรื่องราวของต้นฉบับ
สี่สาวตระกูล March อย่าง Meg, Jo, Beth และ Amy ที่อาศัยอยู่กับแม่ของเธอในย่านเล็กๆ ที่แมสซาชูเซตส์ ครอบครัวยากจนเพราะต้องเสียเงินทั้งหมดไปพร้อมๆ กับพ่อที่ต้องออกไปร่วมรบในสงครามกลางเมืองที่กำลังปะทุระหว่างฝ่ายเหนือและฝ่ายใต้ในสหรัฐอเมริกา เรื่องราวติดตามสี่สาวพี่น้องที่ค่อยๆ เติบโตไปบนเส้นทางแห่งชีวิตที่ตัวเองเลือก Meg, Jo และ Amy ได้มี ‘ชีวิตที่ดีขึ้น’ ในรูปแบบของตัวเอง Meg เธอแต่งงานกับ John Brooke ครูของ Laurie และมีลูกแฝดด้วยกัน ใช้ชีวิตแบบนางฟ้าในบ้าน (Angel in the House) เป็นชีวิตในอุดมคติของหญิงสาวในสมัยนั้น Jo เธอปฏิเสธรักจาก Laurie เพื่อนสนิทของเธอ และทำตามความฝันในฐานะนักเขียนที่นิวยอร์ก ท้ายที่สุดพบรักกับศาสตราจารย์ Bhaer และ Jo ก็ตีพิมพ์หนังสือของเธอได้สำเร็จ ส่วน Amy น้องคนเล็กแต่งงานกับ Laurie และใช้ชีวิตในวงสังคมชั้นสูง
ภาพยนตร์ Little Women (2019)
ภาพ: IMDb
นวนิยายแนว Coming of Age
หนึ่งในคุณลักษณะที่สำคัญของการเป็นงานที่ติดตราตรึงใจผู้ชมคือ การเชื่อมโยงของตัวละครกับผู้อ่าน ในยามที่ผู้อ่านจรดสายตาไล่เลียงตัวอักษร พวกเขาได้เข้าไปเป็นส่วนหนึ่งในโลกแห่งจินตนาการ พูดง่ายๆ คืออ่านแล้วเห็นภาพตัวเองในเรื่องราวนี้ ความเชื่อของผู้อ่านที่คิดว่าเรื่องราวแบบนี้มีอยู่จริงจึงเป็นสิ่งสำคัญที่ทำให้นิยายเรื่องหนึ่งประสบความสำเร็จ และหนึ่งใน Gerne ที่สามารถทำให้คนอินได้ง่ายที่สุดคือแนว Coming of Age หรือนิยายที่ว่าด้วยการเติบโตของตัวละครหลัก ซึ่งจะทำให้ผู้ที่อ่านจะค่อยๆ เติบโตและเดินทางไปพร้อมกับพวกเขาในหนังสือ อย่างที่ Little Women มอบให้เรา
ภาพ: National Portrait Gallery, Smithsonian Institution
แหวกขนบแบบดื้อเงียบ จิตวิญญาณของ Feminist ผู้มาก่อนกาล
เป็นที่ถกเถียงอย่างแพร่หลายว่า Little Women เป็นหนังสือที่โอบอุ้มอุดมการณ์ของสตรีนิยมหรือไม่ หากมองจากที่จุดจบของเรื่อง สี่ดรุณี ไม่ใช่เรื่องราวของผู้หญิงที่หัวขบถในอุดมการณ์แบบ Radical Feminist ที่ต่อต้านแนวความคิดเดิมอย่างถอนรากถอนโคน หรือโค่นล้มปิตาธิปไตย (Patriarchy) แนวความคิดแบบชายเป็นใหญ่โดยการปฏิเสธเพศชายโดยสิ้นเชิง เพราะตัวละครผู้หญิงทุกๆ ตัวต่างก็มีชีวิตที่ลงเอยด้วย ‘การแต่งงาน’ ซึ่งหากมองจากมุมมองแบบสตรีนิยมแบบถอนรากถอนโคน จุดจบของตัวละครที่ต่างก็เป็นภรรยาก็หมายความว่าพวกเธอเหล่านี้กำลังถูกบอกเป็นนัยว่าไม่สามารถมีชีวิตที่ดีได้หากไม่แต่งงานกับผู้ชายสักคน
หญิงสาวในสหรัฐอเมริกายุคศตวรรษที่ 19 ใช้ชีวิตอยู่ในสังคมที่หญิงสาวชนชั้นสูงไม่มีค่านิยมในการทำงาน และในทางกฎหมายพวกเธอไม่มีสิทธิ์ในการโหวตเลือกตั้ง ซึ่งหมายความว่าผลประโยชน์ทางกฎหมายและการเมืองของผู้หญิงในยุคนั้นต่ำเตี้ยเรี่ยดิน ผู้หญิงที่แต่งงานแล้วจะไม่มีสิทธิ์ในทรัพย์สินหรืออสังหาริมทรัพย์ของตัวเอง สิทธิ์และอำนาจการจัดการจะตกอยู่ที่สามีทั้งหมด และกฎหมายในยุคนั้นอนุญาตให้สามีสามารถลงโทษโดยการโบยตีภรรยาได้โดยไม่มีความผิด ตัวตนและศักดิ์ศรีของผู้หญิงในยุคนั้นไม่ต่างกับเป็นสิ่งของ สัตว์เลี้ยง หรือเกิดมาเพื่อเป็น ‘แม่’ ที่ใช้ผลิตทายาทเท่านั้น ไร้สิทธิ์ ไร้เสียง ไร้อิสรภาพทางการเงิน ไร้ความฝัน
การที่จะสามารถมีชีวิตที่ดีได้ถูกบีบให้ขึ้นอยู่กับ ‘การแต่งงาน’ ดังนั้นการแต่งงานจึงมีสถานะที่สำคัญอย่างมากในชีวิต เรียกว่าเป็นดั่งเป้าหมายเดียวในการเกิดมาเป็นผู้หญิง การหาสามีจึงเป็นกิจกรรมหลักของสาวทุกคน ชีวิตที่เหลือหลังจากออกจากอ้อมอกของพ่อแม่ก็ขึ้นอยู่กับว่าเธอได้สามีเป็นใคร
เมื่อเราปูประวัติศาสตร์ของสิทธิสตรีในยุคร่วมสมัยกับตัววรรณกรรม เราก็จะเห็นได้ว่า Little Women เสนอภาพชีวิตของผู้หญิงที่ ‘มีทางเลือก’ Meg เธอเลือกที่จะเป็นแม่ เป็นเมีย และเธอมีความสุขที่จะเป็น ในขณะที่ Jo เลือกแต่งงานกับโปรเฟสเซอร์ชาวเยอรมันที่ไม่ได้ร่ำรวย ผู้ที่วิจารณ์งานเขียนของเธออย่างตรงไปตรงมาแทนที่จะแต่งกับเพื่อนในวัยเด็ก และ Amy ได้แต่งงานกับ Laurie คนที่เธอชอบ
ภาพ: Little Women Wiki
ใน Feminist คลื่นปัจจุบัน เราให้ความสำคัญกับ ‘ทางเลือกของผู้หญิง’ การมีแนวความคิดแบบสตรีนิยมไม่จำเป็นต้องโสดตลอดชีวิตหรือห้ามแต่งงาน ห้ามเป็นแม่ ห้ามเป็นเมีย แต่การเป็น Feminist ในยุคนี้หมายถึงผู้หญิงสามารถเป็นได้ทุกๆ อย่างที่พวกเธออยากเป็นได้เท่าเทียมกับผู้ชาย หากพูดถึงอาชีพที่ Jo ทำในยุคนี้อาจไม่เห็นความต่างนัก แต่มองจากในบริบททางสังคมในช่วงปี 1800 และก่อนหน้านั้น ผู้หญิงไม่นิยมทำงาน ส่งผลให้พวกเธอไร้อิสรภาพทางการเงินและรวมไปถึงด้านอื่นๆ ในชีวิต เพราะเธอต้องพึ่งพาสามีอย่างเดียว
แต่ Jo มีแนวความคิดที่ก้าวหน้ากว่าค่านิยมร่วมสมัย เธอเป็นตัวละครที่มีความฝัน เธออยากเป็นนักเขียนอาชีพ การที่เธอสามารถหาเลี้ยงชีพได้ด้วยตนเองทำให้เธอไม่จำเป็นต้องเลือกสามีที่ร่ำรวยเพื่อเลี้ยงดู แต่เธอเลือกที่จะลงหลักปักฐานกับคู่ชีวิตอย่างศาสตราจารย์ Bhaer คนที่มองเห็นตัวตนของเธอในฐานะนักเขียน คนที่มีส่วนช่วยให้เธอเติบโตไปในเส้นทางอาชีพที่เธอใฝ่ฝัน ความรักของเธอจึงไม่ได้เกิดจากการเลือกคนที่ฐานะทางการเงิน แต่เลือกจากคนที่มองเห็นตัวตนนักเขียนของเธอ
แต่การเลือกสามีที่ร่ำรวยก็ไม่ผิดเลยสักนิดในโลกแห่งทุนนิยมนี้ อย่างที่เราเห็นในตัวละคร Amy ที่ได้ใช้ชีวิตในสังคมคนรวยและแต่งงานกับเศรษฐี จิตวิญญาณของ Feminist จึงไม่ถูกผูกกับชีวิตของผู้หญิงในรูปแบบใดรูปแบบหนึ่ง หากแต่เป็นสิทธิ์ที่จะได้เลือกชีวิตแบบที่อยากเป็น ในแบบที่ไม่เดือดร้อนใคร โดยไม่ต้องถูกตัดสินจากสังคมต่างหาก
แรงบันดาลใจนี้ถูกส่งผ่านการตีพิมพ์วรรณกรรมต้นฉบับมาแล้วกว่า 150 ปี และเรื่องราวของ Little Women ถูกนำเสนอในหลากหลายแง่มุม และในแง่มุมล่าสุดกับ Little Women ในปี 2022 ที่ชีวิตของสามพี่น้องถูกเล่าในรสชาติที่ต่างออกไป แต่ปัญหาความยากจน ชนชั้น ความฝัน ก็ยังคงถูกเล่า แต่คราวนี้มาในรูปแบบที่ไม่โรแมนติกอีกต่อไป ซึ่งเป็นสิ่งที่ทำให้งานต้นฉบับถูกต่อยอดได้น่าสนใจมากขึ้นเมื่อเราได้เห็น Little Women ในศตวรรษที่ 21 นี้
สามารถรับชมซีรีส์ Little Women ได้แล้วที่ Netflix
อ้างอิง:
