วันนี้ (22 สิงหาคม) ที่ศาลแพ่ง ถนนรัชดาภิเษก นรเศรษฐ์ นาหนองตูม ตัวแทนภาคีนักกฎหมายสิทธิมนุษยชน พร้อมด้วย เจนิสษา แสงอรุณ นายกองค์การนักศึกษา มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ (โจทก์ที่ 1), พศิน อยินดี ประธานสภานักศึกษา มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ศูนย์รังสิต (โจทก์ที่ 2), วชิรวิทย์ เทศศรีเมือง ประธานสภานักศึกษา มหาวิทยาลัยขอนแก่น (โจทก์ที่ 3), สิรภพ อัตโตหิ นายกองค์การบริหารสโมสรนิสิต จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย (โจทก์ที่ 4), ศิวัญชลี วิธญเสรีวัฒน์ ประธานสภานักศึกษา มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ (โจทก์ที่ 5), เชษฐา กลิ่นดี สมาชิกสภานิสิต มหาวิทยาลัยมหาสารคาม (โจทก์ที่ 6) และ ณพกิตติ์ มะโนชัย นักศึกษา มหาวิทยาลัยราชภัฏสกลนคร (โจทก์ที่ 7)
ยื่นฟ้องแพ่งต่อ พล.อ. ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรี และรัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหม (จำเลยที่ 1) และ พล.อ. เฉลิมพล ศรีสวัสดิ์ ผู้บัญชาการทหารสูงสุด (ผบ.ทสส.) (จำเลยที่ 2) เพื่อขอให้ศาลมีคำพิพากษา หรือคำสั่งยกเลิก มาตรา 9 แห่งพระราชกำหนด (พ.ร.ก.) บริหารราชการในสถานการณ์ฉุกเฉิน พ.ศ. 2558
นรเศรษฐ์กล่าวว่า ในส่วนเนื้อหาที่ยื่นฟ้องวันนี้ เนื่องจากประกาศทั้ง 2 ฉบับดังกล่าวมีการระบุว่าในสถานการณ์ฉุกเฉินให้นำพระราชบัญญัติ (พ.ร.บ.) ชุมนุมสาธารณะ พ.ศ. 2558 มาบังคับใช้โดยอนุโลม เปรียบเสมือนการลักไก่เพิ่มโทษให้การชุมนุมสาธารณะมีโทษที่หนักขึ้น เดิมทีตาม พ.ร.บ.ชุมนุมฯ ถ้าชุมนุมสาธารณะและมีการแจ้งชุมนุมโดยไม่ชอบ โทษปรับจะไม่เกิน 10,000 บาท แต่ถ้าตามข้อกำหนดประกาศฉบับนี้ จะถูกอัตราโทษจำคุก 2 ปี ปรับไม่เกิน 40,000 บาท ซึ่งเป็นการออกกฎหมายลำดับรองไปเพิ่มโทษกฎหมายระดับพระราชบัญญัติ
ถ้าตาม พ.ร.บ.การชุมนุมสาธารณะ กลไกการร้องขอให้เลิกการชุมนุมต้องผ่านศาลเท่านั้น ต้องร้องต่อศาลแพ่งหรือศาลจังหวัด แต่ประกาศและข้อกำหนดฉบับนี้บอกว่าให้ ผบ.ทสส. สามารถออกแบบแผนต่างๆ ได้ในการสั่งเรื่องการชุมนุมโดยไม่ต้องผ่านกลไกของศาล จึงเป็น 2 ประเด็นหลักที่มายื่นฟ้องวันนี้ และจะขอให้ศาลไต่สวนฉุกเฉินคุ้มครองชั่วคราว สั่งไม่ให้บังคับใช้ข้อกำหนดฉบับนี้
นรเศรษฐ์กล่าวต่อไปว่า วันที่ 23 และ 24 สิงหาคมนี้จะมีการชุมนุมสาธารณะ ติดตามกรณีที่ พล.อ. ประยุทธ์ จันทร์โอชา ดำรงตำแหน่งนายกรัฐนตรีครบ 8 ปีตามรัฐธรรมนูญ จึงตั้งข้อสังเกตว่าหากปล่อยให้ใช้ข้อกำหนดฉบับนี้ อาจจะเป็นการละเมิดสิทธิมนุษยชนขั้นร้ายแรง ไม่ทราบว่าเป็นเรื่องบังเอิญหรือไม่ที่มีการออกประกาศลักษณะนี้ในช่วงนี้
ด้านเจนิสษากล่าวว่า ตัวข้อกำหนดในมาตรา 9 ของ พ.ร.ก.ฉุกเฉิน และตัวประกาศที่ประกาศของ ผบ.ทสส. มีความไม่เป็นธรรมต่อประชาชน เนื่องจากเป็นการลักไก่เพิ่มโทษ และยังมีการอ้างว่าการที่ใช้ประกาศรวมถึงข้อกำหนดเหล่านี้เป็นการควบคุมการแพร่ระบาดของโรคโควิด เป็นการตั้งข้อสังเกตว่าใช้เพื่อควบคุมโรคหรือควบคุมสิ่งใด ใช้เพื่อควบคุมการชุมนุมที่เป็นสิทธิเสรีภาพของประชาชนหรือไม่ จึงเป็นเหตุผลหลักที่ต้องมายื่นฟ้อง
