ช่วงปลายสัปดาห์ที่ผ่านมา THE STANDARD ได้มีโอกาสเยือนสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว (สปป.ลาว) และได้ทดลองใช้บริการรถไฟความเร็วสูงลาว-จีน รวมถึงได้พูดคุยกับ เจษฎา กตเวทิน เอกอัครราชทูตไทยประจำสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว และ สมศักดิ์ ยานชะนะ อดีตอธิบดีกรมรถไฟของประเทศลาว
เจษฎาระบุว่า การเกิดขึ้นของรถไฟความเร็วสูงของลาว-จีน เพื่อต้องการพัฒนาประเทศที่มีสภาพเป็นแค่เมืองผ่าน จึงเป็นรูที่ต่อท่อลมหายใจของประเทศที่อยู่ในภูมิภาคที่เสมือนที่ดินตาบอด เพราะไม่มีพื้นที่ติดทะเล ถือเป็นการพลิกจาก Land Lock สู่ Land Link จึงเป็นความหวังของการพัฒนาประเทศจากระบบโลจิสติกส์ ซึ่ง สปป.ลาวมีจุดเด่นเรื่องทรัพยากร แร่ธาตุหายาก และสินค้าด้านการเกษตร จำนวนมากที่เป็นที่ต้องการของจีน เช่น แร่เหล็ก ทองแดง ยางพารา มันสำปะหลัง รวมถึงการมาลงทุนด้านสัมปทานแร่ธาตุที่อนาคตจะเปิดให้สัมปทาน
และโครงการรถไฟความเร็วสูงเส้นทางเวียงจันทน์-คุณหมิง ถือเป็นการพัฒนาประเทศด้านตะวันตก ผลพลอยได้ของประเทศไทยในอนาคต จะมีการพัฒนาระบบการขนส่งเชื่อมจาก สปป.ลาว-ไทย ออกสู่ทะเล ท่าเรือแหลมฉบัง และจากไทยสู่ สปป.ลาว ซึ่งถือเป็นการเชื่อมอาเซียนเข้าด้วยกัน
ขณะที่สมศักดิ์อธิบายเรื่องเงินกู้ในการสร้างเส้นทางรถไฟว่า ทางจีนได้เสนอเงินกู้ในการสร้างรถไฟความเร็วสูงแก่ไทยเช่นกัน แต่ไทยเลือกที่จะใช้ทุนก่อสร้างเอง ส่วน สปป.ลาวไม่มีประสบการณ์ในการสร้างทางรถไฟมาก่อน แต่ได้เล็งเห็นว่าเส้นทางดังกล่าวเป็นหนึ่งในโครงการหนึ่งแถบหนึ่งเส้นทาง (One Belt One Road) เดิมจะลงทุนจำนวน 6.1 หมื่นล้านดอลลาร์สหรัฐ แต่ได้ตัดบางอย่างออก เหลือ 5.9 หมื่นล้านดอลลาร์สหรัฐ โดยแบ่งออกเป็นรัฐบาล สปป.ลาวกู้ยืมโดยตรงผ่านธนาคารเพื่อการส่งออกและนำเข้า (EXIM Bank) ของประเทศจีน 60% คิดดอกเบี้ยอัตราพิเศษ 3% ต่อปี ส่วนอีก 40% เป็นการตั้งบริษัท โดยฝ่าย สปป.ลาวถือหุ้น 30% ฝ่ายจีนถือหุ้น 70% ซึ่งแหล่งเงินทุนแบ่งเป็นการเก็บภาษีจากบริษัทจีนที่มาลงทุนในลาว 250 ล้านดอลลาร์สหรัฐ อีก 480 ล้านดอลลาร์สหรัฐเป็นส่วนของเงินกู้
สมศักดิ์อธิบายถึงรถไฟความเร็วสูงของ สปป.ลาวว่า ความจริงก็ทำความเร็วได้ระดับหนึ่ง ขบวนรถโดยสารทำความเร็วได้ 160 กิโลเมตรต่อชั่วโมง และขบวนรถสินค้า 120 กิโลเมตรต่อชั่วโมง โดยค่าตั๋วโดยสารยังถือถูกกว่าหลายประเทศ ซึ่งค่าโดยสารปัจจุบันจากกรุงเวียงจันทน์ไปยังหลวงพระบางอยู่ที่ 242,000 กีบ หรือราว 537 บาท แลกกับการย่นระยะเวลาการเดินทางจากเดิมที่ต้องใช้เวลาเดินทางโดยรถยนต์ประมาณ 6-8 ชั่วโมง เหลือเพียง 2 ชั่วโมงเศษ
อย่างไรก็ตาม ในปัจจุบันไม่สามารถจองตั๋วออนไลน์ โดยทางการ สปป.ลาวเคยเสนอไปแล้ว แต่ก็ขึ้นอยู่กับทางจีน ต้องมีการพูดคุยเจรจากัน เพราะเป็นบริษัทร่วมทุน ซึ่งปัจจุบันยังต้องซื้อตั๋วเฉพาะที่สถานีเท่านั้น จึงเกิดอาชีพรับจ้างซื้อตั๋ว โดยจำกัดการซื้อตั๋วอยู่ที่คนละไม่เกิน 3 ใบ
