‘ถูกใจสิ่งนี้ Judge This’ หนังสือที่เปิดเผยกลไกการออกแบบเพื่อสร้างความประทับใจแรกที่ดี

หน้าปกหนังสือ ‘ถูกใจสิ่งนี้ Judge This’ โดดเด่นสะดุดตา เลือกแม่สีหลักมาวางด้วยกันอย่างลงตัว เป็นผลงานออกแบบของ Chip Kidd (ชิป คิดด์) ผู้เขียน ซึ่งเป็นนักกราฟิกดีไซน์ระดับโลก ที่เคยผ่านเวที TED Talks และมียอดวิวมากกว่า 2 ล้านครั้ง 

เขาคือนักออกแบบชาวอเมริกัน ที่ปัจจุบันทำงานอยู่ในมหานครนิวยอร์ก เป็นหนึ่งในนักออกแบบปกหนังสือลำดับต้นๆ ของโลก นักเขียนที่ร่วมงานกับเขาอย่างเช่น Haruki Murakami, Frank Miller, Alex Ross, James Ellroy, John Updike รวมถึงออกแบบปกหนังสือ Jurassic Park ของ Michael Crichton ดังนั้น ถ้าจะหาใครสักคนที่จะมาเปิดเผยกลไกการออกแบบเพื่อสร้างความประทับใจแรก ชื่อของ ชิป คิดด์ น่าจะเป็นลำดับแรกๆ ที่นึกถึง 

ยิ่งวิธีการเขียนแบบเป็นกันเอง และเลือกใช้กราฟิกมาเล่นกับคนอ่าน ทั้งสีสัน ขนาดตัวหนังสือในเล่มที่แปลกแตกตาตั้งแต่พลิกหน้าแรก ก็ต้องบอกว่าเป็นหนังสืออ่านสนุก และชวนคิดตามไปในตัว

“งานออกแบบต้องการถูกตัดสินตั้งแต่ครั้งแรกที่คุณเห็น เพราะมันถูกสร้างสรรค์ขึ้นมาเพื่อแก้ปัญหา และถ้ามันแก้ปัญหาไม่ได้ มันก็จะเป็นปัญหา” – ชิป คิดด์

และแม้ว่าจะเป็นหนังสือที่เหมาะสำหรับนักออกแบบ แต่ก็ต้องบอกว่าในหนังสือ ‘ถูกใจสิ่งนี้ Judge This’ ชิป คิดด์ อธิบายให้คนทั่วไปเข้าใจได้ง่าย ด้วยการเลือกใช้เครื่องมือที่ชื่อว่า The Mysteri-o-meter หรือแถบวัดระดับความ-ลึก-ลับ ซึ่งวัดสมดุลระหว่าง ความชัดเจนและความลึกลับ เขาใช้เครื่องมือนี้กับกรณีศึกษาหลากหลายเพื่ออธิบายให้เราเข้าใจ อย่างวิธีการที่เขาใช้ที่หนีบกระดาษสีสันต่างๆ ในการจัดหมวดหมู่เอกสารในการเดินทาง ซึ่งมัน ‘ชัดเจน’ มาก และใช้งานง่ายอย่างน่าประทับใจ

ความมีอารมณ์ขันสอดแทรกอยู่ตลอดเล่มกับความช่างคิดช่างสังเกตของเขา อีกตัวอย่างน่าสนใจคือหลอดยาที่ออกแบบให้รู้ว่าเป็นหลอดยา แต่มันคือยาอะไรล่ะ? อีกเช่นกันที่ ชิป คิดด์ ใช้ประสบการณ์ส่วนตัวเล่าว่าตัวเขาเองต้องใช้ปากกาเขียนบนหลอด เพื่อสร้างควาชัดเจนว่ามันคือยารักษาน้ำกัดเท้า!

หรืออย่างการที่เขายกตัวอย่างสัญญาณจราจรในย่านมิดทาวน์ ที่มีการปรับให้เป็นตัวเลขนับถอยหลังในช่วงปี 2010 รูปมือสีแดงปางห้ามญาติ คือ ‘ความชัดเจน’ ของการออกแบบที่ทำให้เรารู้ว่าควรเร่งฝีเท้าหรือควรยืนรอไฟแดงรอบต่อไป 

หรืออีกตัวอย่างของแบบฟอร์มยื่นภาษีของสหรัฐอเมริกา ที่ต้องกรอกตัวเลขมากมาย ทั้งสับสน และมีวิธีคิดซับซ้อน ชิป คิดด์ เล่าว่า “สิ่งที่ทำให้การเสียภาษีเป็นเรื่องชวนหัวเสียมากก็คือความซับซ้อนเหมือนเขาวงกตไบแซนไทน์ของมัน” ในขณะที่ประเทศไทยเราเองก็ประสบปัญหานี้ไม่ต่างกัน ในประเทศสวิตเซอร์แลนด์กลับกลายเป็นว่ากรมสรรพากรจะส่งใบแจ้งเสียภาษีมาให้ เราแค่ไปจ่ายภาษีตามที่เขาคำนวณมาให้แล้ว “ความประทับใจแรก: พวกคุณก็รู้ทุกอย่างอยู่แล้ว บอกมาเลยไม่ได้หรือไงว่าเราต้องเสียภาษีเท่าไร” 

ชิป คิดด์ ได้บอกเล่าประสบการณ์งานออกแบบที่ตอบโจทย์ และเรียกความสนใจได้ตั้งแต่แรก รวมถึงเอางานออกแบบของเขาเองมาปอกเปลือกอธิบายว่ามาจากความคิดเบื้องหลังอย่างไร ซึ่งพออ่านหนังสือเล่มนี้จบ ก็บอกได้แค่ว่า Read This: ‘เราถูกใจสิ่งนี้’

พิสูจน์อักษร: ลักษณ์นารา พักตร์เพียงจันทร์