Jojo Rabbit ภาพยนตร์ตลกร้ายเสียดสีสงครามที่มีชื่อเข้าชิงรางวัลภาพยนตร์ยอดเยี่ยมเวทีออสการ์ 2020 เล่าถึงช่วงปลายสงครามโลกครั้งที่ 2 ในประเทศเยอรมนี เด็กชายชื่อ โยฮันเนส โจโจ้ เบตซเลอร์ ใช้ชีวิตกับแม่ และเข้าร่วมแคมป์เยาวชนฮิตเลอร์ เขาสนับสนุนพรรคนาซี มีเพื่อนในจินตนาการเป็นฮิตเลอร์ แต่กลับค้นพบว่า แม่ได้ซุกซ่อนเด็กผู้หญิงชาวยิวไว้ในบ้าน ซึ่งแน่นอนว่า แม่ของเขาเป็นพวกต่อต้านนาซี!
และนี่คือภาพยนตร์ที่เก่งมากในการนำประวัติศาสตร์อันโหดร้ายมาเล่าในมุมที่เราจะมองเห็นความรักและความเข้าใจมากกว่าความเกลียดชัง
01 ไทกา ไวติติ ผู้กำกับภาพยนตร์เรื่องนี้มีเชื้อสายยิว เขาเกิดที่นิวซีแลนด์ พ่อเป็นศิลปินชาวเมารี แม่เป็นครู ส่วนคุณตาเป็นชาวยิวเชื้อสายรัสเซีย และคุณยายเป็นชาวไอริช หลังจากที่พ่อแม่หย่าร้างตอนเขาอายุได้ 5 ขวบ ไทกาเติบโตมากับแม่ และมักจะใช้นามสกุลแม่ในงานภาพยนตร์และการเขียน เราจะรู้จักเขาในชื่อ ไทกา โคเฮ็น ปัจจุบันเป็นนักแสดง นักตลก และผู้กำกับ ผลงานที่ผ่านมา อย่างเช่น Boy (2010), Hunt for the Wilderpeople (2016), Thor: Ragnarok (2017) และ Jojo Rabbit (2019) ที่เขาเขียนบท กำกับ และร่วมแสดงเป็น ‘ฮิตเลอร์’ ในเรื่องนี้เองด้วย
02 Jojo Rabbit เป็นภาพยนตร์ที่ดัดแปลงจากหนังสือ Caging Skies (2008) ของผู้เขียน คริสติน ลูเน็นส์ โดยเป็นหนังสือที่คริสตินเก็บข้อมูลในช่วงปี 2000 ที่ฝรั่งเศส ในหนังสือมีโครงเรื่องคล้ายกันคือ เด็กชายจากค่ายเยาวชนฮิตเลอร์พบว่า แม่ของเขาซ่อนเด็กสาวชาวยิวไว้ในบ้าน แต่ที่แตกต่างคือ ในหนังสือมีความมืดหม่นมากกว่า ไทกาติดต่อนำหนังสือเล่มนี้มาเขียนเป็นบทภาพยนตร์ และใส่ความคอเมดี้เข้าไป เพื่อเล่าเรื่องในทางที่เป็นเอกลักษณ์ของเขา
03 กว่าจะเดินทางจากหนังสือมาเป็นภาพยนตร์ใช้เวลาราว 10 ปี เนื่องจากตารางงานของไทกาที่แน่นมากๆ เขาเริ่มต้นเขียนบทเรื่องนี้ไปพร้อมๆ กับการกำกับ Boy ในปี 2010 และเมื่อจบงานกำกับ Thor: Ragnarok ในปี 2017 เขาก็เริ่มถ่ายทำ Jojo Rabbit ในเดือนพฤษภาคม ปี 2018 โดยถ่ายทำทั้งในปรากและหลายเมืองในสาธารณรัฐเช็ก
04 สการ์เล็ตต์ โจแฮนส์สัน รับบท โรซี่ แม่ของ โจโจ้ และทำให้เธอได้รับเสนอชื่อเข้าชิงรางวัลนักแสดงสมทบหญิงยอดเยี่ยมบนเวทีออสการ์ปีนี้ ทุกครั้งที่สการ์เล็ตต์ปรากฏตัวในหนัง มันทำให้เห็นมิติทางการแสดงของเธอที่น่าสนใจ มันส่งพลังงานจากความต้องการปกป้องลูกชายจากโลกที่โหดร้าย แสดงให้ลูกเห็นว่า ชีวิตมีแง่มุมมากมาย มากกว่าความเกลียดชังและความโดดเดี่ยว
ไทกาเคยให้สัมภาษณ์ว่า Jojo Rabbit เป็นเหมือนจดหมายรักสำหรับพ่อแม่เลี้ยงเดี่ยว รวมทั้งคุณแม่ของเขาที่ทำทุกอย่างด้วยความรัก และพร้อมจะปกป้องลูกๆ อยู่เสมอ “ผมเองไม่เคยนึกถึงเรื่องนี้เลย จนกระทั่งผมมีลูก อย่างคุณแม่ผมก็เป็นคนที่พร้อมจะทำทุกอย่างเพื่อผมอยู่เสมอ นั่นทำให้คาแรกเตอร์ของ สการ์เล็ตต์ โจแฮนส์สัน ถึงเป็นส่วนผสมที่สำคัญมากๆ ในหนังเรื่องนี้”
05 โจโจ้ ตัวละครหลักของเรื่อง เป็นอีกหนึ่งสิ่งที่สำคัญที่สุด ไทกาลงมาแคสติ้งนักแสดงสำหรับบทนี้ด้วยตัวเอง เป็นไปได้สูงที่ว่า ไทกาจะล้มเลิกโปรเจกต์นี้ ถ้าเขาไม่สามารถหาคนที่เหมาะสมกับบทโจโจ้ได้ จนในที่สุดเขาก็ได้พบกับ โรมัน กริฟฟิน เดวิส นักแสดงเด็กวัย 12 ปี ผู้มารับบท โจโจ้ และเป็นผลงานภาพยนตร์เรื่องแรกของเขา
06 แซม ร็อกเวลล์ มาร่วมงานกับภาพยนตร์เรื่องนี้ในบท กัปตัน เคลนเซนดอร์ฟ หัวหน้าค่ายเยาวชนฮิตเลอร์ ทหารผ่านศึกที่เสียดวงตาข้างหนึ่งจากสงคราม
แซมทำการบ้านกับบทนี้หนักมาก เขาศึกษาภาพยนตร์เกี่ยวกับนาซีมากมาย รวมทั้งการแสดงของ เรล์ฟ ไฟนส์ ในภาพยนตร์ Schindler’s List โดยเขายังนำเอาคาแรกเตอร์ของ บิล เมอร์เรย์ มาผสมผสานในบทบาท ให้กลายเป็นตัวละครทหารนาซีผู้พ่ายแพ้
07 ฮิตเลอร์ เพื่อนในจินตนาการของโจโจ้ เป็นอีกตัวละครสำคัญ ซึ่งทางค่ายหนัง Fox Searchlight ได้ขอร้องให้ไทการับบทนี้ด้วยตัวเอง ด้วยความที่เขามีเชื้อสายยิวและเข้าใจบทบาทอย่างดี การรับบท ฮิตเลอร์ ในเวอร์ชัน Jojo Rabbit จึงจะเป็นใครไปไม่ได้อีกแล้ว
“ผมเองยังไม่แน่ใจเลยว่า จะแสดงบทนี้ด้วยตัวเอง จนใกล้เวลาที่เราจะถ่ายทำ ผมก็ยังไม่ได้เตรียมตัวสำหรับบทนี้อย่างจริงจัง เพราะต้องเตรียมการถ่ายทำและหานักแสดงมารับบท โจโจ้ ด้วย ระหว่างนั้นผมก็มองหาคนที่จะมารับบท ฮิตเลอร์ ไปด้วยเหมือนกัน เพราะอยากตั้งใจกับการกำกับให้เต็มที่ แต่ท้ายที่สุดผมตัดสินใจแสดงบทนี้เอง เพราะการจะเลือกใครสักคนมารับบทนี้ ถ้ามันไม่ดีจะกลายเป็นการทำลายหนังทั้งเรื่องไปเลย” ไทกาให้สัมภาษณ์
บทฮิตเลอร์ใน Jojo Rabbit เป็นเพื่อนในจินตนาการ ดังนั้น มันจึงไม่ใช่ภาพจริงของฮิตเลอร์ผู้โหดเหี้ยม และในสายตาของเด็กชายวัย 10 ขวบ โจโจ้นำเอาคนที่ได้พบจริงในชีวิตให้กลายมาเป็นฮิตเลอร์ ทั้งพ่อของเขาเอง ทหารนาซีในเมือง รวมไปถึงเพื่อนๆ ในค่ายเยาวชน
Photo: www.ravincentworkshop.com
08 อย่างหนึ่งที่โดดเด่นมากๆ คืองานโปรดักชัน และงานคอสตูมดีไซน์ที่สนับสนุนให้หนังสว่างไสวขึ้นมากๆ ไทกาและทีมงานได้ศึกษาเกี่ยวกับเยอรมนีในช่วงเวลานั้น และพบว่า เป็นยุคที่แฟชั่นมีเสน่ห์ แม้จะอยู่ในช่วงสงคราม สิ่งนี้ทำให้ Jojo Rabbit แตกต่างจากหนังสงครามที่มีฉากหลังเป็นเยอรมนี ซึ่งมักมีสีเทาทึมๆ เราจะได้เห็นสีสันและรายละเอียดที่สวยงามของบ้าน การแต่งตัวทั้งของทหารนาซีไปจนถึงแม่ของโจโจ้ ที่แสดงให้เห็นสีสัน ลวดลาย และแฟชั่น ที่กลายเป็นยุคคลาสสิกไปแล้ว
ส่วนงานโปรดักชันดีไซน์เป็นฝีมือของ รา วินเซนต์ เขาตีความจากคาแรกเตอร์ โรซี่ แม่ของ โจโจ้ ที่เป็นคนทันสมัย มีรสนิยม แล้วจึงออกตามหาบ้านในสาธารณรัฐเช็ก ที่ใกล้เคียงกับสิ่งที่ต้องการ ท้ายที่สุดเขาตัดสินใจสร้างบ้านโจโจ้ขึ้นเองในสตูดิโอ อิงตามยุค 1930 ที่ตรงกับสไตล์อาร์ตเดโค และข้อมูลที่รวบรวมได้จากบ้านจำนวนมากมายระหว่างหาสถานที่
09 “ไฮล์ ฮิตเลอร์” เป็นประโยคที่ได้ยินบ่อยในหนัง ทั้งยังประชดประชันได้อย่างอารมณ์ดี ในฉากหนึ่งที่เจ้าหน้าที่มาค้นบ้านโจโจ้ มุกการทักทายนี้ถูกนำมาใช้อย่างชาญฉลาด และแม้เราจะได้ยิน “ไฮล์ ฮิตเลอร์” รวมทั้งหมด 31 ครั้ง แต่กลับกลายเป็นมุกตลกที่เจ็บแสบ แสดงให้เห็นความพร่ำเพรื่อไม่จำเป็นในการทักทายของพรรคนาซี
10 Jojo Rabbit ได้รับการเสนอชื่อเข้าชิงรางวัลออสการ์ประจำปีนี้ในสาขา ภาพยนตร์ยอดเยี่ยม, นักแสดงสมทบหญิงยอดเยี่ยม, บทภาพยนตร์ดัดแปลงยอดเยี่ยม, โปรดักชันดีไซน์ยอดเยี่ยม, คอสตูมดีไซน์ยอดเยี่ยม และตัดต่อภาพยนตร์ยอดเยี่ยม โดยก่อนหน้านี้ได้รับรางวัล Bafta Film Awards 2020 ในสาขาบทภาพยนตร์ดัดแปลงยอดเยี่ยม
ตัวอย่างภาพยนตร์ Jojo Rabbit
พิสูจน์อักษร: ภาวิกา ขันติศรีสกุล
อ้างอิง:
