ฮอสเซน อามีร์-อับดุลลาเฮียน (Hossein Amir-Abdollahian) รัฐมนตรีต่างประเทศของอิหร่าน เปิดเผยวานนี้ (14 เมษายน) ว่า อิหร่านแจ้งให้ประเทศเพื่อนบ้านและพันธมิตรของอิสราเอลอย่างสหรัฐฯ ทราบล่วงหน้า 72 ชั่วโมงก่อนเปิดปฏิบัติการโจมตีอิสราเอล อย่างไรก็ตามสหรัฐฯ ปฏิเสธว่าไม่ได้รับการแจ้งเตือนตามที่อิหร่านกล่าวอ้าง
รายงานข่าวระบุว่า อิหร่านแจ้งให้สหรัฐฯ ทราบผ่านช่องทางทางการทูต ซึ่งรวมถึงกาตาร์ ตุรกี และสวิตเซอร์แลนด์ เกี่ยวกับการโจมตีที่จะเกิดขึ้น ซึ่งความเคลื่อนไหวดังกล่าวช่วยให้ประเทศเหล่านี้สามารถสกัดกั้นการโจมตีส่วนใหญ่ของอิหร่าน ส่งผลให้หลีกเลี่ยงความเสียหายรุนแรง และจำนวนผู้บาดเจ็บล้มตายได้
อย่างไรก็ดี ในขณะที่เจ้าหน้าที่อิรัก ตุรกี และจอร์แดน ต่างก็กล่าวไปในทิศทางเดียวกันว่า อิหร่านแจ้งให้ทราบล่วงหน้าหลายวันก่อนที่จะส่งโดรนและยิงขีปนาวุธโจมตีอิสราเอลในวันเสาร์ที่ผ่านมา (13 เมษายน) แต่เจ้าหน้าที่สหรัฐฯ ปฏิเสธว่าไม่ได้รับการแจ้งเตือนล่วงหน้าแต่อย่างใด
แหล่งข่าวในอิรัก 2 ราย ได้แก่ ที่ปรึกษาด้านความมั่นคงของรัฐบาลและเจ้าหน้าที่ความมั่นคง ระบุว่า อิหร่านใช้ช่องทางการทูตเพื่อแจ้งให้แบกแดดทราบเกี่ยวกับการโจมตีดังกล่าวอย่างน้อย 3 วันก่อนเริ่มปฏิบัติการ แม้อิหร่านไม่ได้ระบุเวลาที่แน่นอนของการโจมตี แต่การแจ้งเตือนล่วงหน้าก็ช่วยให้แบกแดดสามารถปิดน่านฟ้าและหลีกเลี่ยงอุบัติเหตุร้ายแรงได้
“รัฐบาลเข้าใจอย่างชัดเจนจากเจ้าหน้าที่อิหร่านว่า กองทัพสหรัฐฯ ในอิรักก็ทราบถึงการโจมตีดังกล่าวล่วงหน้าเช่นกัน” เจ้าหน้าที่ความมั่นคงอิรักกล่าว
ด้านเจ้าหน้าที่อาวุโสของจอร์แดนรายหนึ่งกล่าวว่า อิหร่านได้เรียกทูตอาหรับในกรุงเตหะรานเข้าพบเมื่อวันพุธ เพื่อแจ้งให้ทราบถึงความตั้งใจที่จะดำเนินการโจมตีอิสราเอล แม้ว่าจะไม่ได้แจ้งกำหนดเวลาโจมตีที่แน่นอนก็ตาม นอกจากนี้ แหล่งข่าวในจอร์แดนยังตอบเป็นนัยว่า อิหร่านให้รายละเอียดเกี่ยวกับเป้าหมายและประเภทของอาวุธที่จะใช้ด้วย
ขณะที่กระทรวงการต่างประเทศของตุรกีเปิดเผยว่า ตุรกี ในฐานะตัวกลาง ได้พูดคุยกับทั้งวอชิงตันและเตหะรานก่อนการโจมตี
อย่างไรก็ดี เจ้าหน้าที่อาวุโสในคณะบริหารของประธานาธิบดีโจ ไบเดน ของสหรัฐฯ ปฏิเสธถ้อยแถลงของ รมว.ต่างประเทศอิหร่านว่าไม่เป็นความจริง โดยระบุว่าวอชิงตันติดต่อกับอิหร่านผ่านตัวกลางอย่างสวิตเซอร์แลนด์ แต่ไม่ได้รับการแจ้งล่วงหน้า 72 ชั่วโมง
“นั่นไม่เป็นความจริงเลย” เจ้าหน้าที่สหรัฐฯ กล่าว “พวกเขาไม่ได้แจ้งเตือน”
เจ้าหน้าที่สหรัฐฯ ยังเผยด้วยว่า เตหะรานส่งข้อความถึงสหรัฐฯ หลังจากที่การโจมตีเริ่มขึ้นแล้ว ซึ่งเป็นการบ่งชี้ว่าอิหร่านมีเจตนาที่จะก่อให้เกิดการทำลายล้าง พร้อมคาดเดาว่าที่อิหร่านออกมากล่าวอ้างเรื่องการแจ้งเตือนล่วงหน้านั้นก็เพื่อกลบเกลื่อนความอับอายจากความล้มเหลวของการโจมตี
ทั้งนี้ อิหร่านส่งโดรนและยิงขีปนาวุธมากกว่า 300 ลูกถล่มอิสราเอลในช่วงกลางดึกวันเสาร์ เพื่อล้างแค้นที่อิสราเอลโจมตีสถานกงสุลอิหร่านในซีเรียเมื่อวันที่ 1 เมษายน จนเป็นเหตุให้นายทหารระดับสูงเสียชีวิตหลายนาย อย่างไรก็ดี อิสราเอลกล่าวว่าตนและพันธมิตรสามารถสกัดกั้นอาวุธจากอิหร่านได้ถึง 99%
จับตาการตอบโต้ของอิสราเอล-สหรัฐฯ
ภายหลังการโจมตีจากอิหร่าน นายกรัฐมนตรีเบนจามิน เนทันยาฮู ของอิสราเอล ออกมาประกาศว่า “เราจะชนะไปด้วยกัน” แต่ยังไม่ชัดเจนว่าอิสราเอลมีแผนจะตอบสนองต่อเหตุการณ์นี้อย่างไร
เบนนี แกนต์ซ รัฐมนตรีของอิสราเอล กล่าวเมื่อวันอาทิตย์ว่า อิสราเอลกำลังพิจารณาว่าจะตอบสนองอย่างไร โดยอิสราเอลจะคิดบัญชีกับอิหร่านในรูปแบบและจังหวะเวลาที่เหมาะสม
ก่อนหน้านี้เมื่อสัปดาห์ที่แล้ว รัฐมนตรีกลาโหมและรัฐมนตรีต่างประเทศของอิสราเอลออกมาเตือนอิหร่านว่า หากอิหร่านโจมตีอิสราเอล อิสราเอลจะโจมตีกลับเข้าไปในดินแดนของอิหร่าน
ด้านประธานาธิบดีโจ ไบเดน ของสหรัฐฯ พูดคุยกับเนทันยาฮูภายหลังการโจมตี โดยย้ำว่า สหรัฐฯ มุ่งมั่นรักษาความมั่นคงของอิสราเอล
นอกจากนี้ ไบเดนยังเผยด้วยว่า ตนจะนัดประชุมกับบรรดาผู้นำ G7 เพื่อประสานงานการตอบสนองทางการทูตที่เป็นเอกภาพต่อการโจมตีอย่างโจ่งแจ้งของอิหร่าน
อย่างไรก็ดี ไบเดนบอกกับอิสราเอลว่า สหรัฐฯ จะไม่เข้าร่วมการตอบโต้ใดๆ ของอิสราเอล ตามการเปิดเผยของเจ้าหน้าที่สหรัฐฯ รายหนึ่ง
เตือนคิดให้ดีก่อนตอบโต้
ขณะเดียวกัน อิหร่านออกมาเตือนอิสราเอลว่า “การตอบโต้ที่ขาดการไตร่ตรอง” จะได้รับการ “ตอบโต้กลับที่รุนแรงกว่ามาก”
ประธานาธิบดีอิบราฮิม ไรซี ของอิหร่าน กล่าวว่า “หากไซออนนิสต์ (อิสราเอล) หรือเหล่าผู้สนับสนุนแสดงพฤติกรรมที่ประมาท พวกเขาจะได้รับการตอบสนองที่เด็ดขาดและรุนแรงยิ่งกว่า”
ด้าน พล.ต. โมฮัมหมัด บาเกรี เสนาธิการกองทัพอิหร่าน กล่าวกับสถานีโทรทัศน์ของรัฐบาลว่า สหรัฐฯ ได้รับคำเตือนผ่านทางสวิตเซอร์แลนด์ว่า ฐานทัพในภูมิภาคของสหรัฐฯ จะตกเป็นเป้าหมายของการโจมตี หากอเมริกาสนับสนุนอิสราเอลตอบโต้อิหร่าน
วอนอดทนอดกลั้น
ขณะที่บรรดาผู้นำโลกต่างออกมาประณามการโจมตี พร้อมกับเรียกร้องให้ทุกฝ่ายอดกลั้นท่ามกลางความกังวลเกี่ยวกับสถานการณ์ตึงเครียดและอันตรายที่เพิ่มขึ้นอย่างมากในตะวันออกกลาง
วาเนสซา เฟรเซียร์ ประธานคณะมนตรีความมั่นคงแห่งสหประชาชาติ เปิดเผยว่า คณะมนตรีความมั่นคงจะจัดการประชุมฉุกเฉินในภายหลัง
ด้าน อันโตนิโอ กูเตอร์เรส เลขาธิการสหประชาชาติ ออกแถลงการณ์ระบุว่า ตนขอประณามความรุนแรงที่เพิ่มขึ้นจากการโจมตีของอิหร่านต่ออิสราเอล ขณะเดียวกันเขาเรียกร้องให้ทุกฝ่ายยุติความเป็นปรปักษ์โดยทันที และขอให้ใช้ความยับยั้งชั่งใจอย่างสูงสุด
นายกรัฐมนตรีริชี ซูนัค ของสหราชอาณาจักร เรียกการโจมตีดังกล่าวว่า “ประมาท” ในขณะที่ โจเซพ บอร์เรลล์ ผู้แทนระดับสูงของสหภาพยุโรปด้านการต่างประเทศและนโยบายความมั่นคง กล่าวว่า เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นถือเป็นภัยคุกคามร้ายแรงต่อความมั่นคงในภูมิภาค
กระทรวงการต่างประเทศของจีนเรียกร้องให้ทุกฝ่ายอดกลั้น พร้อมระบุว่า การโจมตีอิสราเอลของอิหร่านเป็น “การลุกลามของความขัดแย้งในฉนวนกาซาครั้งล่าสุด” เช่นเดียวกับกระทรวงการต่างประเทศของรัสเซียที่ออกมาแสดง “ความกังวลอย่างยิ่งต่อความขัดแย้งที่ลุกลามบานปลายอีกครั้ง”
เมื่อวันอาทิตย์ที่ผ่านมา ฝรั่งเศสออกคำแนะนำให้พลเมืองชาวฝรั่งเศสเดินทางออกจากอิหร่าน เนื่องจากมีความเสี่ยงที่สถานการณ์ทางทหารจะทวีความรุนแรงขึ้น
ขณะที่สมเด็จพระสันตะปาปาฟรานซิส ตรัสต่อหน้าฝูงชนที่นครวาติกันในวันอาทิตย์ว่า พระองค์ทรงวิงวอนให้ยุติการกระทำใดๆ ที่อาจก่อให้เกิดความรุนแรง และเสี่ยงต่อการนำพาตะวันออกกลางไปสู่ความขัดแย้งที่รุนแรงยิ่งขึ้นไปอีก
ภาพ: Nir Keidar / Anadolu via Getty Images
อ้างอิง:
