ในทะเลอันแดงเดือดของ OpenSea ที่มี NFT หลายล้านชิ้นนั้น มีอยู่จำนวนไม่น้อยเลยที่เป็นงานลอกหรือ Copy ซึ่งบางอันก็ถูกถอนแต่บางอันกลับขายดี แล้วอะไรคือสิ่งที่สร้างความแตกต่างให้งานก๊อบแต่ละอันมีผลลัพธ์ที่ต่างกันแบบฟ้ากับเหว แน่นอนว่าการลอกนั้นมีหลายแบบ แต่แบบไหนได้ผลดีหรือมีความเกรียนที่สุด เราไปดูกัน

1. ลอกแบบกลับด้าน 

วิธีนี้ง่ายและเร็วที่สุดเพราะไม่ต้องลงแรงอะไรเลย นอกจากการโหลดรูปของโปรเจกต์อื่นแล้วเอามากลับด้าน จากซ้ายไปขวาหรือจากขวาไปซ้าย ทำแป๊บเดียวในโปรแกรมก็เสร็จแล้ว แต่ปัญหาคืออาจไม่สามารถวางขายได้ในหลายๆ ตลาด เพราะถูกมองว่าเป็นการละเมิดลิขสิทธิ์ ทว่ามีโปรเจกต์บางอันที่ประสบความสำเร็จอย่างมากจากกลยุทธ์นี้ เพราะเป็นการก๊อบมาจากโปรเจกต์ในตำนาน จึงทำให้มีคนอยากได้ทันทีโดยไม่ต้องคิดอะไรมาก เห็นได้จาก PHAYC และ Phunky Ape Yacht Club ที่เป็นการกลับด้านของ Bored Ape Yacht Club ทั้งคู่ แต่มียอดขายมาแล้วกว่า 60 ล้านบาท ถึงจะถูกแบนในหลายๆ ที่ก็ตาม 

2. ลอกแบบรวมร่าง 

วิธีนี้ค่อนข้างมีความคลาสสิกเพราะการเอา NFT สองโปรเจกต์มาผสมกัน เปรียบเสมือนการเอานักสู้ในดราก้อนบอลมารวมพลังเป็นตัวละครใหม่ ซึ่งการรวมร่างที่ดีจะต้องมาจากโปรเจกต์ต้นแบบที่แข็งแกร่งทั้งสองฝั่ง เพราะเป็นการช่วยให้คอลเล็กชันดูมีคุณภาพที่สูงขึ้น ตัวอย่างได้แก่ Doodled Punks (DUNKS) ที่เป็นการผสมระหว่าง Doodles และ CryptoPunks หรือ CreatureToadz ที่มาจาก Creature World และ CrypToadz

แต่ถึงแม้วิธีนี้จะไม่ได้เป็นการลอกแบบตรงๆ เหมือนการกลับด้าน แต่ก็มีบางโปรเจกต์ที่ถูกพับไปเพราะเป็นการละเมิดลิขสิทธิ์เช่นเดียวกัน อย่าง DoodleToadz ที่เป็นลูกผสมของ Doodles และ CrypToadz ที่หายไปอย่างไร้ร่องรอย

3. ลอกแบบเปลี่ยนเพศ 

เมื่อกระแส Feminism มาแรงในยุคที่ทุกคนต่อสู้เพื่อความเท่าเทียม การเอา NFT มาเปลี่ยนเพศก็เป็นประเด็นที่น่าสนใจ เพราะนอกจากจะเป็นการซื้อขาย NFT เฉยๆ แล้ว ยังเป็นการสนับสนุนอุดมการณ์ด้วย แล้วก็เป็นไปตามคาด ที่ Bored Ape Yacht Club ถูกเอามาแปลงเพศดังที่เห็นใน DAW หรือ Desperate ApeWives ซึ่งนอกจากการเปลี่ยนโฉมแล้ว การสร้างเรื่องราวของโปรเจกต์ยังไปในทิศทาง Female Empowerment อีกด้วย เช่น การบริจาครายได้ให้มูลนิธิมะเร็งเต้านม หรือการมีผู้หญิงมากถึง 9 คนในทีม 

แต่ในความเป็นจริงเราไม่มีวันรู้ได้ว่าคนที่อยู่เบื้องหลังเป็นผู้หญิงจริงหรือไม่ เพราะเคยมีโปรเจกต์อื่นที่โป๊ะมาแล้วว่าเป็นผู้ชายทำทั้งหมด แต่อ้างตัวเป็นผู้หญิง ดังนั้นจึงเป็นไปได้สูงมากว่าอุดมการณ์อาจเป็นเพียงข้ออ้างในการลอกเลียนเพื่อทำเงิน 

4. ลอกแบบย่อส่วน 

การทำเป็นเวอร์ชันมินิหรือเบบี้ เป็นอีกแนวทางในการลอกแบบง่ายๆ เพราะเป็นเพียงการเอาของเดิมมาย่อส่วน โดยยังคงเอกลักษณ์เดิมไว้ทั้งหมด ยกตัวอย่างเช่น Ape Kids Club, Lil Baby Ape Club, Lil BabyPunks ฯลฯ ความสำเร็จของคอลเล็กชันเบบี้ทั้งหลายเหล่านี้ อาจมาจากความน่ารักของตัวละครที่มาจากโปรเจกต์ในตำนานที่ทุกคนรู้จักในราคาเอื้อมถึง เหมือนนารูโตะที่มีแบบฉบับ SD ที่อุดมไปด้วยความน่ารักจากเหล่านินจาที่มีความเป็นเด็กมากขึ้น ซึ่งโปรเจกต์ลูกเหล่านี้สามารถทำเงินได้หลายร้อยล้าน  

5. ลอกแบบ 3 มิติ 

วิธีนี้มีความยากที่สุดแล้ว เพราะต้องอาศัยทักษะการปั้นแบบ 3 มิติโดยใช้โปรแกรมพิเศษ ซึ่งการปั้นนั้นใช้เวลานานกว่าการวาด ถึงแม้จะเป็นการลอกเหมือนกัน ข้อดีอีกอย่างของการปั้นคือให้ความรู้สึกถึงคุณภาพงานที่สูงขึ้น ด้วยแสงเงาและวัตถุที่มีการเรนเดอร์ที่สมจริง โปรเจกต์ที่ประสบความสำเร็จมาแล้ว ได้แก่ 3D Bored Ape Club และ Bored Bunny ที่ทำเงินไปแล้วเกือบ 800 ล้านบาท

แม้ว่าการลอกเลียนทั้งหลายอาจถูกมองว่าเป็นการหยิบยืมหรือการสร้างแรงบันดาลใจ แต่ทุกตลาดนั้นมีการลอกเลียนเป็นเรื่องธรรมดาอยู่แล้ว ซึ่งการลอกนั้นต้องมีปัจจัยอื่นๆ มาทำให้ประสบความสำเร็จร่วมด้วย เช่น การตลาด การสร้างคอมมูนิตี้ อีกทั้งยังมี NFT ลอกเลียนแบบอีกเยอะที่ขายไม่ได้ ดังนั้นก่อนจะก๊อบปี้หรือหยิบยืมไอเดียของใครมา โปรดคิดดูให้ดีก่อน เพราะมันอาจมีความยากที่เรามองไม่เห็นแฝงอยู่ 

ภาพ: Courtesy of Brands 

อ้างอิง: 

• https://www.theverge.com/2021/12/30/22860010/bored-ape-yacht-club-payc-phayc-copycat-nft
• https://opensea.io/collection/bored-bunny–nft
• https://opensea.io/collection/3d-bored-ape-club
• https://dappradar.com/blog/copycat-baby-nft-collections-steal-the-spotlight
• https://desperateapewives.com/
• https://opensea.io/collection/creaturetoadz