วานนี้ (22 ธันวาคม) เวลา 10.00 น. ณ หอประชุมจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย สมเด็จพระราชาธิบดีจิกมี เคเซอร์ นัมเกล วังชุก และสมเด็จพระราชินีเจตซุน เพมา วังชุก แห่งราชอาณาจักรภูฏาน เสด็จพระราชดำเนินเยือนจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ในโอกาสที่จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยทูลเกล้าฯ ถวายปริญญาดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์
ในการนี้ สมเด็จพระราชาธิบดีจิกมี เคเซอร์ นัมเกล วังชุก ทรงรับการทูลเกล้าฯ ถวายปริญญาศิลปศาสตรดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ สาขาวิชาการพัฒนาระหว่างประเทศ และสมเด็จพระราชินีเจตซุน เพมา วังชุก ทรงรับการทูลเกล้าฯ ถวายปริญญาศิลปศาสตรดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ สาขาวิชาสังคมวิทยาและมานุษยวิทยา
ในโอกาสนี้ สมเด็จพระราชาธิบดีจิกมีฯ ทรงกล่าวพระราชดำรัส ณ หอประชุมจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เพื่อแสดงความขอบคุณต่อมิตรภาพและความอบอุ่นที่ได้รับจากชาวไทย พร้อมทั้งทรงรำลึกถึงพระมหากรุณาธิคุณของพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร และพระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว ซึ่งทรงเป็นแบบอย่างสำคัญในการประกอบพระราชกรณียกิจเพื่อประโยชน์สุขของประชาชน
THE STANDARD ขออัญเชิญพระราชดำรัส (Royal Address) ของสมเด็จพระราชาธิบดีจิกมี เคเซอร์ นัมเกล วังชุก มาเผยแพร่ เพื่อบันทึกไว้เป็นประวัติศาสตร์แห่งมิตรภาพ และความสัมพันธ์อันแน่นแฟ้นระหว่างราชอาณาจักรไทยและราชอาณาจักรภูฏาน
“Let me tell you a story. When I was a young student – first in America and then in England – I was like many students: far from home and often homesick. And when you are Bhutanese and homesick, this has a particular flavor. You see, there were no Bhutanese restaurants. None. Not in Boston, not in London, not anywhere. So, there was no Ema Datshi, no Kewa Datshi, no proper rice with spicy curry. I would wander the streets hungry for home and not find anything.
“And then, I discovered Thai food. The spice, the rice, the warmth – it was not Bhutanese, but it was close. It was my comfort food. Every Thai restaurant I walked into felt like a small piece of home. I cannot tell you how many green curries saved me during those years. Thailand fed me, quite literally, when I was far from everything I knew. So, my connection to Thailand began – as many great relationships often do – with food.
“But food was only the beginning. During my student days, we were each asked to give a short presentation about our country. When my Thai classmate stood up, she gave a presentation that has stayed with me for over two decades.
“She spoke of Thailand as a Buddhist country, not only in name but in daily practice. She described the temples across the country, the monks walking barefoot at dawn, the young men who willingly set aside time to ordain and learn the Dharma, and the women who became nuns. She spoke of how the Buddha’s teachings shaped the Thai character, making Thais sincere, humble, generous, and compassionate. I was nodding along, thinking, ‘Yes, this is beautiful. This is what I felt in Thailand.’
“And then she said, ‘But our national sport is Muay Thai kickboxing.’
“The room went quiet. She smiled and asked, ‘What does this mean?’ Then she answered her own question: ‘It means that we are compassionate, but we are not weak. We are peaceful, but we are not passive. If Thailand is threatened, we will fight. We will come together – brave, selfless, and determined – to protect our nation and our way of life.’
“I’ve never forgotten those words. That beautiful paradox – Buddhist compassion and warrior spirit – defines Thailand, and it is a combination that will serve this nation well for centuries to come.
“I wish to speak now about His Majesty King Rama X and Her Majesty the Queen. His Majesty carries a weight that few can understand: to follow one of the most beloved monarchies in the world while charting his own path of service. This is not easy. It requires strength, wisdom, and a deep commitment to the welfare of one’s people.
“I believe His Majesty has shown all of these. I have watched His Majesty closely: the dignity with which he serves, his dedication to education, healthcare, and development, and his tireless work to improve the lives of ordinary Thais. He continues the Chakri legacy with grace, with purpose, and with a quiet determination that I deeply admire.
“I might be breaching protocol, but I cannot help sharing some intimate moments that I have had the privilege of experiencing with Their Majesties. I have great admiration for His Majesty Rama X’s indomitable strength. It was only through our conversations that it dawned upon me: his deep love and devotion for his country and people.
“And then, of course, Her Majesty the Queen. Here again, I am reminded of a conversation between a father and a son. When I was a young man, my father told me, ‘You must always serve your country.’ To that, I said to my father, ‘Appa, I shall serve you.’ He said, ‘No. You must not serve me. You must serve your country and your people.’
“So I said, ‘Appa, you carry the weight of a nation. You serve our country; you serve our people. So from now on, I will stand beside you, and I would like to serve my people and my country through you. I am a young man; there is not much I can do, but I will stand right next to you and serve you with loyalty.’
“I see that in Her Majesty the Queen of Thailand – standing firmly beside His Majesty, serving him, and through him, her nation and her people. My wife and I have the utmost respect for Their Majesties, for the extraordinary responsibility they carry and the indomitable strength they show. It is very humbling.
“Earlier this year, Their Majesties made their first State Visit abroad since His Majesty ascended the throne. Of all the nations in the world – large and small, near and far – His Majesty chose Bhutan.
“I cannot overstate what this meant to us. When we received word, Jetsun and I looked at each other and felt an overwhelming sense of honor. When Their Majesties arrived, the joy that spread across Bhutan was unlike anything else. From Paro to Thimphu, from the mountains to the valleys, every Bhutanese knew this was history. This was a statement of friendship that transcended words.
“So, Your Majesty, if these words should ever reach you: Thank you. Thank you for choosing Bhutan. Thank you for the honor you have bestowed upon our nation, and thank you for continuing to inspire me with your example of service.
“When I became King, I was fortunate to have two extraordinary men to guide me.
“First is my father, His Majesty. He is the greatest teacher I have known – a man who taught me that a King’s only purpose is to serve his people. He showed me this not through words alone, but through action. He walked to the remotest villages when there were no roads. He sat with farmers and listened. He dreamed of a nation where happiness mattered more than wealth, and then he built it. And when he believed Bhutan was ready, he did something almost unheard of: he voluntarily handed power to a democratic constitution, not because he was forced to, but because he loved his people enough to trust them with their own future. That single act taught me more about leadership than any book ever could.
“The second is His Majesty King Rama IX. I did not merely meet His Majesty; I had the privilege of observing him – his work, his manner, his dedication. He was called the ‘Development King,’ and that title was earned. He walked rice paddies, he visited remote villages, and he spoke to farmers and fishermen – not as a distant monarch, but as someone who genuinely wanted to understand their problems and solve them.
“His Royal Development Projects changed millions of lives. His Sufficiency Economy Philosophy offered the world a model for sustainable development, for which the United Nations recognized him. But what I remember most is simpler: the humility with which he carried himself, despite being one of the most revered monarchs on earth. King Rama IX reigned for 70 years – 70 years of service, 70 years of putting his people first. I learned more from watching him than I can put into words. His influence on my own reign is profound, and I remain eternally grateful to have had my father and King Rama IX as my teachers. This is a blessing I carry with me every single day.
“In 2006, I visited Thailand for the 60th Anniversary of King Rama IX’s accession to the throne. I was Crown Prince then – young, a little nervous, representing my country on a grand stage for the first time. The Thai people saw me, and they did something extraordinary that touched me deeply. They did not call me ‘the Crown Prince of Bhutan’ or ‘the representative from Bhutan.’ They called me ‘Prince Jigme’ – my name – as if I were family.
“Since that day, the Thai people have shown me and Bhutan nothing but kindness, warmth, and support, year after year, without failure. I have never had the right moment to say what I have always wanted to say. Today, I have that moment. So let me say it: Thank you, Thailand. Thank you for your kindness. It has not gone unnoticed, not for a single day. I do not know what I have done to deserve it, but I am grateful beyond words.
“And I want you to know: I intend to spend the rest of my life reciprocating. Whatever I can do for Thailand, within my capacity, I will do. Your friendship has meant the world to me, and I hope mine can mean something to you.
Before I close, let me say something about Thailand’s future – not as flattery, but as honest observation. Thailand and Bhutan share a rare bond. We are among the few nations never colonized. While empires conquered and divided, Thailand remained free through the wisdom of King Mongkut, the brilliance of King Chulalongkorn, successive great leaders, and most importantly, the resilience of the Thai people. The spirit of independence runs deep here.
“Thailand sits at the heart of Southeast Asia, a natural crossroads of trade and culture. It is blessed with diversity – mountains and beaches, cities and villages, industry and agriculture. Its people are educated, adaptable, and bound together by sacred faith and a beloved Monarchy.
“But what I admire most is Thailand’s wisdom: the wisdom to know when to bend and when to stand firmly. This pragmatism, this instinct for balance, has kept Thailand stable while others have stumbled. It will carry Thailand far into the future.
“Jetsun and I leave this ceremony with full hearts. This honor from Chulalongkorn University – from the ‘Pillar of the Kingdom’ – is something we will always cherish.
“May the friendship between Thailand and Bhutan grow stronger with each passing year. May our Royal Families remain close, and may our peoples – united by faith, by values, and by genuine affection – continue to walk together on the path of happiness.
“I am so privileged to be here. I would like to thank the university for this invaluable honor. But the reason this moment has been very special for us is because my wife, more than anyone, knows that I have never been given the right platform or opportunity to express my gratitude to Their Majesties and the people of Thailand.
“So again, I want to say from the bottom of my heart: thank you for the support you have shown, and we will work very hard to reciprocate.
“Thank you. Thank you very much.”
คำแปลภาษาไทย
“ขอเล่าเรื่องราวให้ฟังเรื่องหนึ่ง เมื่อครั้งข้าพเจ้ายังเป็นนักเรียนหนุ่มทั้งในอเมริกาและอังกฤษ ข้าพเจ้าก็เหมือนนักเรียนทั่วไป คือห่างไกลจากบ้านและคิดถึงบ้านบ่อยครั้ง และเมื่อท่านเป็นชาวภูฏานแล้วคิดถึงบ้าน มันมีรสชาติเฉพาะตัว เพราะไม่มีร้านอาหารภูฏานเลย ไม่มีสักร้าน ไม่มีในบอสตัน ไม่มีในลอนดอน ไม่มีที่ไหนเลย ไม่มี เอมาดัดชิ ไม่มี เควาดัดชิ ไม่มีข้าวกับแกงเผ็ดที่ใช่ ข้าพเจ้าเดินเตร่บนถนนด้วยความหิวโหยบ้านแต่หาอะไรไม่พบ
“แล้วข้าพเจ้าก็ค้นพบอาหารไทย รสเผ็ด ข้าว ความอบอุ่น ไม่ใช่อาหารภูฏาน แต่ใกล้เคียง คืออาหารปลอบใจของข้าพเจ้า ทุกร้านอาหารไทยที่ข้าพเจ้าเดินเข้าไปรู้สึกเหมือนเป็นบ้านเล็กๆ ข้าพเจ้าไม่อาจบรรยายได้ว่าแกงเขียวหวานช่วยประโลมใจข้าพเจ้ากี่ครั้งในช่วงปีเหล่านั้น ประเทศไทยหล่อเลี้ยงข้าพเจ้าตามความหมายนั้นจริงๆ ในยามที่ข้าพเจ้าต้องอยู่ห่างไกลจากทุกสิ่งที่คุ้นเคย ความสัมพันธ์ของข้าพเจ้ากับประเทศไทยจึงเริ่มต้นขึ้น เช่นเดียวกับความสัมพันธ์อันแน่นแฟ้นหลายๆ ครั้ง นั่นคือเริ่มจากอาหาร
“แต่อาหารเป็นเพียงจุดเริ่มต้น ในสมัยที่ข้าพเจ้ายังเป็นนักเรียน พวกเราแต่ละคนได้รับมอบหมายให้นำเสนอเรื่องราวสั้นๆ เกี่ยวกับประเทศของตน เมื่อเพื่อนร่วมชั้นชาวไทยของข้าพเจ้ายืนขึ้น เธอได้นำเสนอสิ่งที่ติดตรึงอยู่ในใจของข้าพเจ้ามานานกว่าสองทศวรรษ
“เธอพรรณนาถึงประเทศไทยในฐานะประเทศพุทธศาสนา มิใช่เพียงแค่ในนาม แต่เป็นการปฏิบัติในชีวิตประจำวัน เธออธิบายถึงวัดที่กระจายอยู่ทั่วแผ่นดิน ภาพพระสงฆ์เดินเท้าเปล่าในยามรุ่งอรุณ ชายหนุ่มที่เต็มใจสละเวลาเข้าสู่ร่มกาสาวพัสตร์เพื่อเรียนรู้พระธรรม และสตรีที่ถือศีลบวชเป็นแม่ชี เธอเล่าถึงพระธรรมคำสอนที่หล่อหลอมคุณลักษณะของชาวไทยให้เป็นผู้ที่จริงใจ อ่อนน้อม มีน้ำใจ และมีความเมตตา ข้าพเจ้าพยักหน้าตามพลางคิดว่า ‘ใช่ นี่ช่างงดงาม และนี่คือสิ่งที่ข้าพเจ้ารู้สึกได้เมื่ออยู่ในประเทศไทย’
“แต่แล้วเธอก็กล่าวว่า ‘แต่กีฬาประจำชาติของเราคือมวยไทย’
“ห้องทั้งห้องตกอยู่ในความเงียบ เธอยิ้มแล้วตั้งคำถามว่า ‘สิ่งนี้หมายความว่าอย่างไร?’ จากนั้นเธอตอบคำถามของตนเองว่า ‘หมายความว่าเรามีความเมตตาแต่เรามิได้อ่อนแอ เราใฝ่สันติแต่เรามิได้นิ่งเฉย หากประเทศไทยถูกคุกคามเราย่อมสู้ เราจะรวมพลังกันด้วยความกล้าหาญ เสียสละ และมุ่งมั่น เพื่อปกป้องชาติและวิถีชีวิตของเรา’
“ข้าพเจ้าไม่เคยลืมคำพูดเหล่านั้น ความขัดแย้งที่กลมกลืนอันงดงามนั้น ระหว่างความเมตตาแบบพุทธกับจิตวิญญาณนักรบเป็นสิ่งที่กำหนดเอกลักษณ์ของประเทศไทย และเป็นส่วนผสมที่จะเกื้อหนุนให้ชาติแห่งนี้ก้าวไปข้างหน้าอย่างมั่นคงไปอีกหลายศตวรรษ
“ณ ที่นี้ ข้าพเจ้าปรารถนาจะกล่าวถึงพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 10 และสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินี พระองค์ทรงแบกรับพระราชภาระอันหนักอึ้งที่น้อยคนนักจะเข้าใจในการสืบทอดราชวงศ์ที่เป็นที่รักยิ่งที่สุดแห่งหนึ่งของโลก พร้อมกับทรงสร้างเส้นทางแห่งการปฏิบัติพระราชกรณียกิจในแบบฉบับของพระองค์เอง สิ่งนี้มิใช่เรื่องง่าย ต้องอาศัยทั้งความเข้มแข็ง พระสติปัญญา และความมุ่งมั่นอย่างลึกซึ้งต่อสวัสดิภาพของราษฎร
“ข้าพเจ้าเชื่อว่าพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงแสดงให้เห็นสิ่งเหล่านี้ทั้งหมด ข้าพเจ้าเฝ้าสังเกตพระองค์อย่างใกล้ชิด ทั้งพระเกียรติยศที่ทรงปฏิบัติพระราชกรณียกิจ ความทุ่มเทในด้านการศึกษา สาธารณสุข และการพัฒนา รวมถึงการที่ทรงตรากตรำพระวรกายเพื่อปรับปรุงความเป็นอยู่ของพสกนิกรชาวไทย พระองค์ทรงสืบทอดมรดกแห่งราชวงศ์จักรีด้วยความสง่างาม ด้วยจุดมุ่งหมาย และด้วยพระราชหฤทัยที่มุ่งมั่นซึ่งข้าพเจ้าชื่นชมอย่างลึกซึ้ง
“ข้าพเจ้าอาจจะละเมิดกฎธรรมเนียมไปบ้าง แต่อดไม่ได้ที่จะแบ่งปันช่วงเวลาส่วนพระองค์บางประการที่ข้าพเจ้าได้รับพระมหากรุณาธิคุณให้ได้ประสบพบเห็นกับทั้งสองพระองค์ ข้าพเจ้ามีความชื่นชมอย่างมากต่อความแข็งแกร่งอันไม่อาจสยบได้ของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 10 ผ่านบทสนทนาระหว่างเราเท่านั้นที่ทำให้ข้าพเจ้าได้ตระหนักถึงความรักและความทุ่มเทที่พระองค์ทรงมีต่อประเทศชาติและประชาชน
“และแน่นอนสำหรับสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินี ข้าพเจ้านึกถึงบทสนทนาระหว่างพ่อกับลูกชาย เมื่อครั้งข้าพเจ้าเป็นชายหนุ่ม สมเด็จพระบรมชนกนาถของข้าพเจ้าทรงสอนว่า ‘ลูกต้องรับใช้ประเทศชาติเสมอ’ ข้าพเจ้าจึงกล่าวกับพระองค์ว่า ‘อัปปา ลูกจะรับใช้พ่อ’ พระองค์ทรงตอบว่า ‘ไม่ ลูกต้องไม่รับใช้พ่อ แต่ลูกต้องรับใช้ประเทศและประชาชนของลูก’
“ข้าพเจ้าจึงกล่าวว่า ‘อัปปา พ่อแบกรับภาระของคนทั้งชาติไว้ พ่อรับใช้ประเทศและประชาชนของพ่อ ดังนั้นนับจากนี้ข้าพเจ้าจะยืนหยัดเคียงข้างพ่อ และข้าพเจ้าขอรับใช้ประชาชนและประเทศชาติผ่านทางพ่อ ข้าพเจ้ายังเป็นเพียงชายหนุ่มที่มิอาจทำสิ่งใดได้มากนัก แต่ข้าพเจ้าจะอยู่เคียงข้างและรับใช้พ่อด้วยความจงรักภักดี’
“ข้าพเจ้าจึงได้เห็นสิ่งนั้นในสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีแห่งประเทศไทย ที่ทรงยืนหยัดเคียงข้างพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวอย่างมั่นคง ทรงรับใช้พระองค์ และทรงรับใช้ชาติและประชาชนผ่านทางพระองค์ ข้าพเจ้าและพระราชินีเจตซุนมีความเคารพอย่างสูงสุดต่อทั้งสองพระองค์ สำหรับความรับผิดชอบอันยิ่งใหญ่และความเข้มแข็งอันน่าอัศจรรย์ที่ทรงแสดงให้เห็นเป็นสิ่งที่น่าประทับใจยิ่ง
“เมื่อต้นปีที่ผ่านมาทั้งสองพระองค์ได้เสด็จพระราชดำเนินเยือนต่างประเทศอย่างเป็นทางการเป็นครั้งแรกนับตั้งแต่เสด็จขึ้นครองราชย์ ในบรรดาอารยประเทศทั่วโลกทั้งใกล้และไกล พระองค์ทรงเลือกประเทศภูฏาน
“ข้าพเจ้าไม่สามารถบรรยายได้เลยว่าสิ่งนี้มีความหมายต่อเราเพียงใด เมื่อเราได้รับข่าว พระราชินีเจตซุนกับข้าพเจ้ามองหน้ากันและรู้สึกถึงเกียรติอันล้นพ้น เมื่อทั้งสองพระองค์เสด็จพระราชดำเนินมาถึง ความปลาบปลื้มปีติที่แผ่ไปทั่วแผ่นดินภูฏานนั้นไม่เหมือนสิ่งใดเลย จากพาโรถึงทิมพู จากขุนเขาถึงหุบเขา ชาวภูฏานทุกคนประจักษ์ว่านี่คือประวัติศาสตร์ นี่คือถ้อยแถลงแห่งมิตรภาพที่อยู่เหนือกว่าคำพูดใดๆ
“ดังนั้นฝ่าพระบาท หากถ้อยคำเหล่านี้ได้ทราบถึงพระเนตรพระกรรณ ขอบพระคุณยิ่ง ขอบคุณที่ทรงเลือกภูฏาน ขอบคุณสำหรับเกียรติที่พระองค์มอบให้แก่ประเทศของเรา และขอบคุณที่ทรงเป็นแรงบันดาลใจให้ข้าพเจ้าเสมอมาด้วยแบบอย่างแห่งการรับใช้ประชาชน
“เมื่อข้าพเจ้าขึ้นครองราชย์ ข้าพเจ้าโชคดีที่มีบุรุษผู้ยิ่งใหญ่สองท่านคอยชี้แนะ
“ท่านแรกคือสมเด็จพระบรมชนกนาถของข้าพเจ้า ท่านคือครูที่ยิ่งใหญ่ที่สุดเท่าที่ข้าพเจ้าเคยรู้จัก ชายผู้สอนให้ข้าพเจ้าตระหนักว่าเป้าหมายเดียวของกษัตริย์คือการรับใช้ประชาชน ท่านมิได้แสดงให้เห็นเพียงคำพูด แต่ทรงปฏิบัติให้เห็นเป็นแบบอย่าง ท่านทรงพระดำเนินไปยังหมู่บ้านที่ห่างไกลที่สุดในยามที่ยังไม่มีถนน ท่านประทับลงท่ามกลางชาวนาและทรงรับฟังปัญหา ท่านฝันถึงชาติที่ความสุขสำคัญกว่าความมั่งคั่ง และท่านก็ทรงสร้างมันขึ้นมา และเมื่อท่านทรงเห็นว่าภูฏานพร้อมแล้ว ท่านทรงกระทำในสิ่งที่โลกแทบไม่เชื่อนั่นคือ การมอบอำนาจให้แก่รัฐธรรมนูญประชาธิปไตยโดยสมัครพระทัย มิใช่เพราะถูกบังคับ แต่เพราะท่านรักและไว้วางใจประชาชนมากพอที่จะให้พวกเขากำหนดอนาคตของตนเอง การกระทำนั้นเพียงประการเดียวได้สอนเรื่องความเป็นผู้นำแก่ข้าพเจ้ามากกว่าตำราเล่มใด
“ท่านที่สองคือพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ข้าพเจ้ามิได้เพียงแค่ได้เข้าเฝ้าพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช แต่ข้าพเจ้าได้รับโอกาสอันล้ำค่าในการเฝ้าสังเกตพระราชกรณียกิจ พระจริยวัตร และความทุ่มเทของพระองค์ พระองค์ทรงได้รับพระสมัญญานามว่า ‘กษัตริย์นักพัฒนา’ ซึ่งเป็นตำแหน่งที่พระองค์ทรงได้รับมาด้วยผลแห่งการปฏิบัติอย่างแท้จริง พระองค์ทรงดำเนินผ่านทุ่งนา ทรงเยี่ยมเยียนหมู่บ้านทุรกันดาร ทรงมีพระราชปฏิสันถารกับเกษตรกรและชาวประมง มิใช่ในฐานะกษัตริย์ที่ห่างไกล แต่ในฐานะผู้ที่ปรารถนาจะเข้าใจและแก้ไขปัญหาให้แก่พวกเขาอย่างแท้จริง
“โครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริเปลี่ยนชีวิตคนนับล้าน ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงของพระองค์มอบแบบอย่างการพัฒนาที่ยั่งยืนให้แก่โลก ซึ่งองค์การสหประชาชาติได้ยกย่องพระองค์ในเรื่องนี้ แต่สิ่งที่ข้าพเจ้าจดจำได้ลึกซึ้งกว่านั้นคือความอ่อนน้อมถ่อมตน แม้จะเป็นพระมหากษัตริย์ที่ได้รับความเคารพเทิดทูนที่สุดในโลก พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชทรงครองราชย์ 70 ปี 70 ปีแห่งการรับใช้พสกนิกร 70 ปีแห่งการเห็นแก่ประโยชน์ส่วนรวมก่อนเสมอ ข้าพเจ้าเรียนรู้จากการเฝ้ามองพระองค์มากกว่าที่คำพูดใดจะบรรยายได้ อิทธิพลของพระองค์ต่อการครองราชย์ของข้าพเจ้านั้นลึกซึ้งยิ่ง และข้าพเจ้าจะขอสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณชั่วนิรันดร์ที่มีสมเด็จพระบรมชนกนาถและพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชเป็นครู นี่คือพรอันประเสริฐที่ข้าพเจ้ายึดถือไว้ในทุกๆ วัน
“ในปี 2549 ข้าพเจ้ามาเยือนประเทศไทยในงานฉลองสิริราชสมบัติครบ 60 ปีของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ในขณะนั้นข้าพเจ้ายังเป็นมกุฎราชกุมาร ยังหนุ่มและมีความประหม่าอยู่บ้างในการเป็นตัวแทนประเทศบนเวทีระดับสากลเป็นครั้งแรก แต่ชาวไทยได้กระทำบางอย่างที่พิเศษและตราตรึงใจข้าพเจ้าอย่างลึกซึ้ง พวกท่านมิได้เรียกข้าพเจ้าว่า ‘มกุฎราชกุมารแห่งภูฏาน’ หรือ ‘ผู้แทนจากภูฏาน’ แต่พวกท่านเรียกข้าพเจ้าว่า ‘เจ้าชายจิกมี’ เรียกด้วยชื่อของข้าพเจ้า ราวกับว่าข้าพเจ้าเป็นคนในครอบครัว
“นับแต่วันนั้นชาวไทยได้แสดงความเมตตา ความอบอุ่น และการสนับสนุนต่อข้าพเจ้าและประเทศภูฏานเสมอมาไม่เคยขาด ข้าพเจ้าไม่เคยมีโอกาสอันเหมาะสมที่จะกล่าวในสิ่งที่ใจปรารถนา วันนี้โอกาสนั้นมาถึงแล้ว ข้าพเจ้าขอพูดว่า ขอบใจประเทศไทย ขอบใจสำหรับความเมตตาของพวกท่าน สิ่งนี้ไม่เคยถูกมองข้ามแม้เพียงวันเดียว ข้าพเจ้าไม่ทราบว่าข้าพเจ้าได้กระทำสิ่งใดจึงสมควรได้รับไมตรีจิตนี้ แต่ข้าพเจ้าซาบซึ้งใจเกินกว่าจะบรรยาย
“และข้าพเจ้าอยากให้พวกท่านรู้ว่าข้าพเจ้าตั้งใจจะใช้ชีวิตที่เหลือเพื่อตอบแทนมิตรภาพนี้ อะไรก็ตามที่ข้าพเจ้าจะสามารถกระทำเพื่อประเทศไทยได้ภายใต้กำลังความสามารถของข้าพเจ้า ข้าพเจ้าจะกระทำอย่างเต็มกำลัง มิตรภาพของพวกท่านมีความหมายยิ่งต่อข้าพเจ้า และข้าพเจ้าหวังว่ามิตรภาพของข้าพเจ้าจะมีความหมายต่อพวกท่านเช่นกัน
“ก่อนจะจบลง ข้าพเจ้าขอพูดถึงอนาคตของประเทศไทย มิใช่เพื่อยกยอ แต่เป็นการสังเกตอย่างตรงไปตรงมา ประเทศไทยและภูฏานมีพันธสัญญาที่หาได้ยาก เราเป็นหนึ่งในไม่กี่ประเทศที่ไม่เคยถูกล่าเป็นอาณานิคม ในขณะที่มหาอำนาจเข้าครอบงำและแบ่งแยก ประเทศไทยยังคงรักษาเอกราชไว้ได้ด้วยพระปรีชาสามารถของพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว พระอัจฉริยภาพของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ผู้นำที่ยิ่งใหญ่สืบต่อกันมา และที่สำคัญที่สุดคือความเข้มแข็งของคนไทย จิตวิญญาณแห่งเอกราชนั้นหยั่งรากลึกในแผ่นดินนี้
“ประเทศไทยคือหัวใจของเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ เป็นจุดตัดทางธรรมชาติของการค้าและวัฒนธรรม มีความหลากหลายที่งดงาม ประชาชนมีความรู้ มีความสามารถในการปรับตัว และยึดเหนี่ยวกันด้วยศรัทธาอันศักดิ์สิทธิ์และสถาบันพระมหากษัตริย์ที่เป็นที่รัก
“แต่สิ่งที่ข้าพเจ้าชื่นชมที่สุดคือปัญญาของไทย สติปัญญาที่รู้ว่าเมื่อใดควรโอนอ่อนและเมื่อใดควรยืนหยัดอย่างมั่นคง ความรอบรู้เชิงปฏิบัตินี้ สัญชาตญาณแห่งความสมดุลนี้ ทำให้ประเทศไทยมั่นคงในยามที่ผู้อื่นล้มลง และสิ่งนี้จะนำพาประเทศไทยไปไกลสู่อนาคต
“ข้าพเจ้าและพระราชินีเจตซุนจะก้าวออกจากพิธีนี้ด้วยหัวใจที่พองโต เกียรติยศจากจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ‘เสาหลักแห่งแผ่นดิน’ คือสิ่งที่เราจะทะนุถนอมตลอดไป
“ขอให้มิตรภาพระหว่างไทยและภูฏานเติบโตแข็งแกร่งยิ่งขึ้นในทุกปี ขอให้ราชวงศ์ของพระองค์และของเราใกล้ชิดกันสืบไป และขอให้พสกนิกรของเราทั้งสองประเทศที่ผูกพันกันด้วยศรัทธา ค่านิยม และความรักที่แท้จริง ก้าวเดินร่วมกันไปบนเส้นทางแห่งความสุข
“ข้าพเจ้ารู้สึกเป็นเกียรติอย่างยิ่งที่ได้มาที่นี่ ข้าพเจ้าขอขอบพระคุณมหาวิทยาลัยสำหรับเกียรติอันหาค่าไม่ได้นี้ แต่เหตุผลที่ช่วงเวลานี้พิเศษมากสำหรับเรา เพราะพระราชินีของข้าพเจ้ารู้ดีกว่าใครว่าข้าพเจ้าไม่เคยได้รับเวทีที่เหมาะสมหรือโอกาสที่เหมาะสมในการแสดงความขอบคุณอย่างสำนึกในบุญคุณต่อทั้งสองพระองค์และประชาชนชาวไทยเลย
“ดังนั้น อีกครั้งหนึ่ง ข้าพเจ้าจึงขอพูดจากส่วนลึกของหัวใจว่า ขอบใจสำหรับการสนับสนุนที่พวกท่านมอบให้เสมอมา และเราจะมุ่งมั่นทำงานอย่างหนักเพื่อตอบแทนมิตรภาพนี้
“ขอบใจทุกท่าน ขอบใจมาก”
