ภัยทุจริตทางการเงินเป็นหนึ่งในปัญหาสำคัญที่หน่วยงานภาครัฐและธนาคารแห่งประเทศไทย (ธปท.) ให้ความสำคัญและร่วมกันผลักดันแนวทางแก้ไขปัญหามาอย่างต่อเนื่อง เช่น การออก พ.ร.ก.มาตรการป้องกันและปราบปรามอาชญากรรมทางเทคโนโลยี เพื่อให้ธนาคารสามารถแลกเปลี่ยนข้อมูลและระงับบัญชีม้าตามเส้นทางเงิน รวมทั้งกำหนดโทษสำหรับผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้องกับบัญชีม้า การพัฒนาระบบ Central Fraud Registry (CFR) สำหรับแลกเปลี่ยนเส้นทางเงินเมื่อเกิดเหตุและสนับสนุนการสอบสวนของเจ้าหน้าที่ตำรวจ
รวมถึงการยกระดับมาตรการจัดการบัญชีม้าระดับบุคคล ซึ่งช่วยให้บัญชีม้าถูกระงับเป็นจำนวนมากและเปิดใหม่ได้ยากขึ้น ส่งผลให้มิจฉาชีพเปลี่ยนไปใช้บัญชีนิติบุคคลเป็นเครื่องมือในการกระทำความผิดมากขึ้น โดย 6 หน่วยงาน ได้แก่ กรมพัฒนาธุรกิจการค้า, สำนักงานป้องกันและปราบปรามการฟอกเงิน (ปปง.), กองบัญชาการตำรวจสืบสวนสอบสวนอาชญากรรมทางเทคโนโลยี (บช.สอท.), กองบัญชาการตำรวจสอบสวนกลาง (บช.ก.), ศูนย์ปฏิบัติการแก้ไขปัญหาอาชญากรรมออนไลน์ (Anti Online Scam Operation Center: AOC) และธนาคารแห่งประเทศไทย (ธปท.) จึงได้ร่วมกันผลักดันมาตรการจัดการบัญชีม้านิติบุคคล เพื่อบูรณาการการทำงานอย่างครบวงจร ตั้งแต่การเพิ่มความเข้มข้นในการจดทะเบียนจัดตั้งนิติบุคคล การติดตามพฤติกรรมและตรวจจับนิติบุคคลที่มีความเสี่ยงเพื่อดำเนินการอย่างเข้มข้น ไปจนถึงการแลกเปลี่ยนข้อมูลระหว่างหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เพื่อขยายผลการสืบสวนสอบสวนและนำนิติบุคคลหรือบุคคลที่เกี่ยวข้องที่กระทำความผิดมาลงโทษ
รุ่ง มัลลิกะมาส รองผู้ว่าการด้านเสถียรภาพสถาบันการเงิน ธนาคารแห่งประเทศไทย (ธปท.) กล่าวในงานแถลงว่าระบุว่า สาเหตุที่ทั้ง 6 หน่วยงานมีการแถลงข่าวความร่วมมือการจัดการบัญชีม้านิติบุคคล รวมทั้งสื่อสารข้อมูลให้สาธารณชนให้ทราบ เนื่องจากเพื่อทราบถึงแนวโน้มของจำนวนบัญชีม้านิติบุคคลที่มีแนวโน้มเพิ่มสูงขึ้น
ดังนั้นจึงจำเป็นต้องมีการเตรียมมาตรการรับมือล่วงหน้า หลังจากที่ก่อนหน้านี้ได้มีการยกระดับปราบปรามบัญชีม้าบุคคลส่งผลให้ใช้งานได้ยากขึ้น ดังนั้นมิจฉาชีพจึงกระจายหันมาใช้บัญชีม้านิติบุคคลแทนในการทำธุรกรรมมากขึ้น ส่งผลให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องต้องมีการเตรียมความพร้อมและเพื่อป้องกันปัญหาไม่ให้มีการบัญชีม้านิติบุคคลให้เพิ่มขึ้นมากแพร่หลายเกินไปในอนาคต
ทั้งนี้ เพื่อป้องกันไม่ให้มิจฉาชีพนำบัญชีนิติบุคคลไปใช้หลอกลวงประชาชน ธปท. กำหนดให้สถาบันการเงินเพิ่มความเข้มข้น ในการจัดการกับบัญชีนิติบุคคล
ทั้งกรณีนิติบุคคลที่มีรายชื่อเกี่ยวข้องกับการกระทำความผิดมูลฐานของสำนักงาน ปปง. ที่สถาบันการเงินจะดำเนินการเข้มข้นเทียบเท่ากรณีบุคคลธรรมดาที่เข้าข่ายกระทำผิด และกรณีที่นิติบุคคลมีผู้เกี่ยวข้อง เช่น กรรมการหรือหุ้นส่วนผู้จัดการ เป็นบุคคลที่มีรายชื่ออยู่ในฐานข้อมูลสำนักงาน ปปง. โดยหากสถาบันการเงินประเมินแล้วว่ามีความเสี่ยงสูงที่จะเป็นบัญชีม้า สถาบันการเงิน จะดำเนินการระงับการใช้บริการผ่านช่องทางอิเล็กทรอนิกส์และไม่ให้เปิดบัญชีใหม่
โดยกรมพัฒนาธุรกิจการค้า สำนักงานป้องกันและปราบปรามการฟอกเงิน กองบัญชาการตำรวจสืบสวนสอบสวนอาชญากรรมทางเทคโนโลยี กองบัญชาการตำรวจสอบสวนกลาง ศูนย์ปฏิบัติการแก้ไขปัญหาอาชญากรรมออนไลน์ และ ธปท. มุ่งหวังว่าความร่วมมือในการยกระดับการจัดการกับบัญชีม้านิติบุคคลในครั้งนี้ จะป้องกันไม่ให้มิจฉาชีพนำบัญชีนิติบุคคลไปใช้กระทำความผิดและสร้างความเดือดร้อนแก่ประชาชน
โดยทุกหน่วยงานพร้อมร่วมมือกันเพิ่มเติม เช่น ขยายการจัดการไปถึงบัญชีนิติบุคคลที่มีผู้เกี่ยวข้องเป็นบุคคลที่ถูกแจ้งความ แม้จะยังไม่อยู่ในรายชื่อเกี่ยวข้องกับการกระทำความผิดมูลฐาน ของสำนักงาน ปปง. รวมถึงการกำหนดมาตรการจัดการการถ่ายโอนเงินผ่านช่องทางสินทรัพย์ดิจิทัล เพื่อแก้ไขปัญหาภัยทุจริตทางการเงินให้ได้อย่างครบวงจรและยั่งยืนต่อไป
ด้าน พล.ต.ท. ไตรรงค์ ผิวพรรณ ผู้บัญชาการกองบัญชาการตำรวจสืบสวนสอบสวนอาชญากรรมทางเทคโนโลยี (บช.สอท.) กล่าวว่า บช.สอท. เป็นหน่วยงานที่รับผิดชอบคดีอาชญากรรมทางเทคโนโลยี ซึ่งในระยะหลังพบว่ามิจฉาชีพมีแนวโน้มที่จะนำบัญชีนิติบุคคลมาก่อเหตุหลอกลวงผู้เสียหายมากขึ้น
โดย บช.สอท. จึงได้ร่วมมือกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เช่น ธปท., สำนักงาน ปปง. และกรมพัฒนาธุรกิจการค้า เพื่อแลกเปลี่ยนข้อมูลนิติบุคคลกลุ่มเสี่ยงและกำหนดมาตรการแก้ปัญหาบัญชีม้านิติบุคคล รวมทั้งประสานความร่วมมือกับเจ้าหน้าที่ตำรวจในพื้นที่ทั่วประเทศ เพื่อขยายผลการสืบสวนสอบสวนและจับกุมผู้กระทำความผิดมาลงโทษให้ได้”
ขณะที่ พล.ต.ท. จิรภพ ภูริเดช ผู้บัญชาการกองบัญชาการตำรวจสอบสวนกลาง กล่าวว่า ที่ผ่านมากองบัญชาการตำรวจสอบสวนกลาง (CIB) ได้ดำเนินการสืบสวนสอบสวนและดำเนินคดีกับผู้ที่ใช้บัญชีนิติบุคคลในการกระทำความผิดเป็นจำนวนมาก โดยแต่ละคดีมีมูลค่าความเสียหายค่อนข้างสูง เนื่องจากบัญชีนิติบุคคลใช้โอนเงินได้ครั้งละจำนวนมากโดยไม่ต้องสแกนใบหน้า CIB จึงร่วมมือกับหน่วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง อาทิ กรมพัฒนาธุรกิจการค้า เพื่อยกระดับการจัดการบัญชีม้า และขยายผลการจับกุมไปถึง ผู้ว่าจ้างให้จดทะเบียนบริษัทและเปิดบัญชีม้านิติบุคคลด้วย
ส่วน กมลสิษฐ์ วงศ์บุตรน้อย รองเลขาธิการคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการฟอกเงิน กล่าวว่า สำนักงาน ปปง. มีบทบาทหลักในการประกาศรายชื่อผู้ที่เกี่ยวข้องกับการกระทำความผิดมูลฐานซึ่งรวมถึงความผิดกรณีบัญชีม้า ทั้งกรณีบุคคลธรรมดาและนิติบุคคล และให้หน่วยงานต่างๆ นำข้อมูลไปใช้ดำเนินการในส่วนที่เกี่ยวข้อง ปัจจุบัน อยู่ระหว่างพิจารณากำหนดแนวทางจัดการกับนิติบุคคลเสี่ยง ให้ชัดเจนขึ้น เพื่อให้สามารถจัดการบัญชีม้าได้อย่างเหมาะสม โดยต้องคำนึงถึงปัจจัยต่างๆ อย่างรอบคอบด้วย เพื่อป้องกันไม่ให้ส่งผลกระทบต่อธุรกิจและนิติบุคคลที่สุจริต รวมถึงผลกระทบทางเศรษฐกิจ
ด้าน เอกพงษ์ หริ่มเจริญ ผู้ตรวจราชการกระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม กล่าวว่า “ศูนย์ปฏิบัติการต่อต้านอาชญากรรมออนไลน์ (ศูนย์ AOC) มีหน้าที่หลักในการให้บริการสายด่วนหมายเลข 1441 ตลอด 24 ชั่วโมง แบบ One Stop Service ให้กับผู้เสียหายที่ถูกหลอกลวงทางออนไลน์ โดยข้อมูลล่าสุดพบว่าบัญชีม้าบุคคลธรรมดามีจำนวนลดลง ขณะที่มีการนำบัญชีนิติบุคคลมาใช้หลอกลวงประชาชนมากขึ้น จึงร่วมกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง จัดตั้งกลไกในการแลกเปลี่ยนข้อมูลระหว่างกัน โดยใช้ศูนย์ AOC เป็นศูนย์รวม และในระยะต่อไปจะนำเทคโนโลยีมาใช้ประมวลผลอาชญากรรมออนไลน์ เพื่อปรับปรุงการทำงานตามนโยบายให้สอดคล้องและรวดเร็ว สร้างความปลอดภัยยิ่งขึ้นให้กับประชาชน”
ส่วน อรมน ทรัพย์ทวีธรรม อธิบดีกรมพัฒนาธุรกิจการค้า กล่าวว่า กรมพัฒนาธุรกิจการค้าให้ความสำคัญและเพิ่มความเข้มข้นในการปราบปรามบัญชีม้านิติบุคคล โดยกรมได้เชื่อมข้อมูลกับศูนย์ปฏิบัติการแก้ไขปัญหาอาชญากรรมออนไลน์ (AOC) และกำหนดมาตรการเข้มในการจัดการบัญชีม้านิติบุคคล ดังนี้
- ออกคำสั่งสำนักงานทะเบียนหุ้นส่วนบริษัทกลางที่ 3/2567 เรื่อง กำหนดหลักเกณฑ์การจดทะเบียนจัดตั้งห้างหุ้นส่วนและบริษัทจำกัดของบุคคล โดยเมื่อมีบุคคลตามรายชื่อในบัญชี HR-03 ที่เกี่ยวข้องกับการกระทำความผิดมูลฐานของ ปปง. มาขอจดทะเบียนจัดตั้งนิติบุคคลและแจ้งชื่อเป็นหุ้นส่วนผู้จัดการหรือกรรมการบริษัท จะให้บุคคลดังกล่าวมาแสดงตัวยืนยันตัวตนต่อหน้านายทะเบียนก่อนรับจดทะเบียน และส่งชื่อนิติบุคคลดังกล่าวให้ศูนย์ปฏิบัติการแก้ไขปัญหาอาชญากรรมออนไลน์ (AOC) เพื่อการติดตามขยายผลต่อไป
- ทุกครั้งที่ AOC แจ้งการอัปเดตบัญชีรายชื่อ HR-03 กรมจะตรวจสอบ และหากพบนิติบุคคลที่มีกรรมการหรือหุ้นส่วนผู้จัดการอยู่ในบัญชี HR-03 จะแจ้งกลับ AOC เพื่อขยายผลต่อไป
มาตรการจัดการปัญหาบัญชีม้านิติบุคคล
