‘โปรแกรมฟุตบอล, ลิงก์ถ่ายทอดสด, ลิงก์ดูบอล’

คำเหล่านี้คือคำค้นหายอดนิยมในแทบทุกวันของบรรดาผู้ใช้อินเทอร์เน็ตในประเทศไทย โดยเฉพาะช่วงวันหยุดสุดสัปดาห์ที่จะมีฟุตบอลต่างประเทศให้ชมกันอย่างมากมายตั้งแต่หัวค่ำลากยาวไปจนถึงช่วงกลางดึกก่อนรุ่งเช้าของอีกวัน เรียกได้ว่าสาแก่ใจคอบอลตัวจริงยิ่งนัก

แน่นอนว่าฟุตบอลต่างประเทศที่ได้รับความนิยมสูงที่สุดคือฟุตบอลพรีเมียร์ลีก อังกฤษ ที่ผูกพันกับคนไทยมาเป็นระยะเวลาหลายสิบปีจากการปลูกฝังของรุ่นพ่อสู่รุ่นลูก (และปัจจุบันรุ่นหลาน) ประเทศไทยมีฐานแฟนฟุตบอลจำนวนมากมายมหาศาลที่ติดตามชมฟุตบอลอังกฤษ

ในจำนวนแฟนเหล่านี้ไม่ได้มีเฉพาะแค่แฟนของ 2 ทีมใหญ่อย่างลิเวอร์พูลหรือแมนเชสเตอร์ ยูไนเต็ด ที่จะได้รอชมเกมประวัติศาสตร์ ‘THE MATCH Bangkok Century Cup 2022’ ในเดือนหน้าเท่านั้น แต่ยังมีแฟนทีมอื่นอีกมากมายไม่ว่าจะเป็น เชลซี, อาร์เซนอล, ท็อตแนม ฮอตสเปอร์ ไปจนถึงเลสเตอร์ ซิตี้ และทีมเก่าแก่อย่างลีดส์​ ยูไนเต็ด และน็อตติงแฮม ฟอเรสต์ ที่เพิ่งได้กลับคืนสู่ลีกสูงสุดอีกครั้ง

อย่างไรก็ดี ปัญหาใหญ่สำหรับพรีเมียร์ลีก ในฐานะเจ้าของคือ เรื่องของการละเมิดลิขสิทธิ์การถ่ายทอดสดที่เป็นปัญหาระดับโลก และในไทยเองก็เป็นหนึ่งในประเทศที่มีการละเมิดลิขสิทธิ์การถ่ายทอดสดค่อนข้างรุนแรง ในแต่ละสัปดาห์จะมีผู้ชมจำนวนมหาศาลที่เสาะแสวงหาช่องทางในการชมฟุตบอลแบบผิดกฎหมาย ไม่ว่าจะตามเว็บไซต์หรือบนช่องทางโซเชียลมีเดียอื่นๆ

“จะเสียเงินทำไม ลิงก์ฟรีเยอะแยะ”​ คือสิ่งที่แฟนบอลจำนวนไม่น้อยคิด (ขออภัยหากกระทบความรู้สึกใคร) แต่สิ่งที่เราไม่ทันคิดหรืออาจไม่รู้มาก่อนคือ อันตรายจากการใช้ช่องทางผิดกฎหมายเหล่านั้นที่จะเกิดขึ้นแก่ตัวเอง

ไม่นับความเสียหายที่จะเกิดขึ้นกับเจ้าของลิขสิทธิ์ทั้งพรีเมียร์ลีกและผู้ถือลิขสิทธิ์ตัวจริงในประเทศไทยอย่าง True Visions ที่ลงทุนมหาศาลเพื่อนำเกมกีฬาที่ได้รับการยกย่องว่าเป็น ‘The Greatest Show on Earth’ มาให้แก่แฟนๆ ทุกคนได้ชมในสนนราคาที่ถูกมากเมื่อเทียบกับสิ่งที่แฟนบอลประเทศอื่นต้องจ่าย

แต่เพราะไม่มีสิ่งใดในโลกที่ได้มาฟรีๆ และราคาที่แฟนฟุตบอลที่เลือกช่องทาง ‘เถื่อน’ เหล่านี้ต้องจ่ายก็มีอยู่เช่นกัน ซึ่งนั่นเป็นสิ่งที่พรีเมียร์ลีกไม่ปรารถนาให้แฟนบอลเหล่านี้ต้องยอมแลกด้วย เพราะไม่ใช่สิ่งที่คุ้มค่าเลย

การลุกขึ้นต่อสู้กับบรรดาผู้ละเมิดลิขสิทธิ์อย่างจริงจังจึงเริ่มขึ้นแล้ว โดยที่พรีเมียร์ลีกไม่ได้มาคนเดียว แต่ยังร่วมมือกับทางการไทยเพื่อเอาชนะในเกมนี้ให้ได้ แม้จะรู้ว่าจะต้องเปิดเกมเพรสซิ่งและใช้ความอดทนมากมายขนาดไหนก็ตาม

เรื่องราวการต่อสู้ ที่มาที่ไป อันตรายของการดูบอลเถื่อนที่แฟนบอลไม่รู้ สิ่งเหล่านี้ เควิน พลัมบ์ Chief Legal Counsel, Premier League ซึ่งประจำการอยู่ที่สำนักงานในประเทศสิงคโปร์ ได้ให้สัมภาษณ์พิเศษกับ THE STANDARD พร้อมฝากข้อความสำคัญถึงแฟนฟุตบอลชาวไทยทุกคน

สวัสดีเควิน คุณพอจะสรุปภาพรวมของการต่อสู้กับปัญหาการละเมิดลิขสิทธิ์ของพรีเมียร์ลีกที่ผ่านมาให้เราได้เข้าใจอีกทีได้ไหม

เควิน พลัมบ์: พรีเมียร์ลีกได้มีการต่อสู้กับปัญหาการละเมิดลิขสิทธิ์มาเป็นระยะเวลานานกว่าทศวรรษ ซึ่งถือเป็นหน้าที่สำคัญที่เราได้พยายามทำเพื่อช่วยปกป้องเจ้าของลิขสิทธิ์ในประเทศนั้นๆ รวมถึงปกป้องแฟนฟุตบอลด้วย ก่อนหน้านี้เราให้ความสำคัญกับการต่อสู้เรื่องนี้ในสหราชอาณาจักรเป็นหลัก

แต่ตอนนี้เราให้ความสำคัญกับตลาดโลกมากขึ้น เนื่องจากลิขสิทธิ์ของเราได้ถูกซื้อจากผู้ให้บริการทั่วโลกที่ให้ความร่วมมือกับเรา เพราะตระหนักถึงความอันตรายของปัญหาการละเมิดลิขสิทธิ์ ซึ่งหลังจากที่พยายามปิดเว็บไซต์ที่ให้บริการลิงก์เถื่อน เราได้ริเริ่ม Anti-Piracy Program ในพื้นที่ที่เป็นจุดยุทธศาสตร์ ซึ่งรวมถึงในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ด้วย โดยเราได้ตั้งสำนักงานขึ้นที่ประเทศสิงคโปร์มาเป็นเวลา 3 ปี เพื่อจะได้ทำงานร่วมกันอย่างใกล้ชิดกับผู้ให้บริการรวมถึงแฟนๆ ด้วย ซึ่งทำให้เราได้รู้ว่าในประเทศไทย มาเลเซีย ฮ่องกง หรือสิงคโปร์ ก็มีความแตกต่างกันในด้านการดำเนินการทางกฎหมาย

สิ่งที่ดีคือการได้ทำงานร่วมกัน โดยเฉพาะในช่วง 3 ปีที่ผ่านมาได้ทำให้เกิดความเปลี่ยนแปลงขึ้นมากทีเดียว

สำหรับแฟนบอลชาวไทยแล้ว ฟุตบอลพรีเมียร์ลีกคือลีกฟุตบอลที่ได้รับความนิยมสูงสุดตลอดมา แล้วทางพรีเมียร์ลีกมองแฟนฟุตบอลชาวไทย รวมถึงตลาดในประเทศไทยอย่างไรบ้างในปัจจุบัน

เควิน พลัมบ์: เรารับรู้และรู้สึกซาบซึ้งใจในการสนับสนุนที่ยอดเยี่ยมจากแฟนฟุตบอลในประเทศไทย เราได้ทำวิจัยและทราบว่าฟุตบอลคือกีฬาที่ได้รับความนิยมสูงสุดในประเทศ และพรีเมียร์ลีกคือลีกฟุตบอลที่ได้รับความนิยมสูงสุดเช่นกัน เรารู้ว่าแฟนฟุตบอลจำนวนมากเติบโตมาพร้อมกับพรีเมียร์ลีกซึ่งกำลังจะอายุครบ 30 ปีในฤดูกาลหน้า (ก่อตั้งเมื่อปี 1992) ซึ่งแฟนบอลเหล่านี้ทุ่มเทความรักให้แก่ทีมและการติดตามทีมอย่างมาก

ทางเรายังมีความสัมพันธ์อันแนบแน่นกับทาง True Visions ซึ่งเพิ่งได้บรรลุข้อตกลงในลิขสิทธิ์การถ่ายทอดสดรอบใหม่อีก 3 ปี และดีใจที่ทาง True Visions ได้นำเสนอฟุตบอลพรีเมียร์ลีกให้แก่แฟนบอลชาวไทยได้ติดตามอย่างเต็มอิ่มทั้งการถ่ายทอดสดหรือวิดีโอไฮไลต์ต่างๆ

มูลค่าของลิขสิทธิ์พรีเมียร์ลีกปัจจุบันที่เพิ่งผ่านการประมูลรอบล่าสุด (ฤดูกาล 2022-2025) ได้รับผลกระทบจากวิกฤตโควิดหรือไม่

เควิน พลัมบ์: ผมคงพูดมูลค่าลิขสิทธิ์ไม่ได้ สิ่งที่ผมพูดได้คือมูลค่าลิขสิทธิ์ฟุตบอลพรีเมียร์ลีกในตลาดนานาชาติทั่วโลกเพิ่มขึ้นราว 30% ซึ่งเมื่อคิดถึงช่วงของโรคระบาดแล้วถือว่าเป็นเรื่องที่พิเศษอย่างมาก ซึ่งมาจากหลายองค์ประกอบไม่ว่าจะเป็น นักฟุตบอล ผู้จัดการทีมที่เรามีในพรีเมียร์ลีก และโดยเฉพาะอย่างยิ่งแฟนๆ ที่ทุ่มเทให้แก่ทีมรัก

โควิดนั้นส่งผลกระทบต่อเรื่องของเกมการแข่งขันอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ เป็นครั้งแรกที่เราต้องแข่งขันโดยไม่มีแฟนฟุตบอลในสนามเลยเป็นระยะเวลานาน เราทุกคนต่างต้องพยายามปรับตัวให้เข้ากับวิถีใหม่ของโลก แต่ที่สุดแล้วตอนนี้ถ้าได้เห็นภาพจากสนามก็จะเห็นว่าแฟนๆ กลับเข้ามาเต็มความจุสนามอีกครั้ง เพื่อตามเชียร์ทีมไม่ว่าจะเป็นการลุ้นแชมป์หรือลุ้นตกชั้น

ตอนนี้เราผ่านช่วงเวลานั้นมาได้แล้ว และถือว่าแม้จะมีโควิด แต่สถานะของพรีเมียร์ลีกยังแข็งแกร่งอยู่ในเรื่องของมูลค่าลิขสิทธิ์การถ่ายทอดสด

พรีเมียร์ลีกรับทราบปัญหาเกี่ยวกับการละเมิดลิขสิทธิ์ถ่ายทอดสดในประเทศไทยมานานแค่ไหน มีการละเมิดลิขสิทธิ์อย่างไรบ้าง ทราบตัวผู้กระทำผิดไหม

เควิน พลัมบ์: จากการที่เราต่อสู้กับเรื่องนี้มาโดยตลอด เราติดตามปัญหาการละเมิดลิขสิทธิ์ในประเทศไทยมาเป็นระยะเวลามากกว่า 10 ปี แต่เราพบว่าเราได้รู้อะไรเยอะขึ้นมากเมื่อได้เข้ามาใกล้ชิดในช่วง 3 ปีที่ผ่านมา ซึ่งเรามีความร่วมมือกับหลายฝ่ายและใช้ความพยายามอย่างสูงในการดำเนินการติดตาม

การละเมิดลิขสิทธิ์นั้นมีในหลายรูปแบบ ไม่ว่าจะผ่านเว็บไซต์ แอปพลิเคชัน กล่องทีวี หรือบริการสตรีมมิง ซึ่งในแต่ละพื้นที่ก็จะมีรูปแบบที่แตกต่างกัน สำหรับในประเทศไทยที่มีการละเมิดมากที่สุดจะผ่านทางเว็บไซต์ที่ใช้ภาษาไทยเป็นหลัก

สิ่งที่เราประทับใจอย่างมากคือ ความร่วมมือจากหน่วยงาน โดยเฉพาะอย่างยิ่งกรมสอบสวนคดีพิเศษ (DSI) ที่เป็นหนึ่งในหน่วยงานที่ให้ความช่วยเหลือเราอย่างดีที่สุดจากทั่วโลก และทำให้เราสามารถดำเนินการกับหนึ่งในผู้ที่ละเมิดลิขสิทธิ์รายใหญ่ที่สุดด้วยวิธี IPTV และคาดว่าจะมีการดำเนินการกับอีกหลายรายในอนาคตอันใกล้นี้ และนี่คือสัญญาณของการเปลี่ยนแปลงที่สำคัญอย่างยิ่งในประเทศไทย

หนึ่งในกรณีที่พอจะยกเป็นตัวอย่างได้คือ การที่เราได้แกะรอยผู้ละเมิดลิขสิทธิ์รายหนึ่งจากฮ่องกงมาถึงประเทศไทย โดยได้ความร่วมมือจาก DSI ทำให้เราสามารถจับกุมและดำเนินคดีได้จนต้องจ่ายค่าปรับสูงถึง 25 ล้านบาท ซึ่งถือเป็นการจ่ายค่าปรับที่สูงที่สุดครั้งหนึ่งในประวัติศาสตร์ของไทย

นอกจากนี้เรายังมีการดำเนินการในแบบ ‘Knock & Talk’ ที่เราแกะรอยผู้ละเมิดลิขสิทธิ์ได้และได้เตือนว่าเรารู้ว่าคุณคือใคร หยุดสิ่งที่ทำอยู่เดี๋ยวนี้ เพราะถ้าหากยังฝ่าฝืนทำอยู่ เราจะไม่แค่พูดคุยแน่

การร่วมมือกับภาครัฐของไทยเกิดขึ้นได้อย่างไร​

เควิน พลัมบ์: สำหรับความร่วมมือกันนั้นต้องบอกว่าเกิดขึ้นจากทั้งสองฝ่าย แต่โดยส่วนใหญ่แล้วจะมีการแจ้งมาจากในแต่ละประเทศว่าได้เกิดการละเมิดลิขสิทธิ์ขึ้น ในประเทศไทยก็เช่นกัน หลังจากนั้นพรีเมียร์ลีกต้องประสานความร่วมมือกับหน่วยงานที่มีอำนาจบังคับใช้กฎหมาย

สำหรับกรณีของประเทศไทยนั้นเราได้รับความร่วมมือที่ดีอย่างยิ่งในการประสานงานและทำให้การดำเนินการเป็นไปอย่างราบรื่น ซึ่งไม่ใช่เฉพาะแค่ DSI แต่ยังมีหน่วยงานอื่นๆ อีกที่ร่วมมือกัน

มีความท้าทายในการต่อสู้กับกลุ่มพวกนี้อย่างไร

เควิน พลัมบ์: ความท้าทายก็คือกลุ่มผู้ละเมิดลิขสิทธิ์เหล่านี้มีการปรับตัวอย่างรวดเร็วตลอดเวลาอย่างน่าเหลือเชื่อ และทำให้การไล่ตามเอาผิดกับกลุ่มพวกนี้เป็นเรื่องที่ยากลำบากอย่างยิ่ง ไม่นับการที่เครือข่ายของผู้กระทำผิดมีขนาดใหญ่มาก ยิ่งสาวก็ยิ่งลึกขึ้นไปเรื่อยๆ และต้องใช้ระยะเวลายาวนาน แต่สิ่งที่น่าประทับใจคือ การที่หน่วยงานไทยอย่าง DSI ไม่ได้ย่อท้อต่อความท้าทายนี้แม้แต่น้อย และช่วยเหลือเราอย่างเต็มที่

ในความพยายามทั้งหมดของทุกฝ่ายนั้นก็เพื่อที่จะบอกในเรื่องที่สำคัญที่สุดที่ทุกฝ่ายต้องการทำความเข้าใจกับแฟนฟุตบอลในไทยว่า การชมฟุตบอลเถื่อนเหล่านี้คือการกระทำที่ผิดกฎหมาย มันเป็นเรื่องใหญ่กว่าที่คิด และการดูฟุตบอลแบบเถื่อนนั้นมีผลที่จะตามมาด้วย

การชมพรีเมียร์ลีกผ่านเว็บไซต์ที่ผิดกฎหมายมีอันตรายแอบแฝงอยู่หรือไม่ คุณพอจะช่วยอธิบายให้แฟนฟุตบอลได้เห็นภาพที่ชัดเจนขึ้นได้ไหม

เควิน พลัมบ์: ผมขอพูดถึงเรื่องผลกระทบที่แฟนๆ จะได้รับจากการชมฟุตบอลตามผู้ให้บริการเถื่อนเหล่านั้น 2 ข้อด้วยกัน

อย่างแรกที่อยากจะพูดก่อนคือ ในการไปชมฟุตบอลตามเว็บไซต์เถื่อนเหล่านั้น สิ่งที่คุณจะได้ชมนั้นเป็นภาพคุณภาพต่ำที่สัญญาณกระตุกตลอดเวลา ที่คุณภาพต่ำก็เพราะเป็นการถ่ายทอดจากการถ่ายทอดอีกที ซึ่งห่างไกลจากคุณภาพที่แท้จริงของฟุตบอลพรีเมียร์ลีกอย่างยิ่ง สิ่งที่เราทำได้คือการพยายามบล็อกช่องทางในการเข้าถึงผู้ให้บริการเถื่อนเหล่านี้ตั้งแต่เรื่องของการค้นหาใน Google และอื่นๆ โดยมีบริษัทผู้เชี่ยวชาญระดับโลกในด้านนี้ที่รับดำเนินการอยู่

ทีนี้มาถึงความอันตรายที่น่ากลัวของการไปหาดูตามเว็บเถื่อนเหล่านี้ ไม่ว่าคุณจะเปิดคอมพิวเตอร์ในห้องทำงาน ห้องนั่งเล่น หรือบนแล็ปท็อปของคุณเอง แค่เปิดลิงก์คุณก็มีโอกาสอย่างน้อย 50% ที่จะถูกโจรกรรมข้อมูลส่วนตัวจากพวกมัลแวร์ที่แอบแฝงอยู่ในลิงก์เหล่านั้น

และถ้าหากคุณโชคร้ายกว่านั้นคือ คุณจะเจอแรนซัมแวร์ที่ก็มีแอบแฝงอยู่ ซึ่งหากโชคร้ายพวกมิจฉาชีพจะโจรกรรมทุกอย่างในคอมพิวเตอร์ของคุณได้อย่างง่ายดาย และเคยมีคนโดนมาแล้วด้วย ซึ่งมันเป็นความเสี่ยงที่แอบแฝงจากการดูฟุตบอลแบบผิดกฎหมายที่บางทีแฟนฟุตบอลไม่ทราบมาก่อน

พรีเมียร์ลีกทราบจำนวนผู้ชมแบบผิดกฎหมายและมูลค่าความเสียหายที่เกิดขึ้นหรือไม่

เควิน พลัมบ์: เป็นเรื่องยากที่จะมีการคาดคะเนหรือคำนวณอย่างถูกต้องในเรื่องของความเสียหายที่เกิดขึ้น สิ่งที่เราทำได้คือ การที่เราพยายามทำให้พันธมิตรในการถ่ายทอดสดของเราได้มั่นใจว่าพรีเมียร์ลีกเป็นหนึ่งในองค์กรที่มุ่งมั่นและทุ่มเทในการปราบปรามการละเมิดลิขสิทธิ์อย่างจริงจังที่สุดในโลก 

ด้วยเหตุนี้ทำให้เราสามารถปิดเว็บไซต์ผู้ให้บริการเถื่อนในแถบภูมิภาคนี้ ซึ่งรวมถึงในประเทศไทย ไปหลายราย ด้วยหวังว่าจะทำให้แฟนฟุตบอลหันมาสนับสนุนการชมฟุตบอลแบบถูกต้องตามกฎหมายมากขึ้น

ในอนาคตแฟนฟุตบอลชาวไทยจะมีโอกาสได้สัมผัสพรีเมียร์ลีกอย่างใกล้ชิดมากกว่าเดิมหรือไม่ เช่น ทัวร์นาเมนต์พรีเมียร์ลีก เอเชีย โทรฟี หรือกิจกรรมสำหรับแฟนบอลเยาวชนอื่นๆ

เควิน พลัมบ์: เท่าที่ผมจำได้คือ พรีเมียร์ลีก เอเชีย โทรฟี จัดขึ้นเป็นครั้งแรกที่ประเทศไทยเมื่อปี 2005 ซึ่งเรามีความตั้งใจที่จะได้มีกิจกรรมร่วมกับแฟนๆ มากขึ้นอย่างแน่นอน ในช่วงหลายปีที่ผ่านมาเราพยายามปรับคอนเทนต์ของพรีเมียร์ลีกเพื่อให้มีความเหมาะสมกับตลาดในภูมิภาคนี้ผ่านช่องทางโซเชียลมีเดียต่างๆ

เพียงแต่ช่วงที่ผ่านมาเกิดสถานการณ์โควิด ทำให้หลายอย่างต้องหยุดชะงักไป แต่หลังจากนี้เราจะพยายามนำพรีเมียร์ลีกมาสู่ประเทศไทย เพราะเราเชื่อว่าแฟนๆ ในประเทศไทยและภูมิภาคนี้มีความสำคัญอย่างยิ่งต่อพรีเมียร์ลีก