สำนักงานบริหารจัดการกฎระเบียบตลาดแห่งรัฐ หรือ State Administration for Market Regulation (SAMR) แถลงเมื่อวันพฤหัสบดี (24 ธันวาคม) ว่าได้เริ่มกระบวนการสืบสวนพฤติกรรม ‘การผูกขาดตลาด’ ของบริษัท Alibaba ซึ่งเป็นบริษัทแพลตฟอร์มยักษ์ใหญ่ด้านพาณิชย์ออนไลน์และคลาวด์คอมพิวติ้ง (Cloud Computing)
ทางสำนักงานไม่ได้เปิดเผยรายละเอียดสำนวนการสืบสวนดังกล่าวมากนัก แต่ชี้ว่าจะตรวจสอบพฤติการณ์ที่ทางบริษัทกำหนดให้ ‘ผู้ค้า’ ต้องลงนามในข้อตกลงว่าจะไม่ไปจำหน่ายสินค้าในแพลตฟอร์มของคู่แข่งทางตลาด หรือข้อตกลงที่เรียกว่า ‘เลือกหนึ่งไม่เป็นสอง’ (Choosing One from Two)
เบื้องต้น Alibaba แถลงการณ์รับทราบถึงการเปิดสำนวนสอบสวนนี้แล้ว และ ‘จะให้ความร่วมมืออย่างแข็งขันกับทางการในการสืบสวนนี้’
ขณะเดียวกัน ธนาคารแห่งประเทศจีน (Bank of China) ประกาศว่า สำนักงานด้านกฎระเบียบทางเงินของจีน 4 แห่ง จะเรียกบริษัท Ant Group ซึ่งเป็นบริษัททางการเงินในเครือของ Alibaba เข้าร่วมประชุมในอีกไม่กี่วันนี้ ในหัวข้อ ‘เสนอให้ Ant Group’ ดำเนินมาตรการกำกับดูแลทางการเงินและจัดระเบียบบริการของทางบริษัท
สรุปได้ว่า บริษัท Alibaba ของแจ็ค หม่า กำลังเผชิญแรงกดดันสองต่อจากรัฐบาลจีน ซึ่งเมื่อไม่กี่สัปดาห์ก่อนหน้านี้ ทางการจีนบีบให้แจ็ค หม่า ต้องยกเลิกแผนเปิด IPO หรือเสนอขายหลักทรัพย์ให้บุคคลธรรมดาทั่วไปของบริษัท Ant Group แบบนาทีสุดท้าย ซึ่งหาก Ant Group ทำ IPO สำเร็จจะถือเป็นการจดทะเบียนหุ้นขนาดใหญ่ที่สุดในโลก
Alibaba ก่อตั้งเมื่อปี 1999 และกลายเป็นจักรวรรดิด้านเทคโนโลยีที่เปลี่ยนวิถีชีวิตชาวจีนไปอย่างรวดเร็ว ด้วยแพลตฟอร์มช้อปปิ้งออนไลน์ที่มีผู้ใช้บริการหลายร้อยล้านคน จนครอบครองตลาดค้าปลีกจีนไปโดยปริยาย ส่วน Ant Group เป็นแพลตฟอร์มการชำระสินค้าแบบออนไลน์ที่มีขนาดใหญ่ที่สุดของประเทศ ให้บริการตั้งแต่บัญชีการลงทุน การสะสมทรัพย์รายย่อย ไปถึงประกันต่างๆ การประเมินคะแนนเครดิต (Credit Score) แม้กระทั่งบริการหาคู่
ความตึงเครียดและแรงกดดันเหล่านี้เอง ทำให้หุ้นของ Alibaba ในตลาดหลักทรัพย์ฮ่องกงปิดตลาดวานนี้ (24 ธันวาคม) ปรับลดลง 8% ส่วนในตลาดหุ้นวอลล์สตรีท หุ้น Alibaba ตกลงเกือบ 7% ในช่วงการซื้อขายล่วงหน้าก่อนเปิดตลาด
แต่หากนับรวมหุ้นที่ดิ่งลงต่อเนื่องนับแต่แตะจุดพีคเมื่อปลายเดือนตุลาคมแล้ว ถือว่าหุ้นของ Alibaba ลดฮวบถึง 26% รวมเป็นมูลค่าที่สูญไปกว่า 2.4 แสนล้านดอลลาร์สหรัฐ หรือกว่า 7.2 ล้านล้านบาท ซึ่งน่าสนใจว่า กราฟหุ้นของ Alibaba เริ่มดิ่งลง ภายหลังทำ IPO ของ Ant Group ไม่สำเร็จ
ข้อพิพาทระหว่างรัฐบาลจีนกับ Alibaba จึงเป็นข่าวให้ที่นักลงทุนให้ความสนใจ และก่อให้เกิดความผันแปรในตลาดหลักทรัพย์อย่างรวดเร็ว ยกตัวอย่าง การออกข้อแนวปฏิบัติเพื่อยับยั้งการผูกขาดออนไลน์ ที่ทำให้นักลงทุนเทขายหุ้นด้านเทคโนโลยีเป็นมูลค่าหลายพันล้านดอลลาร์อย่างรวดเร็ว
ไม่เพียง Alibaba แต่รัฐบาลจีนยังเพ่งเล็งบริษัทชั้นนำทางอินเทอร์เน็ตรายอื่นๆ ด้วย โดยเมื่อวันพุธที่ผ่านมา (23 ธันวาคม) SAMR ได้เรียกผู้แทนบริษัทอินเทอร์เน็ตยักษ์ใหญ่ 6 เจ้า คือ Alibaba, Tencent, JD.com, Meituan, Pinduoduo (PDD) และ Didi Chuxing เข้าร่วมประชุมว่ารัฐบาลจะคุมเข้มการทำธุรกิจที่อนุญาตให้กลุ่มคนในชุมชนเดียวกันสามารถซื้อสินค้าแบบปริมาณมากในราคาที่ต่ำมากๆ ได้
การซื้อแบบปริมาณมาก หรือ Bulk Buying ได้รับความนิยมในจีนช่วงไม่กี่ปีมานี้ โดยเฉพาะในช่วงการแพร่ระบาดของโควิด-19 ในประเทศ ที่ประชาชนพึ่งพาการซื้อสินค้าและบริการออนไลน์ แต่ SAMR กังวลว่าการกดราคาสำหรับผู้ซื้อสินค้าปริมาณมากนี้ จะทำให้ผู้ค้ารายอื่นในตลาดเสียเปรียบ
ผลจากการประชุมดังกล่าว ทำให้หุ้นของบริษัท Tencent, JD.com และ Meituan ดิ่งลงมากกว่า 2% แต่ถือว่ายังน้อยกว่า Alibaba ที่เผชิญแรงกดดันจากทางการจีนมากกว่า
พิสูจน์อักษร: วรรษมล สิงหโกมล
อ้างอิง:
