สงครามราคาในอุตสาหกรรมรถยนต์ไฟฟ้าของจีนที่ดุเดือด ทำให้ผู้ผลิตรถยนต์รายเล็กจำนวนมากต้องโบกมือลาจากตลาด ทิ้งลูกค้าจำนวนไม่น้อยให้เผชิญกับปัญหาหนักอก เมื่อรถยนต์ไฟฟ้าสุดล้ำที่พวกเขาครอบครอง กลับกลายเป็น ‘ยานยนต์ไร้ญาติ’ ฟังก์ชันอัจฉริยะต่างๆ ทยอยหายไป เหมือน ‘สมาร์ทโฟน’ ที่กลายเป็นอิฐอย่างไรอย่างนั้น
‘มู่’ ชาวเซี่ยงไฮ้ (ขอสงวนนามสกุลด้วยเหตุผลด้านความเป็นส่วนตัว) ผู้ซื้อรถยนต์ไฟฟ้า WM Motor EX5 ในปี 2022 ต้องเผชิญกับประสบการณ์สุดเลวร้าย เมื่อบริษัท WM Motor ล้มละลายในปี 2023 ทำให้ฟีเจอร์การเชื่อมต่อต่างๆ ในรถของเขาค่อยๆ ‘มลายหายไป’ กุญแจบลูทูธไม่สามารถปลดล็อกประตูได้อีกต่อไป ระบบความบันเทิงในรถเงียบสนิท แผนที่ไม่ได้รับการอัปเดต และการสตรีมวิดีโอไม่เสถียร
แม้ว่าค่าใช้จ่ายในการใช้งานจะยังคงถูกกว่ารถยนต์ Buick เครื่องยนต์เบนซินคันเก่าของเขา แต่การสูญเสียฟังก์ชันอัจฉริยะ ความยากลำบากในการทำประกันภัย และความไม่แน่นอนเกี่ยวกับการเปลี่ยนชิ้นส่วนอะไหล่ในอนาคต บั่นทอนประสบการณ์การขับขี่ของเขาไปอย่างมาก
“ตอนนี้การนั่งอยู่ในรถมันน่าเบื่ออย่างเหลือเชื่อ ไม่มีเพลง ไม่มีวิดีโอ ไม่มีข่าวสาร แม้แต่แผนที่บางครั้งก็มืดสนิท” มู่กล่าวด้วยความรู้สึกเซ็ง “ตัวรถเองก็ยังดี เงียบและประหยัด แต่ตอนนี้มันก็เป็นแค่พาหนะพื้นฐานเท่านั้น”
หลายปีที่ผ่านมา รัฐบาลจีนทุ่มเงินอุดหนุนอย่างมหาศาลเพื่อกระตุ้นการเติบโตของตลาดรถยนต์ไฟฟ้า ทำให้เกิดสตาร์ทอัพและโมเดลรถยนต์ไฟฟ้าไฮเทคล้ำสมัยจำนวนมาก แต่เมื่อรัฐบาลเริ่มควบคุมการเติบโตที่มากเกินไป การแข่งขันเพื่อแย่งชิงลูกค้าก็ทวีความรุนแรงขึ้น สงครามราคาได้ส่งผลให้ยักษ์ใหญ่อย่าง BYD Co. แข็งแกร่งขึ้น ในขณะที่ผู้เล่นรายเล็กต้องดิ้นรนเพื่อเอาชีวิตรอด
Jiyue Auto เป็นตัวอย่างที่แสดงให้เห็นว่าสถานการณ์เปลี่ยนแปลงได้รวดเร็วเพียงใด เพียงหนึ่งปีหลังจากเปิดตัวรถยนต์คันแรก ผู้ผลิตรถยนต์รายนี้ซึ่งได้รับการสนับสนุนร่วมกันโดย Zhejiang Geely Holding Group Co. และ Baidu Inc. กำลัง ‘ลดขนาด’ การผลิตและแสวงหาเงินทุนใหม่
ท่ามกลางรายงานข่าวว่าพวกเขากำลังประสบปัญหาในการชำระเงิน เจ้าของรถยนต์บางรายจึงหันมาขับรถรับส่งผู้โดยสารแบบพาร์ตไทม์ เพื่อหารายได้เสริมมาชดเชยกับการสูญเสียฟีเจอร์ไฮเทคที่กำลังจะเกิดขึ้น
แม้แต่ผู้ผลิตรถยนต์ที่ ‘มั่นคง’ กว่าก็ยังไม่รอดพ้น บ็อบ หวง เจ้าของรถยนต์ Hozon Neta S ในเมืองนานกิง เพิ่งประสบปัญหาในการซ่อมจอแสดงผลอิเล็กทรอนิกส์ของเขา เมื่อศูนย์บริการของบริษัทสองแห่งปิดตัวลง และตัวแทนจำหน่ายในท้องถิ่นมีลูกค้าล้นมือและประสบปัญหาขาดแคลนชิ้นส่วน ทำให้เขาไม่ได้รับการสนับสนุนที่เพียงพอ
“แม้ว่าบริษัทจะยังคงดำเนินงานอยู่ แต่การอัปเดตซอฟต์แวร์ก็ช้าลง” หวงกล่าว พร้อมเสริมว่าเขาคิดว่าระบบช่วยเหลือการขับขี่เวอร์ชันล่าสุดของรถยนต์นั้น ‘แย่’ กว่าเวอร์ชันก่อนหน้า “ฉันสงสัยว่าพวกเขามีศักยภาพพอที่จะแก้ไขข้อผิดพลาดได้หรือไม่”
Hozon ยอมรับว่าพวกเขากำลังประสบปัญหาในการให้บริการซ่อมแซมสำหรับผู้ใช้บางราย แต่กำลังดำเนินมาตรการเพื่อปรับปรุงสถานการณ์ และคาดว่าจะแก้ไขปัญหาปัจจุบันได้ภายในเดือนเมษายน ผู้ผลิตรถยนต์รายนี้ลดการผลิตและลดจำนวนพนักงานลง หลังจากยอดขายลดลงอย่างมากในปี 2024 ตามรายงานข่าวของสื่อจีน
เมื่อตัวแทนจำหน่ายและบริการหลังการขายปิดตัวลง เจ้าของรถยนต์บางรายจึงหันไปหาอู่ซ่อมที่ไม่ได้รับอนุญาตเพื่อขอความช่วยเหลือ คนอื่นๆ หันไปใช้แพลตฟอร์มออนไลน์อย่าง Xianyu ซึ่งเป็นตลาดสินค้ามือสองที่ควบคุมโดย Alibaba Group Holding Ltd. ซึ่งเป็นตลาดที่ใหญ่ที่สุดในจีน เพื่อแลกเปลี่ยนชิ้นส่วนอะไหล่
ขณะที่บริษัทประกันภัยบางแห่งกำลังเรียกร้องเบี้ยประกันที่สูงขึ้นอย่างมาก หรือถึงขั้นปฏิเสธการคุ้มครองไปเลย ซึ่งหมายความว่าผู้ซื้อกำลังใช้เงินหลายพันดอลลาร์สำหรับรถยนต์ที่ ‘อาจไม่คุ้มค่า’ ที่จะซ่อมแซม เมื่อต้นปีที่ผ่านมา รัฐบาลจีนเผยแพร่แนวทางเกี่ยวกับประกันภัยรถยนต์พลังงานใหม่ ซึ่งกระตุ้นให้เกิดการคุ้มครองที่มีประสิทธิภาพมากขึ้น
สำหรับผู้ขับขี่ที่กำลังพิจารณาซื้อรถยนต์คันใหม่ ความเสี่ยงที่รถยนต์จะ ‘ออฟไลน์’ ได้นั้นมีแนวโน้มที่จะเร่งให้เกิดการเปลี่ยนแปลงไปสู่ความปลอดภัยที่รับรู้ได้จากผู้ผลิตรายใหญ่
“ครั้งหน้าฉันจะเลือกแบรนด์ที่ ‘มีชื่อเสียง’ อย่างแน่นอน” มู่กล่าว “อย่างน้อยความสำเร็จทางการตลาดของพวกเขาก็บอกทุกอย่างอยู่แล้ว”
ภาพ: Sport car hub / Shutterstock
อ้างอิง:
