วันนี้ (19 กุมภาพันธ์) ที่ศาลาว่าการกรุงเทพมหานคร (เสาชิงช้า) เขตพระนคร สุขสันต์ กิตติศุภกร ประธานกรรมการบริหารสำนักงานตลาดกรุงเทพมหานคร เป็นประธานการแถลงข่าว การบริหารงานภายในตลาดนัดจตุจักร ในประเด็นความโปร่งใสในการบริหารจัดการ การยกเลิกสิทธิแผงค้าและค่าปรับ รวมถึงแนวทางการบริหารพื้นที่และการพัฒนาตลาด เพื่อแก้ไขปัญหาระยะสั้นและระยะยาว พร้อมด้วย ศรชัย โตวานิชกุล รองผู้อำนวยการสำนักงานตลาดกรุงเทพมหานคร และ สุธน สุวรรณภานนท์ ผู้อำนวยการตลาดนัดจตุจักร
ความโปร่งใสในการเก็บค่าเช่าแผงค้า
สำหรับค่าเช่าแผงค้าตลาดนัดจตุจักร ปัจจุบันตามมติคณะรัฐมนตรี (ครม.) ปี 2561 ให้เช่าแผงค้า 1,800 บาทต่อแผงต่อเดือน (ถูกกว่าผู้ค้าเช่าตรงจาก รฟท. ช่วงปี 2554-2561 ซึ่งอยู่ที่ 3,127 บาทต่อเดือน) โดยตลาดนัดจตุจักรแบ่งจัดเก็บค่าเช่าแผง 3 ประเภทคือ แผงค้าถาวร ค่าเช่า 1,800 บาทต่อเดือน แผงค้าเต็นท์เขียว ค่าเช่า 1,400 บาทต่อเดือน และแผงค้าต้นไม้ 900 บาทต่อเดือน โดย กทม. ต้องจ่ายให้การรถไฟแห่งประเทศไทย 169 ล้านบาทต่อปี
ทั้งนี้ ในปีงบประมาณ 2563-2565 เนื่องจากเกิดสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคโควิด สำนักงานตลาดกรุงเทพมหานครมีประกาศฯ งดจัดเก็บค่าเช่า ลดค่าเช่า เพื่อช่วยเหลือเยียวยาผู้เช่าแผงค้าทุกสัญญา ทำให้การจัดเก็บรายได้ลดลง และในปีงบประมาณ 2566-2567 มีการจัดเก็บรายได้เพิ่ม เช่น ค่าบริหารส่วนกลาง ค่าทำเล ค่าใช้พื้นที่ว่างต่างๆ
ทั้งนี้ กรณีการเก็บเงินค่าเช่าแผงค้าตลาดนัดจตุจักร ที่มีข้อสงสัยว่าตลาดนัดจตุจักรมีการรับเงินแล้วออกใบเสร็จรับเงินแผงค้าโครงการ 30 (เต็นท์เขียว) และลานเร่ บริเวณหอนาฬิกา แต่ไม่นำรายได้เข้าระบบตั้งแต่ปี 2562-2566 ปีละหลายล้านบาทนั้น สำนักงานตลาดกรุงเทพมหานคร ขอชี้แจงว่า เมื่อตลาดนัดจตุจักรรับชำระเงินค่าเช่าแผงค้าแล้ว งานการคลัง ตลาดนัดจตุจักรจะออกใบเสร็จรับเงินให้ผู้ค้า และจะรวบรวมจำนวนเงินที่ได้รับชำระในแต่ละวัน จัดทำข้อมูลรายได้ประจำวันเข้าระบบส่งให้กับฝ่ายการคลัง สำนักงานตลาดกรุงเทพมหานคร โดยบันทึกบัญชีรวมเป็นหัวข้อ ‘รายได้จากแผงค้า’ ซึ่งมีการแจกแจงเป็นแต่ละโครงการระบุตามรหัสบัญชีโครงการ เช่น โครงการ 1-29 โครงการ 30 โครงการ 31 (แผงค้าต้นไม้) ฯลฯ
ส่วนของลานเร่บริเวณหอนาฬิกา จะบันทึกบัญชีรวมอยู่ในหัวข้อ ‘รายได้จากพื้นที่ว่าง’ เมื่อถึงสิ้นเดือนฝ่ายการคลัง สำนักงานตลาดกรุงเทพมหานคร จะบันทึกบัญชีรายได้ประจำเดือนเข้าระบบ โดยระบุแต่เฉพาะหัวข้อ ‘รายได้จากแผงค้า’ ‘รายได้จากพื้นที่ว่าง’ เท่านั้น ซึ่งเมื่ออ่านโดยไม่ทราบรายละเอียดการบันทึกบัญชีที่เจ้าหน้าที่ปฏิบัติงานกันอยู่ จึงทำให้เกิดความเข้าใจผิดว่ามีการทุจริตเงินรายได้ค่าเช่าแผงค้าตลาดนัดจตุจักรดังกล่าว ทั้งที่ไม่เป็นความจริงแต่อย่างใด โดยเฉพาะอย่างยิ่งมีการบันทึกบัญชีระหว่าง 2 หน่วยงานสอบทานกันอยู่
การยกเลิกสิทธิแผงค้า และค่าปรับกรณีจ่ายค่าเช่าล่าช้า
จากกรณีที่มีการกล่าวว่า กทม. ประกาศยกเลิกสิทธิแผงค้าโครงการ 30 (เต็นท์เขียว) ผู้ค้า 529 ราย บริเวณลานหอนาฬิกา โดยไม่ได้รับแจ้งล่วงหน้าอย่างเป็นธรรมและไม่มีช่องทางให้สามารถอุทธรณ์หรือชี้แจงได้นั้น กทม. ขอชี้แจงว่า ปัจจุบันพื้นที่บริเวณนี้ไม่มีความสวยงาม เหลือความกว้างเป็นทางเดินเพียง 9.0 เมตร จากเดิม 19.00 เมตร และทำให้ร้านค้ากึ่งถาวรที่ตั้งอยู่ด้านริมของพื้นที่ถูกบดบัง ระบายอากาศไม่ดี มีการร้องเรียนมาอย่างต่อเนื่อง
เมื่อสัญญาให้สิทธิจำหน่ายสินค้าใกล้จะสิ้นสุดวันที่ 31 ตุลาคม 2567 กทม. จึงมีนโยบายที่จะพัฒนาพื้นที่บริเวณนี้ให้มีความสวยงาม เป็นแลนด์มาร์กของนักท่องเที่ยวที่มาตลาดนัดจตุจักร ดึงดูดประชาชนให้เข้ามาสู่บริเวณลานหอนาฬิกามากขึ้น โดยต้องสัญจรผ่านแผงค้าตามซอยแยกโครงการต่างๆ ที่ทำการค้าไม่ค่อยดี เพื่อเป็นการกระตุ้นเศรษฐกิจ
สำนักงานตลาดกรุงเทพมหานคร จึงออกประกาศ เรื่อง ให้ผู้ค้าโครงการที่ 1-29 และ 31 มาจัดทำสัญญา ซึ่งหมายถึงจะไม่ต่ออายุสัญญาให้แผงค้าโครงการ 30 แต่ภายหลังสำนักงานตลาดกรุงเทพมหานครขยายเวลาให้สิทธิโครงการ 30 สามารถค้าขายได้จนถึงวันที่ 30 เมษายน 2568 ก่อนที่จะคืนพื้นที่ให้กับ สำนักงานตลาดกรุงเทพมหานคร เพื่อให้ผู้ค้าได้มีโอกาสเตรียมรื้อย้ายและบรรเทาความเดือดร้อน สำนักงานตลาดกรุงเทพมหานครเปิดโอกาสให้ผู้ค้ากลุ่มนี้ที่ไม่มีหนี้ค้างมาเลือกแผงค้าว่างที่มีอยู่ภายในตลาดนัดจตุจักรประมาณ 200 แผงค้า โดยไม่ต้องชำระค่าธรรมเนียมแรกเข้า 60,000 บาท แต่มีผู้ค้ามาเลือกเพียง 15 ราย
โดยแผงค้าโครงการ 30 มีจำนวนทั้งหมด 529 แผงค้า ติดค้างค่าเช่าไม่ยอมชำระ 122 แผงค้า ซึ่งสำนักงานตลาดกรุงเทพมหานครบอกเลิกสัญญา และจะส่งเรื่องฟ้องร้องตามกฎหมาย ทั้งนี้ เมื่อสำนักงานตลาดกรุงเทพมหานครแจ้งแนวทางในการเลือกขอรับสิทธิเช่าแผงค้าอื่นได้ (ไม่ต้องเสียค่าธรรมเนียมแรกเข้า) จึงมิใช่ผู้เดือดร้อนหรือได้รับความเสียหาย หรืออาจจะเดือดร้อนหรือเสียหายโดยมิอาจหลีกเลี่ยงได้ ฉะนั้นจึงมิใช่ผู้มีสิทธิฟ้องคดี
ในส่วนค่าปรับกรณีชำระค่าเช่าล่าช้า ที่มีประเด็นกล่าวว่าอัตราสูงถึง 1,800% ต่อปีนั้น ในกระบวนการคิดค่าปรับของตลาดนัดจตุจักรตั้งแต่เดือนมีนาคม 2563 – กุมภาพันธ์ 2566 คิดค่าปรับกรณีมีการชำระค่าเช่าล่าช้าในอัตราวันละ 5% ของค่าเช่ารายเดือน หรือเท่ากับวันละ 90 บาท หรือ 2,700 บาทต่อเดือน โดยยกเว้นให้ถึงเดือนธันวาคม 2564 อ้างอิงตามสัญญา
และตั้งแต่เดือนพฤศจิกายน 2566 – มิถุนายน 2567 คิดอัตราค่าปรับใหม่เป็น 300 บาทต่อแผงต่อเดือน สำหรับผู้ค้าที่ต่อสัญญา และตั้งแต่เดือนกรกฎาคม 2567 ยกเลิกสัญญาสำหรับผู้ที่ไม่ต่อสัญญาฉบับใหม่ แต่ยังคงเปิดร้านและไม่ชำระค่าเช่า โดยจะคิดค่าผิดนัดชำระคิดดอกเบี้ย 5% ต่อปี ทั้งนี้ คู่สัญญาคือผู้ค้าได้รับทราบแล้วในการทำสัญญาเช่า และมีหน้าที่ที่จะต้องชำระค่าเช่าแผงค้าให้ตรงตามกำหนด มิใช่ปล่อยให้ค่าปรับเพิ่มขึ้นทุกวันโดยไม่สนใจมาชำระค่าเช่าเป็นระยะเวลานานจนยอดค้างชำระมีจำนวนที่สูง
แนวทางการบริหารพื้นที่และการพัฒนาตลาดนัดจตุจักร
สถานการณ์ปัจจุบัน ตลาดนัดจตุจักรมีแผงค้าทั้งหมด 10,334 แผง มีแผงว่าง 2,028 แผง คิดเป็น 20% โดยเจ้าของแผงค้าเดิมเสียชีวิต อยู่ระหว่างโอนสิทธิ 62 ราย 107 แผง บอกเลิกสัญญาแล้วอยู่ระหว่างส่งฟ้องคดี 152 ราย 275 แผง มีหนังสือบอกเลิกสัญญา 650 ราย 1,353 แผง (ปัจจุบันมีผู้ค้ามาขอต่อสัญญาต่อเนื่อง) ทั้งนี้ ร้านค้าส่วนใหญ่ที่ขายดีเป็นร้านค้าที่อยู่ตามแนวถนนสายหลัก ส่วนร้านค้าด้านในบางโซนคนเดินไม่ถึงทำให้เกิดแผงว่าง
สำหรับการแก้ไขปัญหาระยะสั้น กรุงเทพมหานครต้องการดึงดูดลูกค้าใหม่ๆ เพื่อช่วยเหลือผู้ค้า และหารายได้ให้กับตลาดเพิ่มเติม โดยเปิดประมูลให้เอกชนเช่าพื้นที่ทำตลาดนัดกลางคืน ตั้งแต่เวลา 19.00-00.00 น. ซึ่งพื้นที่เหล่านี้ไม่นับเป็นที่จอดรถ เนื่องจากตลาดก่อสร้างมาก่อนกฎหมายควบคุมอาคาร ในปัจจุบันทางเดินมีความคับแคบเพียง 9 เมตร ไม่สะดวกต่อการสัญจรของประชาชน สำนักงานตลาดกรุงเทพมหานครจึงมีแนวทางที่จะเข้ามาดำเนินการปรับปรุงพื้นที่ตามแผนเมื่อได้รับพื้นที่คืนจากผู้ค้า
ด้านการแก้ไขปัญหาระยะยาว กทม. ร่วมกับคณะกรรมการ Soft Power ศึกษาแนวทางการปรับปรุงพื้นที่ตลาดจตุจักรต่อไปในอนาคต โดยจะมีการปรับปรุงโครงสร้างพื้นฐาน การจัดวางแผงค้าในตลาดใหม่ให้ดีขึ้น ทั้งด้านการบริหารจัดการ และการดึงดูดนักท่องเที่ยว
