อาจวรงค์ จันทมาศ

โลกในปี 2021 ยังเผชิญกับความท้าทายเรื่องโรคโควิดกันอยู่ มีหลักฐานมากขึ้นว่าเชื้อไวรัสชนิดนี้แพร่ไปกับอากาศได้ และปลายปีเชื้อสายพันธุ์โอไมครอนที่แพร่กระจายได้อย่างรวดเร็วกำลังจะกลายเป็นบททดสอบสำคัญสำหรับปี 2022 ที่กำลังจะมาถึงนี้ ส่วนโลกของวิทยาศาสตร์ไม่ได้หยุดนิ่ง แต่เต็มไปด้วยการค้นพบใหม่ๆ มากมายอย่างน่าตื่นเต้น ซึ่งจะขอสรุปรวบรวมไว้ในบทความนี้กัน...

ความสามารถในการรับรู้สิ่งแวดล้อมรอบตัวเราผ่านกายสัมผัสนั้นเป็นปริศนาทางสรีรวิทยาที่นักวิทยาศาสตร์ให้ความสนใจมาตั้งแต่คริสต์ศตวรรษที่ 17    การที่ร่างกายของเรารู้สึกถึงอุณหภูมิ การสัมผัส ไปจนถึงความเจ็บปวด ทำให้เราสามารถเอาตัวรอดจากสภาพแวดล้อมที่เป็นอันตรายรอบตัวเรา เมื่อวิทยาการทางชีววิทยาและการแพทย์พัฒนาขึ้นอย่างมากในช่วงคริสต์ศตวร...

สำหรับปีนี้ Royal Swedish Academy of Sciences ได้มอบรางวัลโนเบลสาขาเศรษฐศาสตร์ให้แก่ เดวิด การ์ด (David Card), โจชัว แองกริสต์ (Joshua Angrist) และ กุยโด อิมเบนส์ (Guido Imbens) โดยงานของทั้งสามท่านที่ได้รับการยกย่องโดยรวมแล้วอยู่ภายใต้บริบทที่เรียกกว้างๆ ว่า ‘การปฏิวัติความน่าเชื่อถือ’ (Credibility Revolution) แต่ก่อนจะอธิบายว่าการปฏิวัติความน่าเช...

เมื่อวันที่ 6 ตุลาคมที่ผ่านมานี้ The Royal Swedish Academy of Sciences ก็ได้ประกาศรายชื่อนักเคมีที่ได้รับรางวัลโนเบลสาขาเคมี ประจำปี 2021 ได้แก่ เบนจามิน ลิสต์ (Benjamin List) และ เดวิด แมคมิลแลน (David MacMillan) นักวิทยาศาสตร์ทั้งสองท่านได้รับรางวัลในฐานะผู้จุดประกายและบุกเบิกการเร่งปฏิกิริยาเคมีด้วยสารอินทรีย์อย่างง่าย และควบคุมทิศทางปฏิกิริยาใน...

เมื่อวันที่ 5 ตุลาคมที่ผ่านมา The Royal Swedish Academy of Sciences ได้ประกาศรายชื่อนักฟิสิกส์ที่ได้รับรางวัลโนเบลสาขาฟิสิกส์ ประจำปี 2021 ได้แก่ ซูคุโระ มานาเบะ (Syukuro Manabe), เคลาส์ ฮัสเซลมานน์ (Klaus Hasselmann) และ จอร์จิโอ พาริซี (Giorgio Parisi) ทั้งสามท่านศึกษาสิ่งที่เหมือนจะเป็นคนละขั้ว โดยฝั่งหนึ่งระดับอะตอม อีกฝั่งหนึ่งระดับดาวเคราะห์ ...

​ธาตุกัมมันตรังสีเป็นธาตุที่สลายตัวแล้วลดปริมาณลงเรื่อยๆ พร้อมกันนั้นก็ปลดปล่อยรังสีออกมา ซึ่งกลไกการปลดปล่อยรังสีของธาตุเหล่านี้เคยเป็นเรื่องลึกลับที่สุดเรื่องหนึ่งในฟิสิกส์ ทว่าต่อมานักฟิสิกส์ศึกษาจนเข้าใจทะลุปรุโปร่ง และพบว่าการแผ่รังสีชนิดเบตานั้นเกิดจากแรงพื้นฐานในธรรมชาติที่เรียกว่า แรงอย่างอ่อน (Weak Interaction)   ​แรงพื้นฐานอีกอ...

เวลาเถียงกัน ใครๆ ก็บอกว่าตนเองมีเหตุผล ราวกับว่าเหตุผลนั้นเป็นของหาง่าย และมีอยู่กลาดเกลื่อนทั่วบ้านทั่วเมือง ทั้งที่มีหลายๆ สถานการณ์แสดงให้เห็นอย่างชัดเจนว่าการตัดสินใจในชีวิตประจำวันของมนุษย์เราไม่ได้สมเหตุสมผลเสมอไป เราถกเถียงกันโดยไม่ได้พยายามยืนอยู่ตรงกลางเพื่อฟังอีกฝ่าย รวมทั้งเลือกรับข้อมูลอย่างมีอคติ และอาจแล้วตัดสินใจเชื่ออย่างไม่ระมัดระ...

เมื่อนึกถึงประเทศออสเตรเลีย สิ่งหนึ่งที่เป็นสัญลักษณ์ที่ทุกคนต้องรู้จักนั่นคือ จิงโจ้ และลักษณะพิเศษที่จิงโจ้แตกต่างจากสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมทั่วๆ ไปก็คือ ‘กระเป๋าหน้าท้อง’ ซึ่งลักษณะพิเศษของสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมกลุ่มที่เรียกว่า มาร์ซูเพียล (Marsupial) นอกจากจิงโจ้แล้ว สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมชนิดอื่นที่มีกระเป๋าหน้าท้อง ได้แก่ โคอาลา, ชูการ์ไกลเดอร์, วอม...

จัดกันมาอย่างต่อเนื่องเป็นปีที่ 30 แล้ว สำหรับการมอบรางวัลอิกโนเบล (Ig Nobel Prize) โดย มาร์ก อับราฮัมส์ แห่งวารสารงานวิจัยที่ไม่น่าเป็นไปได้ (Annals of Improbable Research) ซึ่งเป็นการมอบรางวัลให้แก่ผลงานที่ทำให้คนขำเมื่อแรกพบ แล้วทำให้ฉุกคิดตามมา (First make people laugh then make them think)   ตามธรรมเนียม การประกาศรางวัลอิกโนเบลจะเกิ...

วันที่ 30 พฤษภาคม 2020 กระสวยดรากอนส่งนักบินอวกาศ 2 คน ขึ้นสู่สถานีอวกาศนานาชาติ เรื่องนี้เป็นก้าวสำคัญก้าวหนึ่งของระบบขนส่งอวกาศที่หลายคนอาจยังไม่ทราบว่ามันสำคัญอย่างไร   องค์การ NASA ที่เราได้ยินชื่อกันบ่อยๆ ก่อตั้งเมื่อปี 1958 มีผลงานเป็นที่ประจักษ์แก่สายตาชาวโลกตั้งแต่ความสำเร็จในการส่งมนุษย์ไปลงบนพื้นผิวดวงจันทร์ จนถึง การส่งยานอวกา...