แม้อำเภอเบตงจะตั้งอยู่ในเขตจังหวัดยะลา แต่อำเภอนี้กลับสงบสุขมากที่สุดเท่าที่ผู้เขียนเคยไปเยือน 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้ เมืองเล็กๆ น่ารัก แค่เดินเหินก็รู้จักกันหมด กลางวันมีตลาดสดให้เดิน มีร้านอร่อยๆ ให้ชิม ตกกลางคืนมีของกินตั้งขายเรียงรายเต็มไปหมด ร้านอาหารต่างๆ เปิดให้บริการตามปกติ ไม่มีบรรยากาศของความเคว้งคว้าง น่ากลัว สามารถเดินเล่นถ่ายรูปได้อย่างสบายใจ
เราไปถึงเบตงช่วงบ่ายแก่ เนื่องจากต้องนั่งเครื่องบินไปลงหาดใหญ่ แล้วต่อรถอีกหลายชั่วโมงกว่าจะถึง ผ่านโค้งกว่า 1,600 โค้ง เรียกว่าสะบักสะบอมกันพอสมควรกว่าจะถึงเบตง บางคนนั่งรถไฟ บางคนก็นั่งเครื่องไปลงมาเลย์ แล้วต่อรถกลับเข้ามาเบตง แต่อีกไม่นาน ช่วงกลางปี 2563 สนามบินเบตงจะเปิดให้บริการ ซึ่งน่าจะอำนวยความสะดวกแก่นักเดินทางได้ง่ายขึ้น
ตั้งต้นเราเดินสำรวจสตรีทอาร์ตบริเวณตลาดเช้า ใกล้หอนาฬิกา จากนั้นจึงเดินตรงไปเรื่อยๆ วกตามตรอกซอกซอยต่างๆ ตามแผนที่ที่ทาง ATM Spray จัดทำไว้ให้ ศิลปินที่มาร่วมโปรเจกต์ ATM Spray X Betong Street Art มีหลายท่านที่เราคุ้นหน้าคุ้นตา ไม่ว่าจะเป็น Bigdel, Mamablues, Pakorn, Asin, Mauy, Bonus TMC, MSV Pairoj, JANG, ขมิ้น และราฮวม ฯลฯ
เริ่มต้นที่งานของ Jayoto ซึ่งวาดอยู่บนกำแพงด้านข้างโรงแรมโมเดิร์นไทย เป็นรูปน้องแมวกำลังขนดอกไม้ ต้องมองจากหอนาฬิกาถึงจะเห็นชัด ภาพนี้เราถ่ายตอน Jayoto ยังวาดไม่เสร็จดี ภาพสมบูรณ์สวยและน่ารักมาก แนะนำให้ถ่ายมาจากฝั่งตรงข้ามบริเวณแยกหอฬิกาถึงจะเห็นทั้งหมด
เดินเข้าซอยต่อมาเรื่อยๆ จะเจองานของขมิ้น กับคอนเซปต์อาหารขึ้นชื่อของเบตง เธอเล่าให้ฟังว่า เธออยากสื่อว่า เบตงมีของอร่อยมากมาย ไม่ว่าจะเป็น ผัดหมี่เบตง, ติ่มซำ, บักกุ๊ดเต๋, ไก่เบตง ฯลฯ ส่วนแมวนั้นแสดงถึงตัวแทนของเมืองเบตง ชาวบ้านเล่าให้ฟังว่า เบตงมีแมวเยอะมาก และพวกเขาก็เชื่อว่า แมวเหล่านี้จะช่วยสอดส่องดูแลเมือง เหมือนคุณตำรวจประจำเมือง
งานชิ้นต่อไปที่เราชอบมากคือ งานของ Alai หรือครูอะไหล่ ครูสอนศิลปะจากสถาบันสอนศิลปะ Viridian Academy of Art ผู้ที่เคยฝากงานสตรีทอาร์ตรัชกาลที่ 9 (Street Art King Bhumibol) ไว้บนกำแพงโรงเรียนอนุบาลประจำเมืองเบตงมาแล้ว ภาพนี้เป็นภาพที่ชาวเบตงมองแล้วอมยิ้มมากที่สุด เพราะเล่าถึงสมัยก่อนที่คนเบตงชอบเล่นบาสเกตบอลมาก มีสนามบาส และทีมบาสแข่งขันกันจริงจัง จนสามารถคว้าถ้วยรางวัลชนะเลิศที่เป็นทองคำแท้ คุณลุงคุณป้าเจ้าของถ้วยจึงนำถ้วยรางวัลไปขาย แล้วนำเงินมาบริจาคซื้อที่ดิน เมื่อสาธารณประโยชน์ของเมือง ปัจจุบันทั้งคู่ยังมีชีวิตอยู่ เรามีโอกาสได้พบทั้งสองท่านด้วย และพบว่า ท่านรู้สึกมีความสุขมากที่หลายคนยังจำได้ และเข้าไปทักทาย
ใกล้กันไม่เกิน 10 ก้าวเดิน เป็นภาพรถโดยสารเฉพาะถิ่นรุ่นเก๋าของชาวเบตง ที่เรียก ‘รถสวน’ รูปนี้รถสวนกำลังขนซีอิ๊วและยางพารา ผลงานของ สุริยะ ฉายะเจริญ ซึ่งได้แรงบันดาลใจจากวิถีคนเบตงในสมัยก่อนที่เวลาจะเดินทางไปไหนต้องนั่งรถลักษณะนี้ และที่มาของชื่อรถสวน ก็เพราะเป็นรถที่พาชาวบ้านมุ่งหน้าสู่สวนยางพารา ส่วนบนหลังคารถที่มีลังซีอิ๊ว เพราะศิลปินต้องการสื่อถึงบ้านหลังนี้ที่เป็นโรงบ่มซีอิ๊วเก่าแก่ของอำเภอ
นอกจากนี้ยังมีผลงานอื่นๆ อีกเพียบ ไม่ว่าจะเป็น
ภาพของ ครูปาน-สมนึก คลังนอก กับผลงานศิลปะบนกำแพงที่บอกเล่าความงามของเบตง
ผลงานของ AMANN กับกราฟฟิตี้คาแรกเตอร์ตนเองรดน้ำต้นไม้และนกหัวขวาน
Phai Tanasan ที่อยากเปลี่ยนบริเวณล้างจานของร้านก๋วยเตี๋ยวแห่งหนึ่งให้กลายเป็นแกลเลอรีงานศิลป์ประจำเบตง
TRICK BLACK DEAL กับเสน่ห์ของลายผ้าพื้นเมืองอันน่าหลงใหล
รวมไปถึงผลงานของเฮียป๊อก Pairoj และเพื่อนๆ ศิลปิน Preaw Prapha, Crazy, Jayoto และ Nola Nolee ที่มาฝากคาแรกเตอร์น่ารักๆ ไว้บนกำแพงเกือบ 10 เมตร
ใครสนใจสามารถเช็กจุดกำแพงต่างๆ ได้ตามแผนที่ลิงก์นี้ได้เลย bit.ly/2QIbo5o
พิสูจน์อักษร: ภาวิกา ขันติศรีสกุล
