วันนี้ (26 ก.ย.) ประมาณ 9.30 น. ประชาชนจำนวนมากยืนกลางแดดร้อนเปรี้ยง ต่อแถวเพื่อรอเข้าชมพระที่นั่งอนันตสมาคม
เพราะอีกเพียง 4 วันก็จะถึงวันที่ 30 ก.ย. ซึ่งจะเป็นวันสุดท้ายที่พระที่นั่งแห่งนี้จะเปิดให้คนทั่วไปได้เข้าชม ก่อนจะปิดเพื่อดำเนินการซ่อมแซมอย่างไม่มีกำหนด
พระที่นั่งอนันตสมาคมสร้างขึ้นใน พ.ศ. 2451 ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 ใช้เวลาสร้างทั้งหมด 8 ปี เสร็จสิ้นในรัชกาลที่ 6
อาคารเป็นทรงยุโรปล้วน ก่อสร้างด้วยหินอ่อนสีขาวชั้นหนึ่งจากเมืองคาร์รารา ประเทศอิตาลี ออกแบบโดยสถาปนิกอิตาลีชื่อ ‘มาริโอ ตามัญโญ’ ตกแต่งภายในโดยช่างฝีมืออิตาลี (เป็นส่วนใหญ่) และก่อสร้างทั้งหมดโดยแรงงานคนไทยและคนจีน
ในยุคหนึ่ง ‘พระที่นั่งอนันตสมาคม’ คือส่วนหนึ่งของฉากแห่งความศิวิไลซ์ของสยามที่นำพาประเทศก้าวเข้าสู่ความเจริญก้าวหน้าแบบสมัยใหม่ จนพาสยามให้รอดพ้นจากการตกเป็นอาณานิคม
แต่ความหมายเดิมก็ถูกช่วงชิง หลังเหตุการณ์ปฏิวัติเปลี่ยนแปลงการปกครอง พ.ศ. 2475 โดยคณะราษฎร นิยามความศิวิไลซ์และทันสมัยถูกย้ายจากสิ่งเก่าสู่สิ่งใหม่ที่เรียกว่า ‘ประชาธิปไตย’
พระที่นั่งอนันตสมาคมที่ครั้งหนึ่ง รัชกาลที่ 5 ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าสร้างขึ้นเพื่อให้เป็นสถานที่เสด็จออกมหาสมาคมเพื่อพบปะประชาชน จึงถูกเปลี่ยนเป็นรัฐสภาแห่งแรกของไทยหลังเปลี่ยนแปลงการปกครอง (ต่อมาได้ย้ายไปที่อาคารรัฐสภา) พระมหากษัตริย์แปรเปลี่ยนเป็นประมุขในเชิงสัญลักษณ์
หลังจากนั้น ‘พื้นที่ปิด’ ถูกเปลี่ยนเป็น ‘พื้นที่เปิด’ ด้วยพระมหากรุณาธิคุณ เพื่อใช้ในการจัดราชพิธีและรัฐพิธีเสมอมา พร้อมกับเปิดให้ประชาชนได้เข้าชมในช่วงวันสำคัญ
ก่อนจะกลายเป็น ‘พื้นที่ปิด’ อีกครั้ง เพื่อซ่อมแซมบำรุง หลังจากเปิดใช้มานาน 85 ปี
