ช่างเป็นเรื่องที่น่ายินดีเอามากๆ ที่เมืองไทยของเรากำลังจะมีช่องโทรทัศน์เพื่อการเรียนรู้คุณภาพเพิ่มขึ้นอีกช่องหนึ่ง หลังจากที่สำนักงานคณะกรรมการกิจการกระจายเสียง กิจการโทรทัศน์ และกิจการโทรคมนาคมแห่งชาติ (กสทช.) ได้มีมติอนุมัติให้ไทยพีบีเอส สถานีโทรทัศน์สาธารณะแห่งแรกและแห่งเดียวของประเทศไทย ใช้ทีวีดิจิทัลภาคพื้นดินดำเนินการจัดเนื้อหาและผังรายการให้ตอบสนองการเรียนรู้ของคนทุกกลุ่ม เพื่อพัฒนาทักษะและสมรรถนะการเรียนรู้สู่การสร้างสรรค์สังคมแห่งการเรียนรู้ตลอดชีวิต นั่นคือ Active Learning TV (ALTV)  ‘ทีวีเรียนสนุก’ ทางช่องหมายเลข 4 ซึ่งหลายๆ คนอาจจะเข้าใจผิดว่านี่เป็นช่องสำหรับเด็กและเยาวชนเพียงอย่างเดียวหรือเปล่า จึงไม่ได้สนใจ แต่ความจริงแล้วเราอยากบอกว่า ทุกๆ คนและสังคมสามารถเรียนรู้อย่างสนุกสนานและได้ประโยชน์ทางโทรทัศน์ช่องนี้ ในวันนี้ THE STANDARD จึงขออาสาพาทุกคนไปทำความรู้จักกับ ALTV กันให้มากขึ้น ก่อนที่จะเริ่มออกอากาศวันแรกคือวันที่ 1 กรกฎาคม 2563 ที่กำลังจะมาถึงในอีกไม่กี่วันข้างหน้านี้ 

 

จาก School Education สู่ Learning Space For All… ALTV คืออะไร 

พื้นที่เรียนรู้สำหรับทุกคน School Education สู่ Learning space for all เมื่อสังคมเกิดความเปลี่ยนแปลง ชีวิตก้าวไปสู่การเรียนรู้วิถีใหม่ การเปลี่ยนระบบนิเวศการเรียนรู้เดิม จาก ‘ระบบห้องเรียน’ ขยายไปสู่ ‘พื้นที่การเรียนรู้แบบใหม่’ จึงเป็นสิ่งสำคัญ เด็กและเยาวชนคนรุ่นใหม่ต้องพัฒนาตนเองให้ได้เรียนรู้และพัฒนาทักษะที่สำคัญ เตรียมความพร้อมเพื่อเป็นรากฐานการใช้ชีวิตในอนาคต สามารถวางแผนการเรียนรู้ได้เอง สร้างแรงจูงใจ จนเกิดกระบวนการเรียนรู้ด้วยตนเอง (Self-Directed Learning) เพื่อให้เกิดการพัฒนาตนเองอย่างต่อเนื่อง ALTV เปิดพื้นที่ให้เกิดกระบวนการสร้างพื้นที่การเรียนรู้แบบใหม่ เป็นพื้นที่การเรียนรู้สำหรับทุกคน

 

สำหรับเหตุผลที่ไทยพีบีเอสเสนอทำช่อง ALTV ทีวีเรียนสนุก ต่อ กสทช. นั้น รศ.ดร.วิลาสินี พิพิธกุล ผู้อำนวยการองค์การกระจายเสียงและแพร่ภาพสาธารณะแห่งประเทศไทย (ส.ส.ท.) หรือไทยพีบีเอส กล่าวว่า “ด้วยปัจจัยเร่งในเรื่องของสถานการณ์โควิด-19 ที่ประเทศไทยได้เข้าสู่ชีวิตวิถีใหม่ (New Normal) นั้นได้ส่งผลให้รูปแบบการจัดการศึกษาของไทยจำเป็นต้องมีแนวโน้มที่จะไม่เหมือนเดิมอีกต่อไป ซึ่งอาจต้องมีหลากหลายรูปแบบผสมผสานกัน เป็นเหตุผลให้ ALTV จึงดำเนินการแบบ Multi Platform ที่เน้นการมีส่วนร่วมของ 4 องค์ประกอบ ได้แก่ เด็ก ครู ผู้ปกครอง และชุมชน เข้ามามีบทบาทสำคัญในการออกแบบการจัดการการเรียนรู้ มาร่วมกันสร้างนิเวศการเรียนรู้ เพื่อมุ่งสู่ชีวิตวิถีใหม่ โดยเด็กต้องได้เรียนรู้เพื่อสร้างสมรรถนะใหม่ ครูต้องได้พัฒนาและทบทวนทักษะการสอน ผู้ปกครองต้องได้มีโอกาสเตรียมตัวร่วมสร้างเสริมสมรรถนะการเรียนรู้กับลูก และชุมชนต้องได้มีบทบาทส่งเสริมการศึกษาเพื่อชีวิตวิถีใหม่ ซึ่งไทยพีบีเอสมีความพร้อมทั้งประสบการณ์และการทำงาน โดยเราได้รับความร่วมมือจากพันธมิตรด้านการเรียนรู้ ที่เข้ามามีส่วนร่วมกับ ALTV มากมาย” 

 

 

รศ.ดร.วิลาสินี พิพิธกุล ผู้อำนวยการองค์การกระจายเสียงและแพร่ภาพสาธารณะแห่งประเทศไทย (ส.ส.ท.)

หรือไทยพีบีเอส

 

สำหรับหน่วยงานภาคีที่ให้ความสนับสนุนและร่วมมือกับ ALTV ได้แก่ คณะกรรมการกิจการกระจายเสียง กิจการโทรทัศน์ และกิจการโทรคมนาคมแห่งชาติ (กสทช.), สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.), กองทุนเพื่อความเสมอภาคทางการศึกษา (กสศ.), กองทุนพัฒนาสื่อปลอดภัยและสร้างสรรค์, สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.), องค์การพิพิธภัณฑ์วิทยาศาสตร์แห่งชาติ (อพวช.), จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, มูลนิธิส่งเสริมสื่อเด็กและเยาวชน (สสย.) และสภาผู้ชมและผู้ฟังรายการไทยพีบีเอส รวมไปถึงผู้ผลิตรายการสำหรับเด็กและเยาวชนและการเรียนรู้ 

 

ทั้งนี้ หนึ่งในตัวแทนของหน่วยงานพันธมิตรผู้เข้าร่วมงาน ‘Growing Up Together’ ซึ่งเป็นงานประกาศเจตนารมณ์ร่วมผลักดันช่อง ALTV อย่าง ภัทรจารีย์ นักสร้างสรรค์ หรือน้านิต ในวัย 66 ปี ผู้ผลิตรายการเด็กที่หลายๆ คนรู้จักและคุ้นเคยกันดีอย่างรายการ สโมสรผึ้งน้อย ได้ขึ้นเวทีและเล่าย้อนอดีตให้ฟังว่า เมื่อ 50 ปีก่อน ตอนนั้นประเทศไทยประสบปัญหาขาดแคลนรายการสำหรับเด็กและเยาวชน ซึ่งสถานีโทรทัศน์หลายแห่ง รวมถึงบริษัทผู้ผลิตมักมองว่า หากขาดทุนก็ไม่สามารถทำรายการต่อได้ จนเมื่อไทยพีบีเอสได้เดินหน้า ALTV และคิดว่านี่จะเป็นจุดเริ่มต้นของการเปลี่ยนแปลง และอยากจะขอเชิญชวนให้ทุกคน หน่วยงานภาคี ได้ร่วมกันทำงานและเติบโตไปด้วยกัน อีกทั้งยังเชิญชวนให้ประชาชนคนไทยและสังคมหันมาช่วยเหลือค้ำจุน และหวังว่า ALTV จะเป็นช่องโทรทัศน์ที่สังคมไทยให้การสนับสนุน 

 

 

 ภัทรจารีย์ นักสร้างสรรค์ หรือน้านิต ในวัย 66 ปี 

ผู้ผลิตรายการเด็กที่หลายๆ คนรู้จักและคุ้นเคยกันดีอย่างรายการ สโมสรผึ้งน้อย

 

เช่นเดียวกับ เข็มพร วิรุณราพันธ์ ผู้จัดการมูลนิธิส่งเสริมสื่อเด็กและเยาวชน ที่หวังว่าการมาถึงของ ALTV จะเป็นจุดเริ่มต้นของการเปลี่ยนแปลง อีกทั้งยังมองช่องโทรทัศน์แห่งนี้ว่าเป็นพื้นที่แห่งการเรียนรู้ที่คนหลายๆ วัยจะมาเรียนรู้ร่วมกัน เป็นกลไกในการสร้างพลเมืองไทยให้ก้าวพร้อมรับปัญหาที่จะเกิดขึ้นกับสังคมของเราในอนาคต เป็นพื้นที่แห่งความคิดสร้างสรรค์ที่เชื่อมคนหลายวัยเอาไว้ด้วยกัน เป็นจุดเริ่มต้นประวัติศาสตร์การเรียนรู้สำหรับเด็กและทุกๆ คน 

 

 

เข็มพร วิรุณราพันธ์ 

ผู้จัดการมูลนิธิส่งเสริมสื่อเด็กและเยาวชน

 

ด้าน เปอร์-สุวิกรม อัมระนันทน์ ในฐานะคนรุ่นใหม่และผู้ผลิตรายการ ได้แชร์ประสบการณ์ของตัวเองไว้อย่างน่าสนใจว่า ตัวเขาเองนั้นแม้จะจบการศึกษาจากมหาวิทยาลัย แต่ก็ใช้เวลาในการเรียนนานถึง 9 ปี สาเหตุที่เป็นเช่นนั้นก็เพราะว่า สิ่งที่ชายหนุ่มสนใจส่วนใหญ่กลับเป็นสิ่งที่ไม่ได้มีอยู่ในห้องเรียน รวมทั้งชี้ให้เห็นถึงเรื่องสิทธิที่เท่าเทียมกันทางด้านการศึกษา ซึ่งก็ยังคงเป็นปัญหาของประเทศไทยอยู่ และหนทางหนึ่งที่จะช่วยลดความเหลื่อมล้ำตรงนี้ได้ก็คือการที่มีสื่อสาธารณะเพื่อการเรียนรู้ ที่ไม่ว่าจะเป็นใคร อยู่ที่ไหน ชนชั้นอะไร ก็สามารถเปิดดูเพื่อเรียนรู้ได้ฟรี 

 

“เมื่อ ALTV เกิดขึ้น ผมหวังว่าจะเป็นอีกหนึ่งสื่อการเรียนรู้ที่สามารถทำให้คนได้เห็นโลกที่หลากหลายยิ่งขึ้น ให้เห็นว่าชีวิตนั้นไม่ได้มีจำกัดอยู่แค่ในตำราเรียนเท่านั้น แต่ยังมีแบบอย่างที่เราสามารถนำไปใช้ในชีวิตได้เยอะมาก สามารถตอบโจทย์ความสนใจของคนได้หลากหลาย อย่างถ้าเขามีความสนใจอยากจะรู้ในเรื่องที่หาเรียนได้ยากมาก และการเข้าถึงก็ต้องใช้ทุนทรัพย์ อย่างทุกวันนี้ถ้าเราอยากจะเรียนคอร์สอะไรสักอย่าง มันเป็นเรื่องของทุนทรัพย์ที่จะเข้าถึงได้ทั้งนั้นเลยนะครับ หากเป็นไปได้ว่า ALTV ที่รัฐให้การสนับสนุนในเรื่องของทุน จะสามารถช่วยให้คนเราได้เรียนรู้และพัฒนาตนเองกันมากยิ่งขึ้น หรือสามารถเอาไปใช้ประโยชน์กับชีวิตของเขาได้มากยิ่งขึ้น ก็จะยิ่งเป็นเรื่องที่ดีมากครับ” 

 

 

เปอร์-สุวิกรม อัมระนันทน์ 

ผู้ผลิตรายการ

 

สำหรับรายการที่ผู้ผลิตรายการหนุ่มคนนี้ส่งมานำเสนอผ่านช่อง ALTV นั้นมีชื่อรายการว่า กว่าจะโต เป็นรายการสัมภาษณ์บุคคลน่าสนใจที่ประสบความสำเร็จ รวมถึงผู้คนที่แวดล้อมในชีวิต ซึ่งช่วยหล่อหลอมให้คนเหล่านั้นเติบโตและก้าวขึ้นมาประสบความสำเร็จอย่างสง่างามได้ รายการนี้จะออกอากาศตอนแรกในวันที่ 30 กรกฎาคมนี้ 

 

 

 

Learning Innovation Forum 

ALTV วิธีการเรียนรู้ใหม่ในศตวรรษที่ 21 

 

ALTV คือทุ่งกว้างสร้างความรู้ หว่านเมล็ดพันธุ์แห่งความรู้ สร้างการเติบโตของต้นไม้อย่างยั่งยืน 

เนื่องจากเป็นช่องโทรทัศน์เพื่อการเรียนรู้ รายการต่างๆ ที่คัดเลือกและสร้างสรรค์นำมาออกอากาศจะถูกพิจารณาคัดสรรอย่างพิถีพิถัน เสมือนการเพาะปลูกพืช ตั้งแต่ขั้นตอนการเตรียมเมล็ดพันธุ์ที่หลากหลาย (Seeds) ให้ผู้เรียน ผู้สอน และผู้ชม ที่ต้องการโอกาสการเรียนรู้ได้นำไปพัฒนาทักษะและคุณภาพชีวิตตั้งแต่ระดับพื้นฐาน เสริมทักษะเฉพาะทาง ทบทวนความรู้เดิม (Re-Skill) เสริมทักษะใหม่ (Up-Skill) นำไปสู่การหว่านเพาะตามแปลงความรู้ (Plant) ที่แบ่งเป็น 6 กลุ่มรายการ เพื่อให้ผู้เรียน ผู้สอน และผู้ชม สามารถออกแบบและจัดตารางสิ่งที่ต้องการเรียนรู้ได้ด้วยตัวเอง และเมื่อผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ มีทักษะในระดับหนึ่ง ก็สามารถนำความรู้นั้นมาฝึกหัด แสดงความสามารถผ่านทางรายการ เพื่อการเก็บเกี่ยวประสบการณ์ (Harvest) และผลที่ได้รับในการเรียนรู้สามารถสร้างมูลค่า สร้างประโยชน์ ให้กับตัวผู้เรียนรู้ได้ในที่สุด เสมือนเติบโตเป็นต้นไม้แห่งความยั่งยืน 

 

6 กลุ่มรายการสร้างสรรค์ของ ALTV

การออกแบบสร้างสรรค์รายการของ ALTV มีความพิเศษที่น่าสนใจมากกว่าการจัดผังรายการโทรทัศน์ปกติ คำนึงถึงผลประโยชน์ที่ผู้ศึกษาเรียนรู้ได้รับเป็นอันดับแรก รูปแบบรายการถูกคัดสรรและแยกประเภทการเรียนรู้ เสมือนแปลงเพาะปลูก เป็นกลุ่มรายการทั้ง 6 ประเภท ดังนี้

 

1. ข่าวสารการเรียนรู้ (ALTV Learning News) นำเสนอข่าวสารและเรื่องราวที่น่าเรียนรู้รอบตัว สถานการณ์ความเป็นไปของโลกใบใหญ่เพื่อเด็กและครอบครัวได้รับชม เรียนรู้ และประยุกต์ใช้ไปด้วยกัน (Family and Education News) โดยมีสโลแกนว่า ‘ข่าวสารการเรียนรู้เพื่อครอบครัวและชุมชน มีให้ดูที่นี่เท่านั้น’

 

 

 

2. แนะแนวชีวิตและการศึกษา (Homeroom Home Run) เสมือนยกวิชาโฮมรูมจากโรงเรียนมาไว้ ครอบครัวกลุ่มรายการประเภทชี้แนะแนวทาง (Life and Education Guiding) การเรียนรู้ผ่านตัวบุคคล สังคม ทัศนคติ ความสามารถ ความสนใจ สะท้อนมุมมองเพื่อค้นหาตัวเอง รู้จักตัวเอง รู้สิ่งที่ใช่เพื่อไปหาสิ่งที่ชอบ ออกแบบอนาคตได้ด้วยตนเอง และนำพาไปสู่ความสำเร็จได้ไม่เฉพาะแค่เด็กและเยาวชน ยังมีสาระความรู้รวมไปถึงวิชาพ่อแม่ ทำให้เกิดความเข้าใจและสามารถจัดการเรียนรู้ของลูกได้ ดังสโลแกน ‘แนะแนวทางชีวิตและการศึกษาที่คุณเลือกได้เอง’

 

 

 

3. ห้องเรียนอัจฉริยะ (Smart Classroom) กลุ่มรายการที่นำเสนอเสริมทักษะหรือลักษณะพิเศษเฉพาะทาง เช่น การเรียนเขียนโค้ด การสร้างงานแอนิเมชันให้กับผู้เรียนรู้ที่เล็งเห็นว่าจะช่วยเพิ่มศักยภาพให้กับชีวิตผู้เรียนรู้ให้สูงขึ้น (Specific Skilled Learning & Up-Skilled) เข้ากับยุคสมัยและมีผลต่อเป้าหมายอาชีพในอนาคตของตน ทั้งนี้ ยังได้ออกแบบรายการให้เสมือนเป็นห้องเรียนอัจฉริยะอย่างแท้จริง ผสมรูปแบบในการนำเสนอแบบมัลติแพลตฟอร์ม เพื่อยกระดับการเรียนรู้ในดิจิทัลให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น เน้นการสื่อสารแบบอินเตอร์แอ็กทีฟ เพื่อให้สามารถเข้าถึงทักษะการเรียนรู้ได้อย่างรวดเร็ว ดังสโลแกน ‘มาทำห้องเรียนให้เต็มไปด้วยอัจฉริยะที่เด็กทุกคนก็เป็นได้’

 

 

 

4. เรียนรู้โลกกว้างผ่านกิจกรรม (Farm รู้) กลุ่มรายการที่นำเสนอการชักนำผู้ปกครองให้ร่วมเรียนรู้หรือสร้างกิจกรรมไปด้วยกันกับเด็ก โดยออกไปทำกิจกรรมท่องเที่ยวเรียนรู้นอกสถานที่ (Fieldtrip and Outdoor Activities)ให้เห็นความเป็นจริง เพื่อที่จะได้สร้างประสบการณ์และฝึกฝนให้เกิดทักษะประยุกต์ใช้ได้จริงเมื่อออกไปใช้ชีวิตในโลกภายนอก สอนให้เห็นชีวิตที่แตกต่างจากโลกแห่งการท่องตำรา กลุ่มรายการนี้จะเป็นชุมชนของการเรียนรู้ ร่วมสร้างกิจกรรมด้วยหลักการ ‘บ้าน+โรงเรียน+ชุมชน’ ตามสโลแกน ‘จับมือกันเรียนรู้โลกใหม่ ที่ไม่ทิ้งใครไว้ข้างหลัง’ 

 

 

 

5. นวัตกรรมเพื่อการเรียนรู้ (Tutor Hub) กลุ่มรายการที่ออกแบบสร้างสรรค์โดยคณาจารย์และพันธมิตรทางการศึกษาที่มาร่วมมือกันใน ALTV เป็นพื้นที่สำหรับสาธิตการสอนโดยคณาจารย์หรือผู้มีความสามารถทางการถ่ายทอดการสอน ทั้งห้องเรียนวิชาการและกลุ่มทักษะเสริมสมัยใหม่ เป็นพื้นที่ทดลองการเรียนการสอน ส่งเสริมการเรียนรู้ให้กับกลุ่มผู้เรียนทุกกลุ่ม เพื่อปูพื้นวิชาพื้นฐาน และทบทวนความรู้เดิม (Re-Skilled) รวมไปถึงใช้นวัตกรรมการเรียนการสอน เน้นให้ผู้เรียนเกิดความสนุกสนาน กระตุ้นความอยากรับชม สร้างการเรียนรู้อย่างต่อเนื่อง ดังสโลแกน ‘แหล่งรวมครูอาสา มาประชันกันด้วยนวัตกรรมการเรียนรู้’

 

 

 

6. คลังแห่งความรู้และประสบการณ์ชีวิต (Knowledge Pool) กลุ่มรายการที่นำเสนอความรู้ในแขนงต่างๆ อย่างหลากหลาย โดยผู้มีทักษะความสามารถฝึกฝนจนชำนาญ เสมือนคลังความรู้ขนาดใหญ่ที่นำมาแบ่งปัน แลกเปลี่ยน และนำเสนอส่งต่อกันได้ให้กับผู้ที่ต้องการเรียนรู้ เชื่อมโยงทุกเครื่องมือ สื่อการเรียนรู้ และแสดงทักษะความเป็นเลิศ ประยุกต์ใช้ประสบการณ์และทดลองปฏิบัติไปด้วยกัน ทั้งเชิงชุมชนและเชิงสังคม ดังสโลแกน ‘เชิญแหวกว่ายในคลังแห่งความรู้ที่ไม่มีสิ้นสุด’

 

ALTV (Active Learning TV) ช่อง 4 ทีวีเรียนสนุก จึงนับเป็นพื้นที่แห่งการเรียนรู้วิถีใหม่สำหรับทุกคนในศตวรรษที่ 21 อย่างแท้จริง ผู้ที่สนใจสามารถรับชมพร้อมกัน โดยจะเริ่มออกอากาศในวันที่ 1 กรกฎาคม 2563 แล้วอย่าลืมไปเติมความรู้คู่ความสนุกด้วยกันกับช่องโทรทัศน์เพื่อการเรียนรู้อย่างสนุกและยั่งยืนที่ ALTV ช่องหมายเลข 4 ด้วยกันนะ

 

 

พิสูจน์อักษร: ภาวิกา ขันติศรีสกุล