วันนี้ (28 ตุลาคม) ศาลจังหวัดนราธิวาสแถลงจำหน่ายคดี ตากใบ จากสารบบความ หลังญาติผู้เสียชีวิตจากเหตุการณ์สลายการชุมนุมหน้า สภ.ตากใบ อำเภอตากใบ จังหวัดนราธิวาส เมื่อวันที่ 25 ตุลาคม 2547 เป็นโจทก์ยื่นฟ้องอดีตข้าราชการระดับสูง 7 คนที่มีส่วนเกี่ยวข้องกับการสลายการชุมนุม ซึ่งศาลออกหมายจับ และคดีหมดอายุความไปแล้วเมื่อวันที่ 25 ตุลาคมที่ผ่านมา
รัษฎา มนูรัษฎา ทนายความสิทธิมนุษยชน ในฐานะทนายความฝ่ายโจทก์ญาติผู้เสียชีวิตจากเหตุการณ์สลายการชุมนุมอำเภอตากใบ กล่าวว่า วันนี้ศาลมีนัดประชุมพิจารณาคดี ซึ่งเป็นไปตามความคาดหมาย จำเลยทั้ง 7 คนไม่มีใครมาศาล และสำนักงานตำรวจแห่งชาติก็ไม่สามารถติดตามจำเลยมาดำเนินคดีได้ ศาลจึงปฏิบัติให้เป็นไปตามกฎหมาย เมื่ออายุความมีกำหนด 20 ปี และครบอายุความในวันที่ 25 ตุลาคมที่ผ่านมา จึงทำให้คดีขาดอายุความ ศาลจึงมีคำสั่งจำหน่ายคดี ซึ่งเป็นไปตามที่กฎหมายกำหนด
ทั้งนี้ ตนเองเสนอให้พิจารณาการทำงานของเจ้าหน้าที่ตำรวจที่มีหน้าที่ทำสำนวนคดีมาตั้งแต่ปี 2547 แต่ทำไมถึงปล่อยให้เวลาล่วงเลยมาถึง 20 ปี ถึงเพิ่งจะตั้งสำนวนเสนอต่อพนักงานอัยการ จนเกือบจะขาดอายุความ
“เจ้าหน้าที่ตำรวจ คุณทำอะไรอยู่นานเกือบจะ 20 ปี เมื่อคุณเป็นเจ้าพนักงานมีหน้าที่ปฏิบัติ แต่คุณกลับเพิ่งส่งสำนวนคดีและเห็นควรไม่สั่งฟ้อง ทั้งที่เหตุการณ์ตากใบมีคนเสียชีวิต 78 คน มีรายงานชันสูตรศพ การตายเกิดจากการขาดอากาศหายใจ ถูกกดทับจากการขนย้ายคนไปยังค่ายอิงคยุทธบริหาร มีลักษณะของการควบคุมคนที่เป็นไปโดยไม่ถูกต้อง ซึ่งมีหลักฐานยืนยันการเสียชีวิตของคนเหล่านี้” รัษฎากล่าว
รัษฎาระบุว่า ดังนั้นสำนักงานตำรวจแห่งชาติที่มีหน้าที่เป็นผู้บังคับบัญชาและกำกับดูแลโดยนายกรัฐมนตรี รวมถึงท่านรองนายกรัฐมนตรี ท่านต้องสั่งการลงไป ตรวจสอบการทำงานของพนักงานสอบสวน ทำไมเพิ่งมาตั้งสำนวน อายุความตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 157 คุณทำหน้าที่และปฏิบัติหน้าที่โดยชอบหรือไม่ พร้อมกันนี้ยังเสนอให้พิจารณาย้อนหลังการรับเงินบำเหน็จและบำนาญที่ผ่านมาของข้าราชการระดับสูงทั้ง 7 คนที่ถูกดำเนินคดีและออกหมายจับในกรณีตากใบ
“ไม่ใช่ว่าคดีขาดอายุความแล้วทุกอย่างจบตามคำให้สัมภาษณ์ของผู้ใหญ่ในรัฐบาล เพราะประชาชนเห็นว่าจำเลยทั้ง 7 คนเป็นข้าราชการระดับสูง เมื่อถูกออกหมายจับจะต้องตั้งคณะกรรมการสอบสวนทางวินัยให้พิจารณาเรื่องการรับเงินบำเหน็จและบำนาญในทุกเดือนที่ผ่าน และนำเงินเหล่านี้ส่งคืนย้อนหลังให้กับงบประมาณแผ่นดิน” รัษฎากล่าว
ทั้งนี้ แม้คดีตากใบจะหมดอายุความ ทางศาลจังหวัดนราธิวาสก็แนะนำให้ญาติในคดีตากใบลองใช้กลไกทางอื่นเข้ามาช่วยค้นหาความยุติธรรม เช่น กลไกของสภาในการค้นหาความยุติธรรมในครั้งนี้ รวมถึงใช้แนวทางอื่นเยียวยาความรู้สึกในกรณีดังกล่าว
ซารีฮะ มามะ ผู้สูญเสียสามีจากเหตุการณ์ตากใบเมื่อ 20 ปีก่อน หนึ่งในโจทย์ที่ยื่นฟ้อง กล่าวว่า แม้วันนี้คดีตากใบจะหมดอายุความ แต่ถ้าครั้งนี้ยังไม่ใช่เส้นทางสุดท้ายในการค้นหาความยุติธรรม ตนเองก็ยังมีหวัง และยังมีโอกาสที่จะกลับมาสู้ใหม่ในเส้นทางอื่นๆ
ด้าน หะยีดิง มัยเซ็ง บุคคลที่ได้รับบาดเจ็บจากเหตุการณ์ตากใบ กล่าวว่า แม้วันนี้ศาลจะประกาศปิดคดีตากใบ แต่ตนยังมีความรู้สึกว่า คดีตากใบยังไม่ถึงที่สุด เพราะคนผิดยังไม่ถูกดำเนินคดี ด้านญาติผู้เสียชีวิตและผู้ที่ได้รับบาดเจ็บจากเหตุการณ์ตากใบยังอยู่กับความรู้สึกที่ไม่ได้รับความเป็นธรรม
สำหรับคดีนี้ ในวันนัดวันที่ 15 ตุลาคม 2567 ยังไม่สามารถจับกุมจำเลยคนใดได้ ศาลไม่อาจดำเนินกระบวนพิจารณาต่อ ต้องเลื่อนคดีไปเพื่อให้เจ้าหน้าที่ติดตามจับกุมจำเลยที่หลบหนีมาเสียก่อน แต่ศาลอนุญาตให้ญาติผู้ตายแถลงการณ์ด้วยวาจาเกี่ยวกับคดีนี้ แล้วมีคำสั่งเลื่อนไปนัดพร้อมเพื่อประชุมคดี หรือนัดฟังคำสั่งหรือคำพิพากษาวันที่ 28 ตุลาคม 2567
ในวันนัดวันนี้ยังคงไม่สามารถจับกุมจำเลยที่ 1, ที่ 3-6 และที่ 8 กับที่ 9 ได้ ศาลมีคำสั่งจำหน่ายคดีเนื่องจากคดีขาดอายุความ ทำให้สิทธินำคดีอาญามาระงับไปตาม ป.วิอาญา มาตรา 39 (6) เหตุที่ศาลมีคำสั่งจำหน่ายคดีแทนพิพากษายกฟ้องตาม ป.วิอาญา มาตรา 185 วรรคหนึ่ง เพราะตามบทบัญญัติดังกล่าวเป็นกรณีที่ปัญหาเรื่องคดีขาดอายุความ ปรากฏต่อศาลในชั้นทำคำพิพากษาและคำสั่ง ซึ่งกฎหมายกำหนดให้ศาลยกฟ้องโจทก์ ปล่อยจำเลยไป แต่คดีนี้จำเลยที่ 1, ที่ 3-6 และที่ 8 กับที่ 9 ไม่เคยเข้าสู่การพิจารณา แต่หลบหนีจนคดีขาดอายุความ เป็นเหตุให้สิทธินำคดีอาญามาฟ้องของโจทก์ถูกระงับ ไม่สามารถดำเนินกระบวนพิจารณาต่อไปได้ ต้องจำหน่ายคดีเสียจากสารบบความ
