แม้ในช่วงที่ผ่านมาเราจะเห็นหลายประเทศพยายามออกแคมเปญลดมลพิษจากขยะพลาสติก แต่น่าเศร้าว่าโลกของเรายังคงมียอดการใช้งานพลาสติกแบบใช้แล้วทิ้งสูงเป็นประวัติการณ์ ซึ่งส่วนใหญ่ผลิตจากโพลีเมอร์ที่สร้างขึ้นจากเชื้อเพลิงฟอสซิล ขณะที่การรีไซเคิลไม่สามารถทำได้รวดเร็วพอที่จะรองรับปริมาณขยะมหาศาล
ข้อมูลจากมูลนิธิมินเดอรูเปิดเผยว่า ตั้งแต่ปี 2019-2021 ปริมาณของพลาสติกแบบใช้แล้วทิ้งที่ผลิตจากเชื้อเพลิงฟอสซิลนั้นอยู่ที่ 15 เท่าของปริมาณพลาสติกรีไซเคิล โดยพลาสติกที่ใช้แล้วมีแนวโน้มที่จะถูกทิ้งในหลุมฝังกลบ ก่อนที่จะไหลไปตามชายหาด แม่น้ำ และลงสู่มหาสมุทรในท้ายที่สุด
หลายคนอาจคิดว่าประเทศที่มียอดการผลิตหรือใช้งานพลาสติกมากที่สุดจะต้องเป็นประเทศที่มีอัตราการทิ้งพลาสติกลงในทะเลมากที่สุด แต่ข้อมูลจากการวิจัยที่เผยแพร่ลงบนเว็บไซต์ science.org ระบุว่านั่นไม่ใช่เรื่องจริง เพราะจากการศึกษาพบว่าประเทศที่มีพื้นที่ทางภูมิศาสตร์เล็กกว่า มีแนวชายฝั่งทะเลยาวกว่า มีฝนตกชุก และมีระบบจัดการขยะไม่ดี มีแนวโน้มที่จะปล่อยขยะพลาสติกลงทะเลมากกว่า ยกตัวอย่างเช่น จีนมีปริมาณขยะพลาสติกมากกว่ามาเลเซียถึง 10 เท่า แต่มาเลเซียกลับมีอัตราการปล่อยขยะพลาสติกลงทะเลมากกว่าที่ 9% จากจำนวนขยะทั้งหมด ขณะที่จีนอยู่ที่เพียง 0.6% เท่านั้น
ส่วนไทยติดอันดับที่ 10 ของตารางด้วย โดยนักวิจัยเผยว่าประเทศไทยมีระบบการจัดการขยะที่ไม่ดีพอ (เช่นเดียวกับอีกหลายประเทศในเอเชีย) ซึ่งปริมาณขยะพลาสติกที่ไหลลงสู่ทะเลของไทยอยู่ที่ 22,806 เมตริกตันต่อปี
นอกจากจะเป็นที่รู้กันดีว่าขยะพลาสติกเป็นอันตรายต่อสิ่งมีชีวิตในทะเล จากที่เรามักเห็นข่าวเศร้าว่าสัตว์ทะเลหลายชนิด เช่น เต่าทะเล พะยูน หรือแม้กระทั่งวาฬ ยักษ์ใหญ่แห่งมหาสมุทร ต้องมาจบชีวิตลงเพราะกินขยะพลาสติกชิ้นเล็กๆ ล่าสุดยังมีงานวิจัยออกมาด้วยว่าสัตว์บางชนิดก็มีโอกาสตายลงหรือมีโครงสร้างทางร่างกายที่ผิดปกติ หากใช้ชีวิตอยู่ในน้ำทะเลที่เจือปนด้วยพลาสติกในปริมาณที่เข้มข้นสูง ยกตัวอย่างเช่น เม่นทะเล เป็นต้น
สิ่งที่เกิดขึ้นจึงเป็นอีกสัญญาณหนึ่งที่กระตุ้นเตือนให้เราทุกคนควรลด ละ เลิก การใช้งานพลาสติกให้เหลือเท่าที่จำเป็น รวมถึงต้องทิ้งขยะให้ถูกที่และถูกวิธี เพื่อลดผลกระทบต่อเพื่อนร่วมโลกของเราให้ได้มากที่สุด เพราะขยะพลาสติกเพียงชิ้นเล็กๆ ชิ้นเดียวอาจหมายถึงความเป็นความตายของสิ่งมีชีวิตอื่นๆ ก็เป็นได้
ภาพประกอบ: พรวลี จ้วงพุฒซา
อ้างอิง:
