องค์การการค้าโลก (WTO) ระบุว่ามาตรการทางภาษีที่ประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ ใช้กับจีนนั้นละเมิดกฎการค้าระหว่างประเทศ โดยก่อนหน้านี้จีนได้ร้องเรียนต่อ WTO จากกรณีการเก็บภาษีบนสินค้าส่งออกของจีนมูลค่า 2.34 แสนล้านดอลลาร์ในปี 2018
คณะกรรมการตรวจสอบพบว่ากำแพงภาษีของทรัมป์ผิดกฎหลายข้อ หนึ่งในนั้นคือกฎที่ว่าประเทศต่างๆ ต้องกำหนดภาษีต่อประเทศคู่ค้าที่เป็นสมาชิก WTO ในอัตราเดียวกันทั้งหมด
อย่างไรก็ตาม แม้ว่าจะละเมิดกฎการค้าระหว่างประเทศ แต่การตัดสินของ WTO ก็อาจมีผลในทางปฏิบัติไม่มากนัก อีกทั้งปัจจุบันยังเพิ่งอยู่ในขั้นเริ่มต้นกระบวนการทางกฎหมาย ซึ่งอาจต้องใช้เวลาหลายปีในการพิจารณา ซึ่งท้ายที่สุด WTO อาจอนุมัติให้จีนใช้มาตรการตอบโต้สหรัฐฯ ได้หากพบว่าสมเหตุสมผล โดยที่ผ่านมาจีนได้ใช้มาตรการภาษีตอบโต้สหรัฐฯ แล้วบางส่วน แต่สหรัฐฯ ไม่ได้ยื่นเรื่องร้องเรียน WTO ต่อกรณีดังกล่าว
เดิมคาดว่าสหรัฐฯ อาจอุทธรณ์คำตัดสินของ WTO แต่เนื่องจากสหรัฐฯ บล็อกการแต่งตั้งกรรมการอุทธรณ์ของ WTO ไปก่อนหน้านี้ จึงทำให้มีจำนวนสมาชิกไม่เพียงพอต่อการรับพิจารณากรณีต่างๆ
ทั้งนี้สงครามการค้าระหว่างสหรัฐฯ กับจีนปะทุขึ้นในปี 2018 ก่อนที่ทั้งสองฝ่ายจะลงนามสงบศึกผ่านข้อตกลงการค้าเฟส 1 เมื่อต้นปี 2020 แต่หลังจากนั้นการเจรจาดีลการค้าเฟส 2 ก็ไม่คืบหน้านัก ขณะที่มีรายงานว่าจีนประสบปัญหาในการทำตามข้อตกลงเฟสแรกจากเงื่อนไขที่จีนต้องนำเข้าสินค้าจากสหรัฐฯ เพิ่มขึ้น เนื่องจากวิกฤตโควิด-19 ที่เกิดขึ้นได้สร้างอุปสรรคต่อการค้า นอกจากนี้สหรัฐฯ และจีนยังมีปมพิพาทที่ยังไม่สะสางจากกรณีการละเมิดทรัพย์สินทางปัญญาและการบังคับถ่ายทอดเทคโนโลยี
ที่ผ่านมารัฐบาลสหรัฐฯ วิจารณ์ WTO มาตลอดว่าไม่มีบทลงโทษต่อแนวปฏิบัติทางการค้าที่ไม่เป็นธรรมของจีน ขณะที่คำตัดสินของ WTO ล่าสุดสร้างความไม่พอใจแก่สหรัฐฯ เป็นอย่างมาก โดย โรเบิร์ต ไลต์ไฮเซอร์ ผู้แทนการค้าของสหรัฐฯ ตำหนิว่า WTO เป็นองค์กรที่ไร้ประสิทธิภาพ
“ถึงแม้ทางคณะกรรมการ WTO จะไม่โต้แย้งหลักฐานมากมายที่สหรัฐฯ ยื่นไปเกี่ยวกับการที่จีนขโมยทรัพย์สินทางปัญญา แต่การตัดสินของ WTO ครั้งนี้แสดงให้เห็นว่า WTO ไม่ได้แก้ไขอะไรเกี่ยวกับการกระทำผิดดังกล่าว” ไลต์ไฮเซอร์ระบุในแถลงการณ์
ด้านทรัมป์ตอบโต้ว่าสหรัฐฯ ต้องได้รับอนุญาตให้ปกป้องตนเองต่อแนวปฏิบัติทางการค้าที่ไม่เป็นธรรมของจีน พร้อมเตือนว่ารัฐบาลสหรัฐฯ จะไม่ปล่อยให้จีนใช้ WTO เพื่อเอาเปรียบแรงงาน ภาคธุรกิจ เกษตรกร และเจ้าของฟาร์มชาวอเมริกันอย่างแน่นอน
ขณะที่กระทรวงพาณิชย์จีนออกแถลงการณ์ว่าจีนสนับสนุนระบบการค้าแบบพหุภาคี และเคารพกฎและการตัดสินของ WTO และหวังว่าสหรัฐฯ จะทำแบบเดียวกัน
พิสูจน์อักษร: ภาสิณี เพิ่มพันธุ์พงศ์
อ้างอิง:
