อะไรเป็น สาเหตุ แผ่นดินไหวไต้หวัน ทำไมบางอาคารเอียง 45 องศา

ศ.ดร.อมร พิมานมาศ นายกสมาคมวิศวกรโครงสร้างแห่งประเทศไทย ชี้สาเหตุแผ่นดินไหวไต้หวันขนาด 7.4 ที่เกิดขึ้นเช้าวันนี้ (3 เมษายน) โดยอธิบายว่า ตามข้อมูลจากหน่วยงานสำรวจธรณีวิทยาของสหรัฐอเมริกา (USGS) สาเหตุของแผ่นดินไหวเกิดจากรอยเลื่อนย้อน (Reverse Faulting) เกิดขึ้นที่บริเวณรอยต่อระหว่างแผ่นเปลือกโลกยูเรเชียและแผ่นทะเลฟิลิปปินส์ ที่ระดับความลึก 34.8 กิโลเมตร อยู่ในบริเวณวงแหวนไฟ ซึ่งเป็นพื้นที่มีการเกิดแผ่นดินไหวชุกชุมมากที่สุดแห่งหนึ่งของโลก

การเกิดรอยเลื่อนย้อนดังกล่าวทำให้เกิดการเคลื่อนที่ในแนวดิ่งของแผ่นเปลือกโลกจึงทำให้เกิดสึนามิซัดเข้าหาชายฝั่งตามมา โดยแผ่นดินไหวที่เกิดขึ้นจัดเป็นแผ่นดินไหวขนาดใหญ่ และมีความรุนแรงมากที่สุดในรอบ 25 ปี แรงสั่นสะเทือนรับรู้ได้ไกลถึงกรุงไทเปและในประเทศจีน ทั้งยังมีอาฟเตอร์ช็อกที่มีขนาดมากกว่าแมกนิจูด 5 เกิดขึ้น รวมถึงทำให้เกิดดินถล่มในบางพื้นที่ด้วย

สำหรับข้อสังเกตการณ์ถล่มของอาคารหลายหลังในเมืองฮัวเหลียน ศ.ดร.อมรอธิบายว่ามีโครงสร้างอาคารพังถล่มหลายหลัง โดยพบรูปแบบการพังถล่มที่เกิดขึ้นในชั้นล่างของอาคาร ซึ่งทางวิศวกรรมเรียกว่าการวิบัติแบบชั้นอ่อน (Soft Storey) โดยเสาชั้นล่างของอาคารจะถูกทำลาย ทำให้อาคารส่วนที่เหลือล้มเอียงทำมุม 45 องศากับพื้นดิน และอาคารที่พังทลายลักษณะนี้น่าจะเป็นอาคารเก่าที่ยังไม่ได้รับการเสริมกำลัง

“อาคารที่มีความเสี่ยง ‘ชั้นอ่อน’ จะมีลักษณะที่ชั้นล่างเปิดโล่ง มักเป็นอาคารพาณิชย์ที่เปิดโล่งชั้นล่างทางด้านหน้า 1 ด้านเพื่อใช้ทำการค้า ส่วนด้านที่เหลือมีการก่อผนัง จึงทำให้เสาชั้นล่างด้านที่เปิดโล่งเป็นเสาอ่อนแอ จึงพังทลายและทำให้อาคารล้มเอียงลงมา ดังที่เกิดขึ้น”

แผ่นดินไหวและสึนามิที่เกิดขึ้นที่ไต้หวันไม่ได้ส่งผลกระทบมาที่ประเทศไทย แต่ประเทศไทยก็ยังมีความเสี่ยงแผ่นดินไหวระดับปานกลางในหลายพื้นที่ เช่น ภาคเหนือ ภาคตะวันตก ตลอดจนถึงกรุงเทพมหานคร ดังนั้น ประเทศไทยจึงควรเตรียมพร้อมรับมือแผ่นดินไหว โดยเฉพาะอย่างยิ่งมาตรการเสริมความแข็งแรงให้แก่อาคารเก่า ซึ่งทำได้หลายวิธี เช่น การพอกขยายเสาให้ใหญ่ขึ้น หรือการติดตั้งค้ำยันทแยง (Bracing) ซึ่งเป็นวิธีการที่ลดความเสี่ยงการวิบัติจากชั้นอ่อนได้