พิมพ์ชนก วอนขอพร ผู้อำนวยการสำนักงานนโยบายและยุทธศาสตร์การค้า (สนค.) กล่าวว่า สถานการณ์ Brexit ปัจจุบัน ทั้งสหราชอาณาจักรและสหภาพยุโรป (EU) บรรลุข้อตกลงการค้าและความร่วมมือ (EU-UK Trade and Cooperation Agreement) ระหว่างกัน เมื่อวันที่ 24 ธันวาคม 2020 ผ่านการลงนามข้อตกลงการค้าฯ ทั้งสองฝ่ายขณะนี้อยู่ระหว่างรอการให้สัตยาบันจากรัฐสภายุโรป ซึ่งคาดว่าจะประชุมภายในเดือนกุมภาพันธ์ 2021 ในส่วนของสหราชอาณาจักรได้ให้สัตยาบันเป็นที่เรียบร้อยแล้ว
ทั้งนี้ข้อตกลงการค้าฯ จะทำให้สหราชอาณาจักรกับ EU สามารถทำการค้าโดยไม่มีภาษีศุลกากรและไม่มีโควตาระหว่างกันต่อไปได้ (Zero Tariff & Zero Quota) แต่ผู้ส่งออกจะเผชิญกับพิธีการทางศุลกากรที่ซับซ้อนขึ้น โดยด่านตรวจสินค้าที่พรมแดน เช่น ที่ท่าเรือกาเลส์ และท่าเรือโดเวอร์ ซึ่งเป็นพรมแดนอังกฤษ-ฝรั่งเศส มีข้อกำหนดเรื่องใบขนสินค้าขาเข้าและขาออก ใบรับรองสุขอนามัยอาหาร อาจทำให้ต้นทุนการซื้อขายเพิ่มขึ้นถาวรเมื่อเทียบกับก่อน Brexit และยังมีความเสี่ยงในการดำเนินการในระยะสั้นในช่วงระหว่างรอการให้สัตยาบันของรัฐสภายุโรป ที่อาจมีปัญหาการชะงักงันในการดำเนินการพิธีการศุลกากรและด่านตรวจสินค้าที่พรมแดน
อย่างไรก็ตาม คาดว่าจะมีการเจรจาปรับข้อตกลงการค้าฯ เพิ่มเติมอีกครั้ง เช่น ข้อตกลงสำหรับธุรกิจบริการ บริการทางการเงิน และยังไม่มีข้อตกลงยอมรับร่วมในคุณสมบัติของนักวิชาชีพต่างๆ ดังนั้นตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม 2021 จึงคาดว่าสหราชอาณาจักรและ EU ยังคงต้องเจรจากันในเรื่องนี้เพิ่มเติมในปี 2021
ทั้งนี้ นักเศรษฐศาสตร์จากซิตี้กรุ๊ปประเมินว่า จีดีพีของสหราชอาณาจักรจะลดลง 2.0 -2.5% ในปี 2021 เมื่อเทียบกับการอยู่กับสหภาพยุโรป
อย่างไรก็ตาม มองว่าผู้ประกอบการไทยจะได้ประโยชน์จากโครงสร้างอัตราภาษีใหม่ของสหราชอาณาจักร เกิดการแข่งขันที่เป็นธรรมมากขึ้น (Fair Competition) และทำให้เกิดการค้ากันมากขึ้น (Trade Creation) สินค้าไทยจะได้รับประโยชน์จากอัตราภาษีใหม่ของสหราชอาณาจักรที่มีการยกเว้นอัตราภาษีเพิ่มขึ้นจำนวน 732 รายการ จากตารางภาษีเดิมของ EU ที่ยกเว้นอัตราภาษีจำนวน 792 รายการ ทำให้สินค้าไทยได้รับการยกเว้นอัตราภาษีทั้งหมด 1,524 รายการ สินค้าสำคัญที่สหราชอาณาจักรนำเข้าจากไทยและได้ประโยชน์จากภาษีนำเข้าที่ลดลง ได้แก่ ไก่แปรรูป, ถุงมือยาง, รถยนต์ อุปกรณ์และส่วนประกอบ, เครื่องเพชรพลอย, ซอสปรุงรส, อาหารสัตว์เลี้ยง เป็นต้น
ทั้งนี้ กระทรวงพาณิชย์มีการศึกษาประโยชน์และผลกระทบจากการจัดทำความตกลงทางการค้า (FTA) ระหว่างไทยกับสหราชอาณาจักร โดยสหราชอาณาจักรมีเป้าหมายจะมุ่งหาพันธมิตรทางการค้าใหม่ เพื่อให้ครอบคลุม 80% ของสัดส่วนการค้าทั้งหมดภายในระยะเวลา 3 ปี ตามนโยบายมุ่งสู่ภูมิภาคเอเชีย All of Asia ซึ่งจะเป็นปัจจัยบวกให้ไทยเป็นเป้าหมายดึงดูดการทำข้อตกลงทางการค้าที่สำคัญ ถ้าหากไทยบรรลุข้อตกลง FTA กับสหราชอาณาจักร จะทำให้ไทยมีความสามารถในการแข่งขันเพิ่มขึ้นเทียบกับคู่แข่ง เกิดการสร้างการค้าเพิ่มขึ้นในกลุ่มสินค้าเกษตรและเกษตรแปรรูป, อัญมณี, เครื่องเงิน, เครื่องนุ่งห่ม, ชิ้นส่วนยานยนต์, ยางรถยนต์, เครื่องใช้ไฟฟ้า เป็นต้น
ทั้งนี้ ในช่วงเวลา 11 เดือนแรกของปี 2020 สหราชอาณาจักรเป็นตลาดส่งออก อันดับที่ 20 ของไทย (เปรียบเทียบในภูมิภาคยุโรป รองจากสวิตเซอร์แลนด์ เนเธอร์แลนด์ และเยอรมนี) มีมูลค่าการส่งออก 2,828 ล้านดอลลาร์สหรัฐ คิดเป็นสัดส่วน 1.3% ของการส่งออกทั้งหมด หดตัว 20.8% ไทยนำเข้าจากสหราชอาณาจักร มูลค่า 1,643 ล้านดอลลาร์ หดตัว 26.7% และเกินดุลการค้ามูลค่า 1,185 ล้านดอลลาร์ ซึ่งเกินดุลการค้าลดลง 10.8%
พิสูจน์อักษร: วรรษมล สิงหโกมล
