ชาวตุรกีเตรียมออกไปใช้สิทธิลงคะแนนเสียงในวันอาทิตย์นี้ (14 พฤษภาคม) ในการเลือกตั้งที่ถูกจับตาว่าสำคัญที่สุดครั้งหนึ่งในประวัติศาสตร์ 100 ปีของตุรกีสมัยใหม่ เนื่องจากจะเป็นการชี้ชะตาประเทศว่าจะยังคงอยู่ภายใต้การปกครองของประธานาธิบดีเรเจป ไตยิป แอร์โดอัน ต่อไป หรือจะเป็นการยุติเส้นทางเผด็จการยาวนาน 20 ปีของเขา ท่ามกลางปัญหาเศรษฐกิจและสังคมรุมเร้า เงินเฟ้อ ค่าครองชีพพุ่งสูง
ผลการสำรวจความคิดเห็นหลายสำนักให้ เคมัล คิลิกดาโรกลู ผู้ท้าชิงหลักของแอร์โดอันนำอยู่เล็กน้อย โดยคิลิกดาโรกลูลงสมัครชิงเก้าอี้ประธานาธิบดีในฐานะตัวแทนกลุ่มพันธมิตร Nation Alliance ที่ประกอบด้วย 6 พรรคฝ่ายค้าน รวมถึงพรรคกลางซ้าย CHP ซึ่งเขาเป็นหัวหน้าพรรค
การเลือกตั้งในวันนี้มีขึ้น 3 เดือนหลังจากที่ตุรกีประสบเหตุการณ์แผ่นดินไหวครั้งใหญ่ที่เลวร้ายที่สุดในประวัติศาสตร์ของประเทศเมื่อเดือนกุมภาพันธ์ ซึ่งคร่าชีวิตผู้คนไปกว่า 50,000 คน อย่างไรก็ดี แม้ผู้ประสบภัยจำนวนมากแสดงความไม่พอใจรัฐบาลที่ตอบสนองต่อเหตุการณ์ธรณีพิบัติภัยดังกล่าวล่าช้า แต่เชื่อว่าประเด็นดังกล่าวจะไม่ส่งผลต่อการตัดสินใจหย่อนบัตรของผู้มีสิทธิเลือกตั้งในวันนี้
นอกจากเลือกผู้นำคนใหม่แล้ว ผู้มีสิทธิเลือกตั้งจะหย่อนบัตรลงคะแนนเลือกรัฐสภาชุดใหม่ในวันนี้ ซึ่งคาดว่าจะเป็นการแข่งขันที่ขับเคี่ยวสูสีระหว่างกลุ่มพันธมิตร People’s Alliance ซึ่งประกอบด้วยพรรค AKP ที่มีรากฐานมาจากกลุ่มอิสลามิสต์อนุรักษนิยมของแอร์โดอัน ร่วมด้วยพรรคชาตินิยม MHP และพรรคอื่นๆ กับกลุ่มพันธมิตร Nation Alliance ของคิลิกดาโรกลู ซึ่งประกอบด้วยพรรคฝ่ายค้าน 6 พรรค รวมถึงพรรค CHP ซึ่งก่อตั้งโดย มุสตาฟา เคมาล อตาเติร์ก ผู้ก่อตั้งและประธานาธิบดีคนแรกของสาธารณรัฐตุรกี
ทั้งนี้ ผู้สมัครชิงตำแหน่งประธานาธิบดีต้องได้คะแนนเสียงมากกว่า 50% ของทั้งหมดจึงจะชนะ แต่หากไม่มีใครได้คะแนนถึง 50% ผู้สมัครที่ได้คะแนนสูงสุด 2 อันดับแรกจะได้ไปเผชิญหน้ากันในการลงคะแนนรอบ 2 ในวันที่ 28 พฤษภาคมนี้
คูหาเลือกตั้งจะเปิดในเวลา 08.00 น. ตามเวลาท้องถิ่น (12.00 น. ตามเวลาไทย) และปิดเวลา 17.00 น. (21.00 น. ตามเวลาไทย) ซึ่งกฎหมายเลือกตั้งของตุรกีห้ามรายงานผลจนกว่าจะถึงเวลา 21.00 น. ดังนั้นคาดว่าในช่วงค่ำของวันอาทิตย์จึงจะพอทราบว่าจะต้องมีการเลือกตั้งรอบ 2 ในอีก 2 สัปดาห์หรือไม่
นักวิเคราะห์มองว่า ผู้มีสิทธิเลือกตั้งชาวเคิร์ด ซึ่งคิดเป็น 15-20% ของผู้มีสิทธิเลือกตั้งทั้งหมด จะมีบทบาทสำคัญในการเลือกตั้งครั้งนี้ แม้พรรค HDP ซึ่งสนับสนุนเคิร์ด ไม่ได้เป็นส่วนหนึ่งของกลุ่มพันธมิตรพรรคการเมืองฝ่ายค้าน แต่พรรค HDP ต่อต้านแอร์โดอันสืบเนื่องมาจากรัฐบาลของเขาเดินหน้าปราบปรามสมาชิกพรรคในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา และออกมาประกาศสนับสนุนคิลิกดาโรกลูในการแข่งขันชิงตำแหน่งประธานาธิบดี
แอร์โดอัน วัย 69 ปี เป็นนักปราศรัยที่ทรงพลัง เขาได้รับความไว้วางใจจากชาวเติร์กผู้เคร่งศาสนา อาชีพการเมืองของเขารอดพ้นจากการพยายามทำรัฐประหารในปี 2016 และเรื่องอื้อฉาวเกี่ยวกับการทุจริตมากมาย อย่างไรก็ตาม คะแนนนิยมของแอร์โดอันลดลงเรื่อยๆ ท่ามกลางปัญหาเศรษฐกิจ ความเหลื่อมล้ำ และการตอบสนองความต้องการขั้นพื้นฐานของประชาชน โดยอัตราเงินเฟ้อพุ่งสูงถึง 85% ในเดือนตุลาคม 2022 ขณะที่สกุลเงินลีราล่มสลาย
ด้าน คิลิกดาโรกลู อดีตข้าราชการพลเรือนวัย 74 ปี ให้คำมั่นว่าหากได้รับชัยชนะ เขาจะกลับไปใช้นโยบายเศรษฐกิจแบบดั้งเดิม (Economic Orthodoxy) พร้อมนำพาประเทศกลับสู่ระบบการปกครองแบบรัฐสภา จากระบบประธานาธิบดีของแอร์โดอัน ซึ่งผ่านการทำประชามติในปี 2017 นอกจากนี้ คิลิกดาโรกลูยังสัญญาว่าจะคืนความเป็นอิสระของตุลาการที่นักวิจารณ์กล่าวว่าแอร์โดอันใช้ในการปราบปรามกลุ่มผู้เห็นต่าง อย่างไรก็ดี หากคิลิกดาโรกลูชนะการเลือกตั้ง เขาจะเผชิญกับความท้าทายในการรวมพันธมิตรฝ่ายค้านที่มีทั้งพวกชาตินิยม อิสลามิสต์ โลกิยนิยม และเสรีนิยม
ภาพ: Getty Images
อ้างอิง:
