มีประเด็นดราม่าตั้งแต่ประกาศสร้างสำหรับ รากแก้ว ละครหลังข่าวที่ว่าด้วยชีวิตของเลสเบี้ยนเรื่องแรกของไทย จากการใช้คำว่า ‘วิปริตทางเพศ’ บรรยายความสัมพันธ์ตัวละครในบทคัดย่อของนิยาย ซึ่งเชื่อว่าน่าจะเป็นปัจจัยให้ทีมผู้สร้างระมัดระวังเรื่องการนำเสนอมากเป็นพิเศษ ทำให้บทลดทอนเรื่องอคติทางเพศลง ในขณะเดียวกันการใส่สีสันให้ตัวละครรอบข้างหารเฉลี่ยความร้ายกาจของตัวละครหลักก็กลับทำให้แก่นของเรื่องไม่แข็งแรง
รากแก้ว เป็นบทประพันธ์ของ กฤษณา อโศกสิน ที่คว้ารางวัลชมเชยจากการประกวดหนังสือดีเด่น ประจำปี 2517 ว่าด้วยเรื่องขีวิตของ ทราย (เก้า-สุภัสสรา ธนชาต) เด็กสาววัย 19 ปี เธอเป็นลูกสาวของชาวจีนยากจนที่ครอบครัวผู้มั่งคั่งรับมาอุปการะ จนกระทั่งพ่อแม่บุญธรรมเสียชีวิต รังรอง (คริส หอวัง) พี่สาวบุญธรรมจึงกลายเป็นผู้ปกครองของเธอแต่เพียงผู้เดียว หากแต่ความรักที่รังรองมอบให้กลับไม่ใช่ในแบบพี่น้อง แต่เป็นไปในเชิงชู้สาว และพยายามควบคุมทรายทุกฝีก้าว ทำให้เธอประชดชีวิตกลายเป็นเด็กใจแตก เมื่อถูกบีบคั้นมากเข้า ทรายจึงตัดสินใจหนีออกจากบ้าน โชคดีที่เจอผู้ชายดีๆ อย่าง กิดา (หลุยส์ สก๊อตต์) แต่ก็น่าเสียดายที่เขามีภรรยาแล้วคือ ชารวี (โยเกิร์ต-ณัฐฐชาช์ บุญประชม) สำหรับกิดา ทรายเป็นเหมือนความตื่นเต้นในชีวิต ที่เข้ามาเติมเต็มในสิ่งที่ภรรยาของเขาไม่มี ในขณะเดียวกัน ริบดิน (พีช-พชร จิราธิวัฒน์) ผู้ชายที่ทั้งหล่อ รวย และหลงรักทรายอย่างจริงจัง ก็พร้อมที่จะทำทุกอย่างเพื่อจะได้แต่งงานกับทราย ทางออกของชีวิตเธอจะเป็นอย่างไร คือเรื่องราวที่ติดตามได้ในละคร
ถ้าได้ลองอ่านบทประพันธ์ หรือได้ชมเวอร์ชันหนังในชื่อ พิศวาส เมื่อปี 2530 ก็พอจะเข้าใจว่าความหมายของรากแก้วคือรากฐานที่ทำให้ต้นไม้เติบโตแข็งแรง ก็เหมือนการอบรมเลี้ยงดูของครอบครัว หากทุกอย่างบิดเบี้ยวไปก็อาจทำให้ชีวิตคนนั้นๆ ไม่สมบูรณ์ อย่างเช่นชีวิตของทรายที่กลายเป็น ‘เด็กหลงทาง’ สับสนกับนิยามของความรักในแบบครอบครัวและเชิงชู้สาว ทำให้เธอแสดงออกด้วยการทำตัวเสเพล เอาแต่ใจตัวเอง โดยทั้งในเวอร์ชันนิยายและหนัง เราจะทั้งหมั่นไส้และสงสารทรายไปพร้อมๆ กัน แต่ในเวอร์ชันละคร การปรับบทให้ทรายรู้คิด และมีเหตุบางอย่างที่ต้องทนอยู่กับรังรอง กลับทำให้ประเด็นเรื่องรากฐานอันบิดเบี้ยวดูขาดน้ำหนักไป
ความจริงผู้เขียนไม่ติดกับเรื่องการปรับบทประพันธ์ เพราะมันก็มีอายุมาถึง 48 ปี จนบริบทสังคมก็เปลี่ยนไปแล้ว ดีเสียอีกที่ผู้จัดขยายความประสบการณ์เลวร้ายจากการแต่งงานของรังรอง ทำให้เธอต้องปกป้องคนที่รักนั่นก็คือทรายให้อยู่ห่างจากผู้ชาย รวมทั้งการมีความรัก ‘เท่าชีวิต’ เพราะทรายคือสายสัมพันธ์สุดท้ายหลังจากต้องตัดขาดจากพี่น้อง และเคยช่วยชีวิตของรังรอง ก็ทำให้การกักขังหน่วงเหนี่ยวทรายเอาไว้ดูมีเหตุมีผลขึ้นมาอีกนิด
แต่ปัญหามาจากการปรับบทของทรายจาก ‘เด็กไร้ราก’ ตัดขาดจากครอบครัวเดิมอย่างสิ้นเชิง กลายเป็นมีพ่อและน้องชายที่ยังต้องอาศัยใบบุญของรังรองอยู่ ทำให้ทรายต้องทนอยู่ต่อไป จากบทเด็กใจแตกหาดีแทบไม่ได้ ทรายกลับมีความเป็น ‘นางเอก’ ที่คนดูสงสารเพราะความเสียสละทำเพื่อครอบครัว มากกว่าสงสารเพราะเธอคือผู้ถูกกระทำ
ภาพของทรายจึงกลายเป็นเด็กผู้หญิงดีๆ ที่ทำตัวประชดชีวิต ทั้งๆ ที่ควรจะเป็นเด็กสาวผู้อ่อนไหว ไร้เดียงสาขนาดที่แทบไม่รู้ว่าตัวเองกำลังทำอะไรอยู่ โดยเกิดขึ้นจากการเลี้ยงดูแบบผิดๆ แต่การที่ทรายรู้คิดและมีความรับผิดชอบแบบนี้ นั่นแสดงว่า ‘รากแก้ว’ ที่ไม่สมบูรณ์ ส่งผลกระทบกับชีวิตเธอเพียงเล็กน้อยเท่านั้น
การออกแบบคาแรกเตอร์ของทรายยังทำให้บางจุดของละครขาดความสมเหตุสมผลไป อย่างเหล่าสาวใช้ที่เอือมระอากับพฤติกรรมทราย ทั้งๆ ที่เธอก็มีแง่มุมดีๆ และจากการเล่าเรื่องทรายก็น่าจะเพิ่งมาร้ายหลังจากที่พ่อบุญธรรมเสียชีวิต หรือการใช้คำพูดจาบจ้วงของริบดินตั้งแต่เจอกันครั้งแรกก็เกิดขึ้นจากความเข้าใจผิด ทั้งๆ ที่จริงๆ แล้วทรายเองก็อยากท้าทาย เพราะเข้าใจว่านี่คือชีวิตอิสระ โดยไม่รู้ว่ามีอันตรายซ่อนอยู่
นอกจากตัวละครหลัก รากแก้ว เวอร์ชันละครยังปรับบุคลิกตัวละครรอบข้างไปด้วย อย่างเช่นบท ชารวี ที่ผู้เขียนเห็นด้วย เพราะในนิยายเธอคือสาวเรียบร้อยที่หาได้ยากในยุคปัจจุบัน แต่การเติมขิงเติมข่าให้ตัวละครร้ายลึก และต้องขับเคี่ยวกับ กัทลี (ออร์แกน-ราศี ดิศกุล ณ อยุธยา) พี่สาวของกิดา กลับยิ่งแย่งความเด่น และทำให้ต้นเหตุของปัญหาคือทรายดูขาดน้ำหนักไป จริงอยู่ว่ามันช่วยเสริมในประเด็นที่ทางผู้จัดอยากพูดถึงความรักทั้งแบบผิดคนและผิดวิธี แต่สำหรับผู้เขียน มันแค่เพิ่มอรรถรสและแรงปะทะในละครให้มากขึ้นเท่านั้นเอง
รากแก้ว ไม่ใช่นิยายชื่อดัง และคงไม่มีการสร้างใหม่บ่อยๆ เชื่อแน่ว่าเวอร์ชันของ CHANGE2561 จะกลายเป็นภาพจำของคอละครยุคใหม่ว่าเรื่องราวใน รากแก้ว เป็นอย่างไร ซึ่งทางผู้จัดก็ทำออกมาได้ไม่แย่ เพียงแต่ประเด็นหลักเรื่องเด็กหลงทางชีวิตจากการเลี้ยงดูผิดๆ ยังไม่หนักแน่นพอเท่านั้นเอง
