แม้ค่าครองชีพและปัญหาเศรษฐกิจจะรุมเร้า แต่ผลสำรวจล่าสุดกลับชี้ว่า ‘ปัญหาสิ่งแวดล้อม’ ยังคงเป็นสิ่งที่คนไทยกังวลมากที่สุดเป็นอันดับ 1 ทว่าความกังวลดังกล่าวกลับสวนทางกับพฤติกรรมที่เกิดขึ้นจริง เปิดช่องว่างทางการตลาดครั้งสำคัญให้แบรนด์ที่ชูจุดยืนด้านความยั่งยืนสามารถสร้างความได้เปรียบและมัดใจผู้บริโภคได้
ผลสำรวจประจำปี 2568 โดย Marketbuzzz ร่วมกับวิทยาลัยโลกคดีศึกษา มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ซึ่งจัดทำต่อเนื่องมาตั้งแต่ปี 2562 เผยข้อมูลเชิงลึกที่น่าสนใจว่า ความกังวลด้าน ‘สิ่งแวดล้อมและมลพิษ’ ของคนไทยสูงถึง 44% ครองอันดับ 1 แซงหน้าความกังวลด้าน ‘ค่าครองชีพ’ (42%) และ ‘ภาพรวมเศรษฐกิจ’ (30%) สะท้อนให้เห็นว่าแม้จะเผชิญแรงกดดันทางการเงิน แต่ปัญหาสิ่งแวดล้อมยังคงเป็นเรื่องใหญ่ในใจคนไทย
ช่องว่างระหว่าง ‘ความกังวล’ และ ‘การลงมือทำ’ โอกาสสำคัญของแบรนด์
อย่างไรก็ตาม ผลสำรวจได้เผยให้เห็น ‘ช่องว่าง’ ที่มีนัยสำคัญระหว่างความตระหนักรู้ที่สูงกับการลงมือทำจริง โดย 65% ของผู้ตอบแบบสำรวจเชื่อว่าปัญหาสิ่งแวดล้อมกระทบคุณภาพชีวิตอย่างมาก แต่เมื่อถามถึงการกระทำในสัปดาห์ที่ผ่านมา กลับพบว่าคนส่วนใหญ่เลือกทำในสิ่งที่ง่ายและควบคุมได้ด้วยตนเอง เช่น การปิดไฟ (50%) และปิดแอร์ (44%)
ในทางกลับกัน พฤติกรรมที่ต้องใช้ความพยายามหรือแสดงออกสู่สังคมกลับมีสัดส่วนน้อยอย่างน่าใจหาย มีเพียง 23% เท่านั้นที่ปฏิเสธการรับถุงพลาสติกจากร้านค้า
แกรนท์ บาร์โทลี่ ประธานเจ้าหน้าที่บริหาร Marketbuzzz วิเคราะห์ว่า “ช่องว่างนี้ไม่ใช่ความล้มเหลว แต่เป็นคำเชิญชวน ความท้าทายคือการเปลี่ยนความกังวลแบบเฉยชาไปสู่การมีส่วนร่วมอย่างกระตือรือร้น และแบรนด์ต่างๆ สามารถมีบทบาทสำคัญในการเปลี่ยนแปลงนี้ได้”
‘ความยั่งยืน’ คือปัจจัยพลิกเกม เมื่อทุกอย่างเท่ากัน
ข้อมูลชี้ชัดว่า 66% ของคนไทยพร้อมสนับสนุนแบรนด์ที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม นี่คือโอกาสสำคัญของธุรกิจ
“การเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมอาจไม่ใช่เหตุผลแรกที่คนตัดสินใจซื้อ แต่เมื่อคุณสมบัติอื่นๆ ทั้งราคาและคุณภาพใกล้เคียงกัน ความยั่งยืนสามารถเป็นปัจจัยตัดสินใจได้เลย หากแบรนด์ของคุณมีบรรจุภัณฑ์รักษ์โลก ในขณะที่คู่แข่งไม่มี สิ่งนี้สามารถพลิกผลลัพธ์การซื้อได้ทันที” แกรนท์ กล่าวเสริม
ถึงเวลาองค์กรต้องเป็นผู้นำขับเคลื่อนการเปลี่ยนแปลง
ด้าน ผศ. ดร.ประภาภรณ์ ติวยานนท์ มงคลวนิช คณบดีวิทยาลัยโลกคดีศึกษา มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ชี้ว่า ภาคธุรกิจมีทรัพยากรและอิทธิพลในการทำให้ผู้บริโภคเข้าถึงผลิตภัณฑ์และบริการที่ยั่งยืนได้ง่ายขึ้น ทั้งในด้านราคาที่สมเหตุสมผลและความสะดวกสบาย
“ความจริงที่คนไทยยังคงกังวลเรื่องสิ่งแวดล้อมแม้เศรษฐกิจจะไม่แน่นอน สะท้อนถึงความเข้าใจปัญหาอย่างลึกซึ้ง แต่ช่องว่างที่เกิดขึ้นชี้ให้เห็นถึงความต้องการการสนับสนุนเชิงระบบ ทั้งโครงสร้างและนโยบาย นี่คือจุดที่ความเป็นผู้นำขององค์กรจะมีบทบาทสำคัญ เมื่อบริษัทนำด้วยความรับผิดชอบต่อสิ่งแวดล้อม ไม่เพียงแต่จะช่วยบรรเทาวิกฤต แต่ยังส่งเสริมให้ผู้บริโภคมีส่วนร่วมในการแก้ไขปัญหาได้ง่ายขึ้น”
สำหรับ 3 ประเด็นสิ่งแวดล้อมที่คนไทยกังวลมากที่สุดคือ ภาวะโลกร้อน (46%), มลพิษทางอากาศ (45%) และการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ (29%) ตอกย้ำถึงความจำเป็นเร่งด่วนที่ทุกภาคส่วน ทั้งภาครัฐ เอกชน และประชาชน ต้องร่วมมือกันเปลี่ยนความตระหนักรู้ให้เป็นการลงมือทำอย่างเป็นรูปธรรม
บทสรุปจากผลสำรวจครั้งนี้ชัดเจนว่า แบรนด์ที่ก้าวเข้ามาเป็นผู้นำเสนอทางเลือกที่ยั่งยืนและทำให้การ ‘เลือกเพื่อโลก’ เป็นเรื่องง่าย จะไม่เพียงช่วยแก้ปัญหาสิ่งแวดล้อม แต่ยังสามารถสร้างความสัมพันธ์เชิงบวกและมูลค่าให้กับแบรนด์ได้อย่างมหาศาลในระยะยาว
ภาพ: sarote pruksachat/Getty Images
