สุธาชัย ยิ้มประเสริฐ นักวิชาการทางด้านประวัติศาสตร์ไทยสมัยใหม่ เจ้าของผลงานหนังสือ ‘สายธารประวัติศาสตร์ประชาธิปไตย’ วัย 61 ปี ได้จากไปอย่างสงบเมื่อวันที่ 27 กันยายน 2560 เวลา 8.33 น. ขณะรักษาตัวอยู่ที่โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์
สุลักษณ์ ศิวรักษ์ ปัญญาชนสยาม เขียนไว้อาลัยสุธาชัย ยิ้มประเสริฐ โดยเรียกเขาว่า ‘ยิ้ม’ ในหน้าเพจ Sulak Sivaraka ว่า
“ยิ้มเป็นอาจารย์มหาวิทยาลัยที่แม่นในทางวิชาการของตนที่เรียกได้ว่ารู้จริง รู้กว้าง และรู้ลึก แต่เขาไม่ต้องการไต่เต้าเอาดีในระบบชนชั้นทางวิชาการ ดังเขาประกาศตนว่าเป็น ‘ราษฎรบัณฑิต’ เพราะราชบัณฑิตส่วนใหญ่เป็นของปลอมแทบทั้งนั้น พร้อมกันนั้นยิ้มก็เป็นครูที่สอนศิษย์อย่างที่เรียกว่าเป็นกัลยาณมิตรของกันและกัน กล่าวคือเขาเปิดกว้างกับศิษย์ ให้ศิษย์ซักไซ้ไต่ถามโต้เถียงกับเขาได้เสมอ คือเขาพร้อมที่จะเรียนจากศิษย์ด้วย ครูอาจารย์อย่างนี้นับว่าหาได้ยากในมหาวิทยาลัยของไทย
“ใช่แต่เท่านั้น เขายังออกนอกรั้วแห่งหอคอยงาช้างไปสัมผัสกับผู้ยากไร้ และยืนหยัดเคียงข้างกับเขาเหล่านั้น พร้อมที่จะต่อสู้ให้เขานั้นๆ ได้รับความยุติธรรมทางสังคม เขายืนหยัดอย่างจริงใจและมั่นคง แม้เผด็จการจะรังควานเขาด้วยประการใดๆ เขาก็ไม่ย่อท้อ ทั้งๆ ที่สุขภาพอนามัยของเขาจะเลวลง เขาก็เป็นห่วงคนอื่นๆ ยิ่งกว่าตัวเอง
“ผมถือได้ว่ายิ้มเป็นปูชนียบุคคลร่วมสมัยของเรา แม้เขาจะจากไปแล้ว แต่ถ้าเราจำวีรกรรมของเขาได้และดำเนินรอยตามเยี่ยงอย่างของเขา เขาจะไม่ตายเปล่า เขาจะยิ้มให้เรา เพื่อให้เราเข้าถึงความประเสริฐสมกับนามสกุลของเขา
“พร้อมกันนั้น เขาก็จะได้ชัยชนะอย่างดีงามสมกับนามของเขา ชัยชนะที่ดีงามดังที่ว่านี้คือการเดินทางไปสู่โลกหน้าอย่างสง่า และหวังว่าพวกเราที่เดินตามหนทางของเขาก็ย่อมจะได้ชัยชนะที่ดีงามเช่นกัน นั่นก็คือเราจะปลอดพ้นไปได้จากทรราชย์อย่างแท้จริง”
กำหนดการรดน้ำศพ สุธาชัย ยิ้มประเสริฐ วันนี้ เวลา 14.00 น. ตึกพยาธิ โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ และตั้งศพสวดพระอภิธรรม ณ วัดหัวลำโพง ศาลา 2 ตั้งแต่วันที่ 27 กันยายน ถึง 1 ตุลาคม 2560
