วันนี้ (9 กันยายน) รศ.ดร.มุนินทร์ พงศาปาน อาจารย์ประจำคณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ แสดงความคิดเห็นต่อกรณีที่ศาลฎีกาแผนกคดีอาญาของผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมือง มีคำสั่งว่าการบังคับโทษจำคุก ทักษิณ ชินวัตร อดีตนายกรัฐมนตรี ไม่ชอบด้วยกฎหมาย และให้กลับไปบังคับโทษใหม่ โดยเพิ่มโทษจำคุกอีก 1 ปี
รศ.ดร.มุนินทร์ อธิบายว่า ประเด็นสำคัญของคำสั่งครั้งนี้คือ การที่ศาลฎีกาเข้ามาตรวจสอบการบังคับตามคำพิพากษา ซึ่งโดยปกติถือเป็นอำนาจและความรับผิดชอบของฝ่ายบริหาร โดยเฉพาะกรมราชทัณฑ์ ทั้งที่ไม่มีบทบัญญัติในกฎหมายให้อำนาจศาลอย่างชัดแจ้ง การที่ศาลเลือกตีความว่าตนมีอำนาจตรวจสอบ สะท้อนถึงความไม่เชื่อมั่นต่อการทำหน้าที่ของฝ่ายบริหาร และศาลเองคงเห็นว่าไม่มีหนทางอื่นที่จะแก้ปัญหาร้ายแรงของกระบวนการยุติธรรมได้อย่างทันท่วงที
“นี่จึงเป็นประวัติศาสตร์หน้าใหม่ในทางนิติศาสตร์ ไม่ใช่เพราะเป็นครั้งแรกที่มีคำสั่งจำคุกอดีตนายกรัฐมนตรี แต่เพราะเป็นครั้งแรกที่ศาลฎีกาเข้ามาตรวจสอบกระบวนการบังคับโทษ” รศ.ดร.มุนินทร์ กล่าว พร้อมชี้ว่า คำสั่งนี้เป็นทั้งพยานหลักฐานของความล้มเหลวในกระบวนการบังคับโทษ และเป็นสัญญาณเตือนฝ่ายบริหารว่าจำเป็นต้องปฏิบัติตามกฎหมายอย่างเคร่งครัด รวมถึงคิดหาวิธีปฏิรูปหรือปิดช่องโหว่ของระบบโดยเร็ว ไม่ควรปล่อยให้เป็นภาระของศาลในการตีความเพื่อเข้ามามีอำนาจตรวจสอบ
รศ.ดร.มุนินทร์ ยังตั้งข้อสังเกตว่า แม้คำสั่งครั้งนี้จะมีผลเฉพาะกับคดีทักษิณ แต่ย่อมกลายเป็นบรรทัดฐานใหม่ที่เปิดโอกาสให้เกิดการร้องขอให้ศาลตรวจสอบการบังคับโทษในคดีอื่นๆ ได้ หากศาลปฏิเสธโดยไม่มีเหตุผลอันสมควร ก็อาจถูกกล่าวหาว่าบังคับใช้กฎหมายไม่เป็นธรรมเสียเอง ขณะเดียวกัน ศาลก็ไม่มีบุคลากรและเวลาเพียงพอที่จะเข้าไปตรวจสอบทุกคดีได้ จึงจำเป็นอย่างยิ่งที่ศาลยุติธรรมต้องหารือกันภายในเพื่อกำหนดหลักเกณฑ์ให้ชัดเจน ว่ากรณีใดบ้างที่ศาลควรเข้ามามีบทบาทในการตรวจสอบการบังคับตามคำพิพากษา
ภาพ: REUTERS
