ไม่ว่าใครต่างก็เคยผ่านช่วงเวลายากๆ ในชีวิตมาไม่มากก็น้อย และมักเป็นที่กล่าวกันว่าประสบการณ์ทำให้เราเติบโตขึ้น แต่สำหรับนักวิจัยในสหรัฐอเมริกาแล้ว เรื่องราวแย่ๆ อาจทำให้สมองเราแก่ขึ้นได้ถึง 4 ปี
เหตุการณ์ตึงเครียดเหล่านี้รวมถึงผู้ปกครองติดเหล้าติดยา ลูกเสียชีวิต บ้านไฟไหม้ แฟนนอกใจ หรือแม้แต่เป็นทหาร
งานศึกษาจากโรงเรียนการแพทย์และสาธารณสุขประจำมหาวิทยาลัยวิสคอนซิน (University of Wisconsin School of Medicine and Public Health) ได้วิเคราะห์ข้อมูลจากกลุ่มตัวอย่าง 1,320 คน โดยเป็นคนผิวขาว 1,232 คน และคนแอฟริกันอเมริกันอีก 82 คน โดยมีอายุเฉลี่ยอยู่ที่ 58 ปี
กลุ่มตัวอย่างจะต้องเข้าร่วมการตรวจสอบทางประสาทวิทยาเพื่อศึกษาผลลัพธ์ในส่วนความทรงจำต่างๆ อย่างความจำเฉพาะหน้า การเรียนรู้ทางวาจา การเรียนรู้ทางสายตา และการระลึกเรื่องราว
ข้อมูลจากการวิจัยระบุว่า เงื่อนไขของผู้เข้าร่วมทั้ง 2 กลุ่มแทบไม่มีความแตกต่างกันเลย อย่างระดับการศึกษาที่สูง อายุใกล้เคียงกัน ปีที่เข้ารับการศึกษา หรือแม้แต่อัตราส่วนยีนที่เป็นปัจจัยเสี่ยงต่อโรคอัลไซเมอร์อย่าง APoE4 ด้วย
ชาวแอฟริกันอเมริกันที่เข้าร่วมในการวิจัย ประสบเหตุการณ์ตึงเครียดในชีวิต เฉลี่ย 4.5 ครั้ง ในส่วนคนผิวขาวมักเจอเรื่องร้ายแรงตลอดชีวิตประมาณ 2.8 ครั้ง เรียกได้ว่าคนผิวสีเผชิญเหตุการณ์ยากๆ บ่อยครั้งกว่า 60 เปอร์เซ็นต์
ผลการศึกษาเปิดเผยต่อไปว่า เหตุการณ์ลำบากใจในชีวิตแต่ละครั้งมีความเชื่อมโยงต่อการเปลี่ยนแปลงของสมองที่เทียบเท่าการทำให้กระบวนการรับรู้แก่ตัวขึ้น 1 ปีครึ่งสำหรับคนผิวขาว ส่วนคนผิวสีมีผลกระทบที่รุนแรงกว่า โดยแต่ละเหตุการณ์ส่งผลต่อการเปลี่ยนแปลงดังกล่าวเฉลี่ย 4 ปี
เมแกน ซูเอลส์ดอร์ฟ (Megan Zuelsdorff) ผู้ช่วยนักวิจัยจากโรงเรียนการแพทย์ฯ ระบุว่า เรื่องราวร้ายแรงในชีวิตมีส่วนกระทบต่อชาวแอฟริกันอเมริกันมากกว่าปัจจัยเสี่ยงอื่นๆ อย่างอายุ การศึกษา และพันธุกรรม
อย่างไรก็ตาม งานวิจัยชิ้นนี้ไม่ได้ศึกษาถึงความเสี่ยงภาวะสมองเสื่อม แต่เป็นที่ทราบว่าประสบการณ์อันตึงเครียดส่งผลกระทบต่อระบบการทำงานของสมองที่มีโอกาสนำไปสู่ภาวะดังกล่าวในบั้นปลายชีวิตได้
นอกจากนี้ งานศึกษาที่ตีพิมพ์ในวารสาร Alzheimer Diseases and Associated Disorders เมื่อ 2 ปีก่อน ยังระบุอีกว่า แง่มุมของบุคคลต่อความเครียดมีอิทธิพลต่อสุขภาพของสมองในอนาคตมากกว่าเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นจริงๆ เสียด้วยซ้ำ
ขณะที่ผู้วิจัยกล่าวว่า การหาวิธีลดความเครียดไม่ว่าจะเป็นการทำสมาธิ โยคะ ฝึกสร้างสมดุลร่างกาย หรือแม้แต่นอนให้พอ ก็อาจช่วยป้องกันสมองจากภาวะต่างๆ ได้
รายชื่อเหตุการณ์ตึงเครียดในชีวิต 27 ข้อตามผลของงานวิจัย
- ซ้ำชั้นเรียน
- ถูกส่งให้อยู่ไกลจากบ้านหลังกระทำความผิด
- พ่อหรือแม่ว่างงาน
- ผู้ปกครองติดเครื่องดื่มแอลกอฮอล์อย่างรุนแรง
- ผู้ปกครองใช้สารเสพติดอย่างรุนแรง
- เรียนไม่จบจากโรงเรียน
- ถูกไล่ออกหรือถูกพักการเรียน
- เรียนไม่จบมหาวิทยาลัย
- ถูกไล่ออกจากงาน
- ว่างงานเป็นระยะเวลานาน
- สูญเสียผู้ปกครองคนใดคนหนึ่ง
- พ่อแม่หย่าร้างกัน
- คู่สมรสหรือแฟนมีสัมพันธ์ชู้สาวกับคนอื่น
- มีปัญหาใหญ่หลวงกับญาติคู่สมรส
- พี่น้องเสียชีวิต
- ลูกเสียชีวิต
- ลูกประสบเหตุรุนแรงจนเกือบเสียชีวิต
- บ้านไฟไหม้ น้ำท่วม หรือประสบภัยพิบัติทางธรรมชาติ
- ถูกทำร้ายทางร่างกาย
- ถูกข่มขืน
- มีคดีความหรือถูกฟ้องร้อง
- ถูกจำคุกในเรือนจำ
- กลายเป็นบุคคลล้มละลาย
- ทุกข์จากการเสียเงินหรือทรัพย์สิน
- รับสวัสดิการรัฐเนื่องจากยากจนหรือความลำบาก
- เข้าร่วมกองทัพ
- เคยออกรบ
Cover Photo: Karin Foxx
อ้างอิง:
- www.med.wisc.edu/news-events/alzheimers-research-presented-at-international-conference-in-london/51171
- www.theguardian.com/society/2017/jul/16/stressful-experiences-can-age-brain-by-years-alzheimers-experts-hear
- www.health.com/alzheimers/stressful-events-cause-brain-aging
- www.independent.co.uk/life-style/health-and-families/health-news/stressful-life-experience-age-brain-four-years-aging-study-alzheimer-a7845331.html
- www.bbc.com/news/health-40610339