สรุปปมสะเทือนขวัญ ‘สแกมเมอร์’ ปลิดชีพชาวเกาหลีใต้ในกัมพูชา

กำลังเป็นข่าวใหญ่ประจำสัปดาห์ในสังคมเกาหลีใต้และอาเซียน สำหรับคดีสะเทือนขวัญอย่างเหตุฆาตกรรมนักศึกษาชาวเกาหลีใต้ ที่เชื่อมโยงกับปม ‘สแกมเมอร์’ ในกัมพูชา หลังวันที่ 10 ตุลาคมที่ผ่านมามีรายงานว่า พบร่างผู้เสียชีวิตชายนามสกุลพัค (Park) วัย 22 ปี ที่เขาโบกอร์ จังหวัดกำปง โดยคาดว่า เสียชีวิตจากภาวะหัวใจหยุดเต้น เนื่องจากถูกทรมานอย่างรุนแรง

เหตุการณ์ดังกล่าวนำไปสู่ความตึงเครียดทางการทูตเกาหลีใต้-กัมพูชา โดยล่าสุด อี แจมยอง (Lee Jae-myung) ประธานาธิบดีเกาหลีใต้ ได้เรียกร้องให้ทางการกัมพูชาส่งตัวชาวเกาหลีที่ถูกจับตัวไป พร้อมทุ่มงบประมาณและประกาศยกระดับความปลอดภัย ด้วยการจัดตั้งหน่วยงานพิเศษ หรือ ‘โต๊ะเจ้าหน้าที่เกาหลี’ (Korean Desk) ซึ่งหมายถึงการมีเจ้าหน้าที่ตำรวจประจำการในต่างประเทศ เพื่อจัดการปัญหาอาชญากรรมโดยตรง

“ประชาชนต่างกังวลถึงบุตรหลานและเพื่อนๆ ที่ตกเป็นเหยื่อของการลักพาตัวในกัมพูชา การปกป้องชีวิตพลเมืองและสร้างความปลอดภัย คือความรับผิดชอบสูงสุดของรัฐบาลเกาหลีใต้” ประธานาธิบดีอีแจมยองกล่าว

THE STANDARD สรุปสิ่งที่เกิดขึ้นทั้งหมดในช่วงสัปดาห์ที่ผ่านมา รวมถึงมุมมองรัฐบาล ความคิดเห็นของสื่อมวลชน และสาธารณชนเกาหลีใต้ ต่อคดีสแกมเมอร์ลักพาตัวเรียกค่าไถ่ในครั้งนี้

ประมวลเหตุการณ์ เกิดอะไรขึ้นกับคดีสะเทือนขวัญสแกมเมอร์ในกัมพูชา?

ในวันที่ 10 ตุลาคมที่ผ่านมา สื่อต่างประเทศหลายแห่งต่างรายงานถึงคดีอาชญากรรมสะเทือนขวัญที่เชื่อมโยงกับสแกมเมอร์ หลังมีรายงานว่า พบร่าง พัคมินโฮ (Park Min-ho) ชายเกาหลีวัย 22 ปี เสียชีวิตที่เขาโบกอร์ จังหวัดกำปง ประเทศกัมพูชา

เบื้องต้นมีการสรุปเบื้องต้นว่า พัคเสียชีวิตจากภาวะหัวใจหยุดเต้น เพราะถูกทรมานและมีอาการเจ็บปวดอย่างรุนแรง ขณะที่เจ้าหน้าที่ตำรวจลงความเห็นว่า เขาถูกหลอกให้มาทำงานที่กัมพูชา โดยถูกบังคับและกักขังหน่วงเหนี่ยวก่อนถูกพบเสียชีวิต

ตามคำให้การจากรายงานหน้าสื่อ พัคออกจากบ้านของเขาที่จังหวัดคยองซังเหนือ โดยแจ้งกับทางครอบครัวว่า กำลังจะเดินทางไปงาน EXPO ที่กัมพูชาในวันที่ 17 กรกฎาคมที่ผ่านมา

แต่ 1 สัปดาห์หลังจากนั้น ครอบครัวของพัคได้รับโทรศัพท์จากผู้ชายที่พูดเกาหลีสำเนียงจีนว่า เขาได้ก่อเรื่องวุ่นวายในกัมพูชา และถูกควบคุมตัวแล้ว ถ้าต้องการให้ปล่อยตัวพัค ครอบครัวต้องส่งเงินมา 50 ล้านวอน (ประมาณ 1.1 ล้านบาท) พร้อมทั้งยังส่งข้อความข่มขู่หลายครั้ง

ครอบครัวจึงตัดสินใจหาทางออกด้วยการติดต่อสถานทูตเกาหลีในกัมพูชา แต่ทางการกัมพูชาไม่สามารถระบุได้ว่า พัคอยู่ที่ไหน ซึ่งระหว่างนั้นครอบครัวของพัคกับกลุ่มผู้ลักพาตัวไม่ได้พูดคุยกันเป็นระยะเวลา 4 วันเต็ม

อย่างไรก็ตาม ในวันที่ 8 สิงหาคม มีการแจ้งว่า พบร่างของพัคที่เสียชีวิต แต่ไม่ได้มีการส่งร่างผู้เสียชีวิตกลับให้ครอบครัวแต่อย่างใด เพราะอยู่ในระหว่างการชันสูตรและประกอบพิธีกรรม ซึ่ง South China Morning Post ระบุว่า กัมพูชาจะส่งกลับภายในปลายเดือนตุลาคมนี้

ทั้งนี้ ครอบครัวแสดงความเสียใจผ่านสื่อที่ยังไม่ได้ร่างพัคกลับมา พร้อมระบุว่า การที่ร่างของลูกชายถูกแช่แข็งอยู่ที่ไหนสักแห่งในกัมพูชา เปรียบเหมือนการฆาตกรรมพัคซ้ำสอง

นอกจากนี้ สื่อเกาหลียังรายงานถึงกรณีการหายตัวของ ยัง (Yang) ชายวัย 30 ปีจากจังหวัดแทกู หลังบอกกับครอบครัวว่า จะไปหาเงินที่ประเทศกัมพูชา เพื่อจ่ายหนี้เงินกู้

The Korea Times รายงานว่า ยังติดต่อครอบครัวเป็นครั้งสุดท้ายในวันที่ 11 ตุลาคม เวลา 8.30 น. ด้วยประโยคที่ว่า ทุกอย่างเป็นไปอย่างช้าๆ เขากำลังทำงานกับคนจีน และจะติดต่อในภายหลัง

ขณะที่ครอบครัวของยังติดต่อไปที่สถานทูตเกาหลีในกัมพูชา แต่ทางการตอบกลับมาว่า หากลูกชายของเขาอยู่ในสถานการณ์ไม่ปลอดภัยจริง ก็ต้องแจ้งสถานการณ์ทุกอย่างกับสถานทูตด้วยตนเอง

อย่างไรก็ดี คดีนี้อยู่ในความสนใจของชาวเกาหลีใต้ โดยมีการเปิดเผยข้อมูลจากกระทรวงการต่างประเทศ ถึงตัวเลขชาวเกาหลีที่สูญหายในกัมพูชาช่วง 3 ปีที่ผ่านมา ซึ่งเพิ่มขึ้นถึง 330 คน จาก 17 คนในปี 2023 และ 220 คนในปี 2024

รัฐบาลเกาหลีทำจริง เดินหน้ากดดันทางการทูต-ขอตัวพลเมืองที่เป็นเหยื่อกลับ

คดีสะเทือนขวัญทำให้ความสัมพันธ์ เกาหลีใต้-กัมพูชา อยู่ในจุดตึงเครียดครั้งสำคัญ โดยในสัปดาห์ที่ผ่านมา เกาหลีใต้ได้เรียกทูตกัมพูชาเข้าพบ โดย โจฮยอน (Cho Hyun) รัฐมนตรีกระทรวงต่างประเทศ ย้ำเตือนกับ Khuon Phon Rattanak เอกอัครราชทูตกัมพูชา ถึงคดีฆาตกรรม พร้อมขอให้ทางการกัมพูชากำจัดอาชญากรรมสแกมเมอร์อย่างเร่งด่วน

The Korea Times วิเคราะห์ว่า ท่าทีดังกล่าวของเกาหลีใต้คือการประท้วงทางการทูตอย่างรุนแรงต่อกัมพูชา เนื่องจากเป็นเรื่อง ‘ผิดปกติ’ ที่รัฐมนตรีจะเรียกเอกอัครราชทูตเข้าพบโดยตรง ซึ่งโดยทั่วไปแล้ว เป็นงานของอธิบดีหรือรัฐมนตรีระดับรองมากกว่า

อย่างไรก็ดี ในแถลงการณ์ของเกาหลีใต้ระบุว่า เอกอัครราชทูตกัมพูชารับทราบถึงสารดังกล่าว และจะแจ้งประเทศต้นทางกลับ ขณะที่สถานทูตกัมพูชาไม่ได้ออกมาแสดงความคิดเห็น หรือตอบกลับคำถามจาก Reuters แต่อย่างใด

ในเวลาเดียวกัน ทางการเกาหลีใต้ยังยกระดับการแจ้งเตือนความปลอดภัย สำหรับผู้เดินทางไปเยือนกัมพูชา โดยเฉพาะสีหนุวิลล์และเขาโบกอร์ พร้อมขอให้ยกเลิกหรือเลื่อนการเดินทางที่ไม่มีความจำเป็น

ต่อมาในวันที่ 12 ตุลาคม เกาหลีใต้วางแผนตั้งหน่วยพิเศษ หรือ ‘โต๊ะเจ้าหน้าที่เกาหลี’ (Korean Desk) หรือการมีเจ้าหน้าที่ตำรวจเกาหลีประจำการในต่างประเทศ เพื่อจัดการปัญหาอาชญากรรมข้ามชาติโดยตรง ซึ่งในช่วงที่ผ่านมา มีแค่ 2 ประเทศเท่านั้น คือ ฟิลิปปินส์และไทย

ล่าสุด การจัดการปัญหาสแกมเมอร์ในกัมพูชากลายเป็นวาระระดับชาติ หลัง อีแจมยอง ประธานาธิบดีเกาหลีใต้ ออกโรงเรียกร้องให้ทางการกัมพูชา ส่งตัวเหยื่อชาวเกาหลีกลับมา พร้อมพิจารณาข้อจำกัดไม่ให้พลเมืองเดินทางไปยังพื้นที่ที่มีความเสี่ยงสูง ซึ่งควบคู่ไปกับการมีเจ้าหน้าที่ตำรวจเกาหลีในต่างแดน

อีแจมยองระบุว่า สถานทูตเกาหลีใต้ในกัมพูชาได้รับเสียงเรียกร้องจากพลเมืองให้ช่วยเหลือ ซึ่งขณะนี้มีคนเกาหลีบางส่วน และเจ้าหน้าที่พร้อมใช้เงินของตนเองช่วยเหลือเหยื่อให้กลับมาประเทศโดยเร็ว

ขณะที่ในหน้าสื่อมีข้อมูลใหม่ๆ เผยออกมา เช่น JTBC News เปิดโปงสกู๊ปข่าวว่า มีคำขอให้เพิ่มจำนวนเจ้าหน้าที่ตำรวจเกาหลีใต้ในกัมพูชา แต่กระทรวงความมั่นคงภายในเกาหลีปฏิเสธคำร้องกระทรวงการต่างประเทศ โดยระบุว่า งานไม่ได้ ‘เยอะมากพอ’ ถึงจะต้องเพิ่มจำนวนเจ้าหน้าที่

สำหรับท่าทีของฟากตำรวจเกาหลีใต้ ยู แจซอง รักษาการผู้บัญชาการตำรวจแห่งชาติระบุว่า การทำงานร่วมกับเจ้าหน้าที่ตำรวจกัมพูชา ไม่ได้เป็นไปอย่างราบรื่น เมื่อเทียบกับประเทศอื่นๆ ในอาเซียนด้วยกันเอง

นอกจากนี้ Korea Joongang Daily ยังเปิดเผยว่า ทางการกัมพูชายื่นข้อเสนอ คือ ให้เกาหลีใต้ส่งผู้ลี้ภัยทางการเมืองชาวกัมพูชา มาแลกกับเหยื่อสแกมเมอร์ชาวเกาหลีใต้ ซึ่งทำให้สถานการณ์ซับซ้อนมากขึ้น

อย่างไรก็ดี สื่อท้องถิ่นวิเคราะห์ว่า ท่าทีของอีแจมยองและรัฐบาลเกาหลีใต้ มาจากแรงกดดันของประชาชน ที่มองว่า รัฐบาลไม่กระตือรือร้น และตอบสนองต่อเหตุการณ์ครั้งนี้ช้า

เผยกลลวงอาชญากรรมข้ามชาติ ทำไมคนเกาหลีจึงเป็นเหยื่อสแกมเมอร์ ?

Korea JoongAng Daily และ Yonhap News สื่อท้องถิ่นออกมาตีแผ่กลลวงกลุ่มสแกมเมอร์ที่ใช้หลอกลวงชาวเกาหลีใต้ ผ่านวิกฤต ‘ว่างงาน’ ของคนรุ่นใหม่

อี มันจอง ศาสตราจารย์ด้านกฎหมายจาก Hanyang University ระบุที่มาที่ไปว่า คนรุ่นใหม่จำนวนมากรู้สึกเบื่อหน่ายกับภาวะเศรษฐกิจของประเทศ ขณะที่แก๊งอาชญากรรมข้ามชาติใช้จุดอ่อนดังกล่าว ด้วยการล่อลวงผ่านเว็บไซต์หางาน เช่น Hadescafe หรือ Karrot Market

ขณะที่ กวัก แดคยอง (Kwak Dae-kyung) ศาสตราจารย์ด้านบริหารงานตำรวจจาก Dongguk University ระบุว่า คนเกาหลีใต้คือเหยื่อชั้นดีของเหล่าสแกมเมอร์ เพราะอาชญากรสามารถเข้าถึงบัตรประจำตัวประชาชน และบัญชีธนาคารแบบออนไลน์ได้โดยตรง

สำหรับวิธีการล่อลวง กลุ่มอาชญากรมักโพสต์ประกาศหางาน โดยมุ่งเป้าไปที่ประชาชนในเกาหลีใต้ สหรัฐอเมริกา ญี่ปุ่น และกลุ่มประเทศเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ด้วยกันเอง ซึ่งมักใช้คำโปรยดึงดูดคือ ‘หารายได้หลายล้านวอนต่อเดือน’ หรือ ‘โอกาสทำงานในต่างประเทศ’

โพสต์หางานดังกล่าวมักอยู่ในหมวดมาร์เก็ตติง โดยเชิญชวนทุกคนด้วยข้อเสนอสุดล่อตาล่อใจ เช่น สวัสดิการที่พักสุดหรู อาหารฟรี มีตั๋วเครื่องบิน และมีรายได้สูงถึง 10-20 ล้านวอนต่อเดือน (ประมาณ 2.2-4.5 แสนบาท) ขอเพียงแค่ผู้สมัครนำพาสปอร์ตติดตัวมาอย่างเดียว พร้อมย้ำว่า ไม่มีอาชญากรรมอย่างการทำร้ายร่างกายหรือหน่วงเหนี่ยวกักขัง

แต่ความผิดปกติ คือ การขอให้ผู้สมัครติดต่อผ่าน Telegram ซึ่งไม่ต้องอาศัยการยืนยันตัวตน และติดต่อบริษัทเหมือนการรับสมัครงานทั่วไปแต่อย่างใด

ทั้งนี้ ทีมข่าว Korea JoongAng Daily ทดลองติดต่อตามประกาศงานดังกล่าว ซึ่งพบข้อมูลจาก Telegram ว่า บริษัทดังกล่าวตั้งอยู่สีหนุวิลล์ ประเทศกัมพูชา โดยเงินเดือนขั้นต้นอยู่ที่ 2,000 ดอลลาร์สหรัฐฯ ต่อเดือน (ประมาณ 6.5 หมื่นบาท) แต่มีโอกาสอาจได้สูงถึง 7,000-8,000 ดอลลาร์สหรัฐฯ (ประมาณ 2.2-2.6 แสนบาท) พร้อมย้ำว่า บริษัทมีที่พักสำหรับ 2 คน

ที่น่าสนใจกว่า คือ บริษัทยอมรับว่า งานนี้เกี่ยวข้องกับ ‘การฉ้อโกง’ และ ‘หลอกลงทุน’ แต่ปฏิเสธว่า ไม่มีการลักพาตัวหรือทำร้ายร่างกาย

นอกจากนี้ รายงานยังระบุว่า HR อาศัยในประเทศไทย อีกทั้งยังมีการถามผู้สมัครกลับว่า สะดวกหรือไม่ หากงานนี้มีการใช้ Voice Phishing พร้อมระบุรายละเอียดการทำงาน เช่น ต้องปลอมตัวเป็นอัยการ และรับค่าตอบแทนตามผลงาน ซึ่งพนักงานจะได้เงินราว 6% จากการหลอกลวงเหยื่อ

ปัญหาที่ตามมา คือชาวเกาหลีใต้จำนวนมากเชื่อโพสต์ดังกล่าว แต่สถานการณ์กลับตรงกันข้าม บางคนถูกควบคุมตัว ข่มขู่ โดนทำร้ายร่างกาย หรือตกเป็นเหยื่อแก๊งสแกมเมอร์

ปัจจุบัน Karrot Market ออกมาใช้มาตรการตอบโต้ คือ ลบโพสต์ประกาศหางานที่สุ่มเสี่ยงทิ้ง ขณะที่หน่วยไซเบอร์ระบุว่า ยังไม่ได้สอบสวนเบื้องหลังทั้งหมด และที่ผ่านมา แค่เฝ้าติดตามแนวโน้มอันตรายที่อาจจะเกิดขึ้นเท่านั้น

สื่อและสาธารณชนเกาหลีใต้ คิดอย่างไรกับอาชญากรรมสแกมเมอร์ในกัมพูชา

ตั้งแต่มีการเปิดเผยรายงานคดีสแกมเมอร์ในวันที่ 10 ตุลาคมที่ผ่านมา สื่อเกาหลีใต้ต่างยกให้ประเด็นดังกล่าวเป็นวาระแห่งชาติ โดยมีการจัดทำบทความและรายงานความคืบหน้าอย่างใกล้ชิด

ทั้งนี้ The Korea Times เผยแพร่บทความพิเศษว่า How did Cambodia turn into den of crime? โดยอธิบายว่า ภาพลักษณ์ของกัมพูชาในฐานะแหล่งท่องเที่ยวราคาย่อมเยา และปลอดภัยสำหรับคนเกาหลี ได้แปรเปลี่ยนไป แต่กลับถูกแทนที่ด้วยเรื่องราวการทรมาน การลักพาตัว และการเรียกค่าไถ่ หลังจากเกิดข่าวฆาตกรรมชายวัย 22 ปี

ขณะที่ใน Naver เว็บพอร์ทัลของเกาหลีใต้ ปรากฏบทความเตือนให้ชาวเกาหลีใต้ระมัดระวังการเดินทางไปยังกัมพูชา รวมถึงประเทศอื่นในอาเซียน พร้อมเปิดเผยวิธีตรวจสอบต่างๆ เช่น
- อย่าหลงเชื่อการจ้างงานที่มีเงินเดือนสูง
- แจ้งแผนการเดินทางให้ครอบครัวทราบอย่างละเอียด
- ให้เลือกทำงานกับองค์กรที่น่าเชื่อถือ

นอกจากนี้ ยังมี Blogger ออกมารีวิวการท่องเที่ยวในประเทศไทย โดยผู้ใช้ที่ชื่อ Taylor เขียนบทความหัวข้อว่า ‘กรุงเทพยังปลอดภัยอยู่ไหม’ มองความมั่นคงไทยในวิกฤตกัมพูชา
- บทความรีวิวว่า พื้นที่ฝั่งตะวันตกของไทย ซึ่งติดกับเมียนมา มีปัญหาสแกมเมอร์ ขณะที่ทางด้านตะวันตกมีความขัดแย้งไทย-กัมพูชา ทำให้สถานการณ์โดยรวมต้องระมัดระวังสูง
- บทความระบุว่า เมืองไทย ‘บ้า’ กว่าที่คิดไว้ พร้อมยกตัวอย่างการทุจริต และการต้มตุ๋น แต่โดยรวมยังดีกว่ากัมพูชา จึงสรุปได้ว่า สถานการณ์เมืองไทยยังใช้ได้อยู่ และกรุงเทพฯ มีความปลอดภัยในระดับกลางๆ หากเทียบกับเมืองแบบโซลหรือโตเกียว แต่หมายเหตุไว้ว่า อย่าไปไหนคนเดียว ให้พาเพื่อนไปด้วย
- ข้อสังเกตอีกอย่างหนึ่ง บทความยังระบุว่า คดีอาชญากรรมสแกมเมอร์ครั้งนี้ ประเทศไทยมีส่วนเกี่ยวข้อง แต่จะเดินทางไปเที่ยวหรือไม่ ก็ขึ้นกับการพิจารณาของผู้เดินทาง

ขณะที่ความเห็นของสาธารณชนดังกล่าวต่อคดีสแกมเมอร์ไปในทิศทางเดียวกัน คือ ประณามกัมพูชา ขอให้เกาหลีใต้กดดันต่อไป ไปจนถึงการแนะนำให้รัฐบาลส่ง ‘กองกำลัง’ เข้าไปช่วยเหยื่อสแกมเมอร์

อ้างอิง: