ช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา รองเท้าผ้าใบกลายเป็นของสะสมมูลค่าสูง แม้กระทั่งบริษัทการประมูลยักษ์ใหญ่ของโลกอย่าง Sotheby’s ก็เริ่มเปิดประมูลรองเท้าผ้าใบในปี 2019 หรือ Christie’s เปิดแผนก Department X ในปี 2022 เน้นขายของสะสมหายากจากแวดวงดนตรี, แฟชั่น, ศิลปะ และประวัติศาสตร์กีฬา ซึ่งมีรองเท้าผ้าใบและเสื้อผ้าแนวสตรีทเป็นหมวดหมู่ที่ใหญ่ที่สุด
โดยในเดือนมิถุนายนปีเดียวกัน Christie’s จัดงานประมูล Six Rings – Legacy of the GOAT ให้กับ Michael Jordan ทำยอดขายไปได้เกือบ 1.5 ล้านดอลลาร์ ส่วนที่ Sotheby’s คอลเล็กชันรองเท้าผ้าใบ Louis Vuitton และ Nike Air Force 1 จำนวน 200 คู่ ออกแบบโดย Virgil Abloh ทำยอดขายไป 25 ล้านดอลลาร์ สูงกว่าราคาประเมินถึง 8 เท่า โดยมีคู่หนึ่งขายได้ในราคาถึง 350,000 ดอลลาร์ หรือราว 11 ล้านบาท นี่เป็นแค่ความฮอตฮิตบางส่วนของแวดวงรองเท้าผ้าใบสะสม
Market Decipher บริษัทที่ปรึกษาและวิจัยตลาดเคยประเมินว่า ในปี 2022 ตลาดรองเท้าผ้าใบทั่วโลกมีมูลค่าประมาณ 1 หมื่นล้านดอลลาร์ และภายในปี 2032 มูลค่าจะเพิ่มขึ้นเป็น 5.1 หมื่นล้านดอลลาร์ ถ้าเทียบกับตลาดศิลปะที่ Art Basel และ UBS เคยประเมินมูลค่าไว้ในปี 2023 อยู่ที่ราว 6.5 หมื่นล้านดอลลาร์
สำหรับสถิติการขายที่น่าสนใจก็อย่างเช่น Nike Moon Shoes ที่ได้รับการประมูลไปในราคา 437,000 ดอลลาร์ หรือราว 14.3 ล้านบาท เกือบ 3 เท่าของราคาขายที่ 150,000 ดอลลาร์ หรือราว 4.9 ล้านบาท ความพิเศษของรองเท้ารุ่นนี้คือ เป็นผลงานการออกแบบของ Bill Bowerman ผู้ร่วมก่อตั้ง Nike สำหรับการแข่งขันกีฬาโอลิมปิกปี 1972 ซึ่งทำออกมาเพียง 12 คู่ และคู่นี้เป็นเพียงคู่เดียวที่ยังไม่เคยถูกสวมใส่เลย
ส่วนขาประจำเจ้าของสถิติราคาสูงที่สุดในโลก 4 ใน 5 คู่ก็ต้องยกให้กับความร่วมมือระหว่าง Michael Jordan และ Nike โดยเฉพาะรองเท้าที่เขาเคยใส่ลงแข่งขัน โดย Air Jordan 13 ที่เขาใส่ในเกมรอบชิงชนะเลิศ NBA ปี 1998 ขายที่ Sotheby’s ด้วยราคาสูงถึง 2.2 ล้านดอลลาร์ หรือราว 77.6 ล้านบาท ส่วนการประมูล The Dynasty Collection รวบรวม Air Jordan 6 คู่ที่เขาสวมใส่ระหว่างการแข่งขันชิงแชมป์ Chicago Bulls 6 สมัย ก็มียอดขายรวมถึง 8 ล้านดอลลาร์ หรือราว 260 ล้านบาท ในปี 2023
และแม้ชื่อเสียงของ Kanye West จะถดถอยลงไป และเลิกทำงานกับ adidas ไปแล้ว แต่ผลงานของเขาที่ Nike ก็ยังเป็นของหายากสำหรับนักสะสม อย่างเช่นรองเท้า Nike Donda West Air Jordan VI ออกแบบเพื่อรำลึกถึง Dr.Donda West มารดาผู้ล่วงลับของเขา ที่ผลิตออกมาเพียง 4-6 คู่ และ Nike Air Yeezy 1 Prototype รองเท้าผ้าใบรุ่นแรกที่ออกแบบร่วมกับแบรนด์นี้ โดยคู่ที่เขาสวมใส่ในการแสดงที่งาน Grammy Awards เมื่อปี 2008 ขายไปในราคาสูงถึง 1.8 ล้านดอลลาร์ หรือราว 58.6 ล้านบาท ซึ่งถือเป็นรองเท้าผ้าใบคู่แรกที่ทำยอดขายได้เกิน 1 ล้านดอลลาร์
ไม่เพียงแต่นักสะสมระดับไฮเอนด์ แต่ยังมีกลุ่มผู้รักรองเท้าผ้าใบสะสมไว้เป็นงานอดิเรก และเพื่อการลงทุนผ่านทางเว็บซื้อขายยอดนิยมอย่าง eBay แม้ราคารองเท้าแต่ละคู่จะไม่ถึงหลักล้านดอลลาร์ แต่เมื่อรวมยอดการประมูล 3 อันดับสูงสุดก็มีมูลค่ามากกว่า 100,000 ดอลลาร์ หรือราว 3.3 ล้านบาท โดยในปี 2023 รองเท้า Nike Air Force 1 Low x Louis Vuitton University Blue ขายในราคา 60,000 ดอลลาร์ หรือราว 1.96 ล้านบาท, Nike SB Charity Dunk ขายได้ในราคา 31,300 ดอลลาร์ หรือราว 1 ล้านบาท และ Nike Air Jordan IV 4 Manila ขายไปในราคา 26,715 ดอลลาร์ หรือราว 870,000 บาท
ส่วน adidas มียอดขายเติบโตขึ้นถึง 15.8% ในไตรมาสที่ 2 ของปีนี้ ดีกว่าคู่แข่งอย่าง Nike ซึ่งมียอดขายแบบทรงๆ ส่วนใหญ่เป็นผลมาจากการตีความใหม่ให้กับรองเท้ารุ่น Samba และรุ่นคลาสสิกอื่นๆ เช่น Gazelle และ Spezial ซึ่ง Morgan Stanley คาดการณ์ว่ายอดขายโมเดลนี้อาจเพิ่มขึ้นเป็น 20 ล้านคู่ภายในสิ้นปี ซึ่งคิดเป็น 40% ของการเติบโตพื้นฐานของบริษัทเลยทีเดียว
สำหรับรองเท้ารุ่นที่น่าจับตามองคือผลงานของแรปเปอร์และโปรดิวเซอร์ Travis Scott ที่ราคายังพอสัมผัสได้และสื่อสารกับคนรุ่นใหม่ได้ดีกว่ารุ่นของ Michael Jordan ก็ต้องดูกันต่อไปว่าจะคงความคลาสสิกและสร้างมูลค่าได้เหมือนของตำนานบาสเกตบอลหรือเปล่า
The Dynasty Collection ราคาประมาณ 260 ล้านบาท
นี่คือของที่ระลึกจากตำนานบาสเกตบอล Michael Jordan ด้วยสถิติที่ยากจะมีใครโค่นลงได้ ด้วยการเป็นแชมป์ NBA 6 สมัย, MVP รอบไฟนอล 6 สมัย, MVP ลีก 5 สมัย และเหรียญทองโอลิมปิก 2 สมัย โดย The Dynasty Collection คือชุดรองเท้า Air Jordan 6 คู่ แต่ละคู่เป็นรองเท้าที่เขาสวมใส่ในการคว้าแชมป์ NBA 6 สมัย ทั้ง Air Jordan VI (1991), Air Jordan VII (1992), Air Jordan VIII (1993), Air Jordan XI (1996), Air Jordan XII (1997) และ Air Jordan XIV (1998)
Nike Moon Shoes ราคาประมาณ 14.3 ล้านบาท
ผลงานการออกแบบของผู้ร่วมก่อตั้ง Nike สำหรับนักกีฬาโอลิมปิกปี 1972 ซึ่งผลิตมาเพียง 12 คู่เท่านั้น รองเท้าคู่นี้ถูกนำขึ้นประมูลในปี 2019 ซึ่งผู้ชนะคือมหาเศรษฐีชาวแคนาดา และเคยครองตำแหน่งรองเท้าผ้าใบที่แพงที่สุดในโลก
Nike Air Yeezy 1 Prototype ราคาประมาณ 58.6 ล้านบาท
รองเท้าที่เหมือนเป็นการเปิดตัวอาณาจักร Nike Yeezy ก่อนหน้านั้นประมาณ 1 ปี มีข่าวความร่วมมือระหว่าง Kanye West และ Nike ออกมาหนาหู แต่ไม่มีใครรู้ว่าจะออกมาในรูปแบบใด จนกระทั่งเขาขึ้นแสดงที่งานประกาศรางวัล Grammy Awards ครั้งที่ 50 ในปี 2008 ก็ถือว่าเปิดตัวอย่างเป็นทางการ แต่น่าเสียดายที่ Nike Yeezy มีอายุอยู่เพียงช่วงเวลาสั้นๆ จนกระทั่ง Kanye West หันไปซบอก adidas แทน จึงทำให้ผลงานของเขาที่ Nike กลายเป็นของน่าสะสมขึ้นมาทันที
Nike Donda West Air Jordan VI ไม่เปิดเผยราคา
รองเท้าที่สร้างสรรค์ขึ้นเพื่อรำลึกถึง Dr.Donda West แม่ของ Kanye West ที่ผลิตออกมาเพียง 4-6 คู่ให้กับคนในครอบครัวและเพื่อนๆ รองเท้ารุ่นนี้ไม่เคยวางจำหน่าย จนกระทั่งในปี 2022 ก็ถูกนำขึ้นประมูลที่ Christie’s
อ้างอิง:
- https://www.cnbc.com/2022/09/26/christies-launches-department-x-as-collectible-sneakers-street-wear-boom.html
- https://www.investing.com/news/general/which-brands-own-the-most-iconic-sneaker-lines-3621191
- https://nz.news.yahoo.com/doing-kicks-sneakerheads-rich-investors-060532214.html?guccounter=1&guce_referrer=aHR0cHM6Ly93d3cuZ29vZ2xlLmNvbS8&guce_referrer_sig=AQAAAHkufqrWvX6bvt76bvK4gqZ7ghL_bSJ4v52CqNROSNd2Pxz99HVkqHiTQkM8nsJF-9Z3CEkF85KbcSvFXoJq-4EzTJ2V6SuqYKTh99NH2bnpnPfEH9sYjUXMbEpJa2k_jvW1MYg8ciXzLTmDZGoonWgPxrlCRM8RxoiDWSiDJC6o
- https://www.rollingstone.com/music/music-news/kanye-west-nike-air-yeezy-prototype-grammys-sale-1161188/