เมื่อรัสเซียประกาศให้ประเทศที่ไม่เป็นพันธมิตรต้องซื้อพลังงานด้วยเงินรูเบิล จะเกิดผลกระทบอย่างไรบ้าง

เมื่อวันที่ 23 มีนาคมที่ผ่านมา วลาดิเมียร์ ปูติน ประธานาธิบดีของรัสเซีย ประกาศว่า ในอนาคตอันใกล้นี้ ประเทศต่างๆ ที่ไม่เป็นมิตรกับรัสเซียจะต้องใช้เงินรูเบิลในการชำระราคาเท่านั้น หากต้องการซื้อก๊าซธรรมชาติจากรัสเซีย

ข้อกำหนดดังกล่าวถือเป็นอุปสรรคสำคัญต่อประเทศส่วนใหญ่ในยุโรปที่ซื้อก๊าซจากรัสเซียเป็นหลัก โดย 40% ของก๊าซที่ยุโรปบริโภคนั้นมาจากรัสเซีย คิดเป็นมูลค่าการซื้อขายวันละประมาณ 200-800 ล้านยูโร ซึ่งที่ผ่านมาจะชำระราคาในสกุลยูโรหรือดอลลาร์

ทั้งนี้ ปูตินให้เวลาธนาคารกลางรัสเซีย 1 สัปดาห์ สำหรับพิจารณาเกี่ยวกับข้อกำหนดนี้ เช่นเดียวกับ Gazprom หนึ่งในผู้ผลิตรายใหญ่ที่ถูกสั่งให้ทบทวนสัญญาซื้อขายเพื่อให้สอดคล้องกับการประกาศที่เกิดขึ้น

เหตุการณ์นี้เกิดขึ้นได้อย่างไร?

ขณะนี้สหภาพยุโรปอยู่ระหว่างการพิจารณาว่าจะคว่ำบาตรรัสเซียในด้านพลังงานหรือไม่ ขณะที่สหรัฐฯ สหราชอาณาจักร และแคนาดา ได้ดำเนินการคว่ำบาตรด้านการเงินและพลังงานต่อรัสเซียไปแล้ว เพื่อเป็นการลงโทษรัสเซียที่ตัดสินใจบุกรุกเข้าไปในยูเครน

หากรัสเซียสามารถรับชำระเงินค่าก๊าซในสกุลรูเบิลจะช่วยให้ประเทศหลีกเลี่ยงการคว่ำบาตรทางการเงินบางส่วนได้ เพราะที่ผ่านมาการซื้อก๊าซจากรัสเซียจะใช้เงินยูโรและดอลลาร์เป็นหลัก ทั้งนี้ ค่าเงินรูเบิลเทียบกับดอลลาร์อ่อนค่าลงไปถึง 85% หลังจากที่การบุกรุกเกิดขึ้น ก่อนที่ค่าเงินจะเริ่มฟื้นตัวได้แรงจากการประกาศดังกล่าว

การประกาศดังกล่าวมีความเป็นไปได้แค่ไหน?

ในทางกฎหมาย สัญญาซื้อขายที่ได้กำหนดไว้ก่อนแล้ว รัสเซียไม่สามารถที่จะเปลี่ยนแปลงได้โดยฝ่ายเดียว

“สัญญาเกิดขึ้นจากการตกลงของทั้งสองฝ่าย ซึ่งส่วนใหญ่ตกลงกันในสกุลดอลลาร์และยูโร ดังนั้นถ้าฝ่ายหนึ่งบอกว่าไม่ คุณจะต้องจ่ายด้วยเงินสกุลอื่นๆ เท่านั้น ก็จะไม่มีสัญญาอีกต่อไป” ทิม ฮาร์คอร์ต หัวหน้านักเศรษฐศาสตร์สถาบันเกี่ยวกับนโยบายสาธารณะและการปกครองของ University of Technology Sydney กล่าว

ขณะที่ ซูซาน แซกมาร์ ศาสตราจารย์อาคันตุกะ (Visiting Professor) ของ University of Houston และที่ปรึกษาธุรกิจด้านก๊าซธรรมชาติ กล่าวว่า ประกาศดังกล่าวยังไม่ชัดเจนนักว่ามีความจริงจังเพียงใด

ซึ่งมันอาจใช้เวลาอีกสักระยะกว่าข้อกำหนดลักษณะนี้จะเกิดขึ้นจริง แต่ในระหว่างนี้ปูตินก็สามารถที่จะทำให้ราคาก๊าซเพิ่มขึ้นสูงอีกได้

ในมุมของ อเล็กซานดรา นิโคโลฟ รัฐมนตรีกระทรวงพลังงานของบัลกาเรีย กล่าวว่า เรามีการหารือและคาดการณ์เกี่ยวกับเหตุการณ์ต่างๆ ที่อาจเกิดขึ้นได้ ซึ่งก็รวมถึงเรื่องนี้ด้วย ดังนั้นสำหรับสัญญาปัจจุบันเชื่อว่าจะไม่มีปัญหาแต่อย่างใด

อะไรคือผลกระทบระยะยาวที่จะเกิดขึ้น?

ที่ผ่านมา รัสเซีย, จีน, อิหร่าน และประเทศอื่นๆ ถูกกดดันจากอิทธิพลของเงินดอลลาร์ในเวทีการค้าโลก และถูกกระทบจากการคว่ำบาตรที่เกิดขึ้นบ่อยครั้งจากสหรัฐฯ

สำหรับรัสเซีย สิ่งที่เกิดขึ้นจะเป็นแรงกดดันต่อความสามารถในการชำระหนี้ในสกุลเงินต่างประเทศ และกระทบต่อการนำเข้า รวมถึงกระทบต่อเศรษฐกิจของประเทศโดยรวม

ส่วนสหรัฐฯ หากคำประกาศดังกล่าวเกิดขึ้นจริงจะกระทบต่อบทบาทของเงินดอลลาร์ในเวทีการค้าโลก โดยเงินรูเบิล หยวน หรือสกุลอื่นๆ จะมีบทบาทมากขึ้นต่อการค้าโลก ซึ่งจะส่งผลกระทบระยะยาวต่อการกู้ยืมและต้นทุนการเงินของสหรัฐฯ

อ้างอิง: