วันนี้ (27 มกราคม) ที่พรรคเพื่อไทย โภคิน พลกุล อดีตประธานรัฐสภา และคณะกรรมการยุทธศาสตร์พรรคเพื่อไทย แถลงกรณีที่มีการเสียบบัตรแทนกันในการลงมติพิจารณา พ.ร.บ.งบประมาณร่ายจ่ายประจำปี 2563 ว่า สำหรับกรณีที่กฎหมายจะขัดรัฐธรรมนูญนั้น มีประเด็นที่ต้องพิจารณาดังนี้
หนึ่ง, คือต้องไปดูว่าข้อความนั้นขัดหรือแย้งกับรัฐธรรมนูญหรือไม่ หากเป็นข้อความที่เป็นสาระสำคัญของกฎหมาย ก็อาจทำให้กฎหมายนั้นตกไปทั้งฉบับ แต่ถ้าไม่ใช่ก็จะตกไปเฉพาะข้อความนั้น
ประเด็นต่อมาคือ รัฐธรรมนูญมาตรา 148 วรรค 3 บัญญัติไว้ชัดเจนว่า กรณีที่เป็นการตรากฎหมายไม่ได้เป็นไปตามบทบัญญัติของรัฐธรรมนูญ ก็ทำให้กฎหมายฉบับนั้นตกไปเช่นเดียวกัน
สำหรับร่าง พ.ร.บ.งบประมาณรายจ่ายประจำปี 2563 การลงคะแนนในแต่ละขั้นตอนศาลรัฐธรรมนูญเคยวินิจฉัยไว้ว่า เป็นส่วนหนึ่งของกระบวนการตรากฎหมาย การลงคะแนนนั้นต้องเป็นไปโดยสุจริต หนึ่งคนลงได้หนึ่งเสีย เคยเกิดเหตุการณ์ในปี 2557 ในการเสียบบัตรแทน ศาลรัฐธรรมนูญวินิจฉัยว่าเป็นการลงคะแนนโดยไม่สุจริต ทำให้ร่างกฎหมายนั้นตกไปทั้งฉบับ
กรณีนี้ไม่ใช่ประเด็นเรื่องช่องเสียบบัตรน้อย หรือใครเสียบัตรคาไว้ ประเด็นคือ การลงคะแนนครั้งนี้ไม่ถูกต้องใช่หรือไม่ เพราะผู้ลงคะแนนไม่ได้อยู่ในที่ประชุม และศาลรัฐธรรมนูญเคยวินิจฉัยไว้แล้ว
วิธีการก็คือ รัฐบาลต้องเสนอร่างนั้นเข้ามาใหม่ ส่วนร่าง พ.ร.บ.งบประมาณฯ นั้น ต่างจากกฎหมายอื่น เมื่อสภาผู้แทนราษฎรรับร่างมา แล้วต้องพิจารณาให้เสร็จภายใน 105 วัน ซึ่งจะครบกำหนดในวันที่ 19 มกราคม 2563 สภาฯ ให้ความเห็นชอบเมื่อวันที่ 11 มกราคม 2563 ซึ่งอยู่ในกรอบ 105 วัน เพียงแต่การให้ความเห็นชอบนั้น เป็นการกระทำที่ไม่เป็นตามรัฐธรรมนูญ จึงเป็นผลให้ร่างนี้ตกไป ถามว่าเมื่อสภาฯ ให้ความเห็นชอบไปแล้ว ก็ต้องส่งไปที่ ส.ว. มีเวลาพิจารณา 20 วัน ส.ว. ใช้เวลา 2 วันให้ความเห็นชอบ ต่อมาปรากฏข้อเท็จจริงว่ามีการเสียบบัตรแทนกัน
โภคิน กล่าวว่า เจตนารมณ์ของรัฐธรรมนูญไม่ได้ให้กลับไปใช้ร่างเดิมได้ ทั้งนี้ ตนไม่อยากเห็นองค์กรใดที่มีอำนาชี้ขาดเรื่องนี้ไปบอกว่าร่าง พ.ร.บ. ที่กระบวนการขัดรัฐธรรมนูญนี้ใช้ได้ ถ้าเป็นแบบนี้กฎหมายจะไม่ใช่เรื่องความถูกต้อง ความยุติธรรม หากเราเป็นรัฐบาลเราจะทำคือ เอาร่างที่ผ่าน ส.ส. แล้ว และลงมติไม่ถูกต้องนี้กลับมาเสนอ ส.ส. ใหม่ ตั้งแต่วาระที่ 1 ซึ่งไม่น่าจะใช้เวลามากนัก และมองว่า ส.ส. ได้ผ่านร่างนี้มาด้วยกัน ก็น่าจะผ่านไปด้วยดี น่าจะเป็นวิธีการที่ถูกต้องมากกว่า จึงอยากให้ทุกฝ่ายเดินตามนี้
ส่วนการออก พ.ร.ก. นั้นทำไม่ได้ เพราะรัฐธรรมนูญกำหนดไว้ว่า งบประมาณต้องทำเป็น พ.ร.บ. เท่านั้น รัฐธรรมนูญได้วางหลักการนี้ไว้ ไม่ว่าในช่วงประชาธิปไตยเต็มใบหรือครึ่งใบ
พิสูจน์อักษร: ลักษณ์นารา พักตร์เพียงจันทร์
