**บทความนี้มีการเปิดเผยเนื้อหาสำคัญของหนัง PAST LIVES**
เด็กชายในวันนั้นได้พบกับเด็กสาวในวันนี้ พวกเขากลับมาเจอกันอีกครั้งทางอินเทอร์เน็ตหลังจากผ่านไปนานหลายสิบปี ทั้งสองได้พูดคุยถึงความเป็นไปในชีวิตและเรื่องราวที่เคยเกิดขึ้น ภาพของเด็กสาวขี้แยได้เติบโตกลายเป็นหญิงสาวที่กำลังไล่ตามความฝันของตัวเอง ส่วนเขาก็กำลังตั้งใจเรียนภาษาเพื่อใช้พัฒนาอาชีพการงานโดยที่ในใจยังคงวนเวียนคิดถึงแต่ความทรงจำและความสัมพันธ์ที่เคยมีต่อเธอเมื่อครั้งยังเด็ก
วันเวลาผ่านพ้นไปก้าวเข้าสู่ปัจจุบัน ชายหนุ่มและหญิงสาวที่เคยพูดคุยผ่านหน้าจอได้กลับมาพบเจอกันในชีวิตจริงอีกครั้ง หลังจากที่เห็นหน้าค่าตาแค่บนกรอบสี่เหลี่ยม แต่บางครั้งชีวิตก็ไม่ได้สวยงามเหมือนความทรงจำเมื่อต้องเดินจากมันมาเพื่ออยู่กับสิ่งที่ตัวเองเลือก
PAST LIVES คือหนังที่คว้านเอาความทรงจำส่วนหนึ่งของผู้คนออกมา ความทรงจำที่บางครั้งเราแอบซุกซ่อนหรือหลงลืมมันไปแล้วให้ออกมาเป็นภาพอีกครั้ง ผ่านช่วงชีวิตของ Na Young หรือ Nora (Greta Lee) เด็กสาววัย 12 ปีที่ต้องอพยพไปใช้ชีวิตอยู่ที่แคนาดาพร้อมกับครอบครัว และเพื่อนสนิทของเธออย่าง Hae Sung (Teo Yoo) ที่ได้กลับมาพบเจอกันอีกครั้งที่นิวยอร์ก
สำหรับผู้เขียนแล้ว PAST LIVES เป็นหนังที่ว่าด้วยเรื่องราวของการโหยหาช่วงเวลามากกว่าหนังที่ว่าด้วยเรื่องราวของความรักความสัมพันธ์ แม้ส่วนใหญ่หนังจะพูดถึง ‘อินยอน’ หรือพรหมลิขิตที่บันดาลชักพาให้ผู้คนมาเจอกัน แต่เมื่อเราพินิจพิจารณาถึงสิ่งที่เกิดขึ้นในอีกทางมันอาจเป็นเพียงแค่สิ่งที่ช่วยทำให้พวกเขาได้มีโอกาสใช้ชีวิตร่วมกันเพื่อสร้างความผูกพัน และความทรงจำภายใต้ช่วงระยะเวลาหนึ่งเท่านั้นเอง
Nora เป็นหญิงสาวชาวเกาหลีที่เชื่อว่าประเทศของเธอนั้นเล็กเกินกว่าที่จะเติมเต็มความฝันได้ และการย้ายมาอยู่ที่นิวยอร์กก็เป็นเหมือนประตูบานใหญ่ที่ตอบสนองให้เธอได้มีโอกาสเดินตามเส้นทางของตัวเอง โดยที่เพื่อนสนิทอย่าง Hae Sung ยังคงเติบโตและทำงานอยู่ที่เกาหลี พลางเรียนภาษาจีนเพื่อใช้ในการพัฒนาคุณภาพชีวิต
สิ่งที่เกิดขึ้นไม่ได้มีเพียงแค่เรื่องระยะทางเท่านั้น แต่เป็นเรื่องของวัฒนธรรมด้วย Nora ที่อยู่ในนิวยอร์กได้เริ่มซึมซับกับความเป็นคนอเมริกันมากขึ้น กลับกันการที่เธอได้พบกับ Hae Sung ก็เป็นเหมือนการกระตุ้นให้หญิงสาวหวนคิดถึงชีวิตและช่วงเวลาของเธอในฐานะ Na Young อีกครั้ง ทุกอย่างถาโถมกลับเข้ามาหลังจากที่ผ่านไปนานหลายสิบปีจนอาจนึกตั้งคำถามว่า ‘หากไม่จากโซลมา ชีวิตของเธอจะเป็นอย่างไร’
แต่อีกด้านมันก็ทำให้ Nora รู้สึกว่าเพื่อนสนิทคนนี้แตกต่างจากผู้คนรอบตัวเสียเหลือเกิน Hae Sung มีความคิดแบบคนเกาหลีแทบจะทุกกระเบียดนิ้ว ต่างจากเธอและเพื่อนอเมริกันเชื้อสายเกาหลีคนอื่นที่มีทัศนคติแบบคนอเมริกันมากกว่า
ทุกอย่างค่อยๆ ประกอบกันกลายเป็นความจริงและความฝันที่ปะทะขัดง้างกัน โดยเฉพาะ Nora ที่ปัจจุบันแต่งงานกับ Arthur ชายหนุ่มนักเขียนชาวอเมริกัน ภาพของชีวิตคู่ที่เคยหมายมั่นสัญญาเอาไว้เมื่อครั้งยังเด็กกลายเป็นเพียงความรู้สึกดีที่มีต่อกัน ซึ่งมันไม่อาจเป็นจริงได้เมื่อพวกเขาโตขึ้น
เช่นเดียวกับความฝันของเธอที่ครั้งหนึ่งอยากได้รางวัลโนเบลสาขาวรรณกรรม แต่หลังจากผ่านร้อนผ่านหนาวล้มลุกคลุกคลานกับการเติบโต ความฝันที่ตัวเองเคยตั้งเป้าเอาไว้ก็ต้องเป็นอันหดลงเหลือเพียงแค่รางวัลโทนีที่สุดท้ายก็จางหายไปจากความทรงจำ
เหมือนที่หนังบอกว่า ‘ทุกการเดินทางมีราคาที่ต้องจ่าย’ แต่ในทางกลับกัน ‘เมื่อมีสิ่งหนึ่งที่เสียไปมันก็มักได้สิ่งใหม่เข้ามาแทน’ การที่ Nora สูญเสียความเป็นคนเกาหลีไปก็ทำให้เธอได้มีโอกาสไล่ตามความฝันในฐานะนักเขียนบทละครมากขึ้น พร้อมกับได้เจอพรหมลิขิตใหม่อย่าง Arthur ที่คอยให้คำปรึกษาได้ทุกเรื่อง แม้กระทั่งเรื่องของ Hae Sung ที่เขาอาจเป็นเหมือนมารผจญในความสัมพันธ์นี้
เพียงแต่เรื่องราวของ PAST LIVES ไม่ใช่ศึกชิงนางในละครหลังข่าว อ้อมกอดของพวกเขาสะท้อนถึงความรู้สึกมากมายในใจ พลางแสดงให้เห็นความจริงของชีวิตที่ไม่อาจเป็นเหมือนภาพฝันที่ตัวเองเคยจินตนาการไว้ ความขมขื่นได้คืบคลานเข้ามาอย่างเชื่องช้าในความสัมพันธ์ กลายเป็นสภาวะที่กลืนไม่เข้าคายไม่ออกของคนทั้งสาม
‘พรหมลิขิตในอดีต’ ได้เดินทางมาบรรจบกับ ‘พรหมลิขิตในปัจจุบัน’ ก่อให้เกิดบรรยากาศกระอักกระอ่วนที่เป็นทั้งจุดเริ่มต้นและจุดสิ้นสุดของความทรงจำในเวลาเดียวกัน การโบกมือลาความสัมพันธ์เอ่อล้นไปด้วยคราบน้ำตาที่พร้อมยอมรับว่าเด็กน้อยวัย 12 ปีได้ตายจาก กลายเป็นเพียงแค่ภาพในความทรงจำของพวกเขาไปแล้ว ทั้งหมดนี้ล้วนทำให้หวนคิดถึงโชคชะตาที่นำพาใครต่อใครมาพบเจอกับเรา หลายคนอาจยังวนเวียนอยู่ในชีวิต ขณะที่บางคนถูกลืม บ้างก็ล้มหายไปตามกาลเวลา ถึงจะน่าเศร้าแต่นั่นคือชีวิตจริง เป็น ‘ความจริง’ ของเราทุกคน
ด้วยเหตุนี้ PAST LIVES จึงเป็นหนังที่ต่อให้ไม่เคยมีความรัก มันก็สามารถทำงานกับผู้ชมได้อย่างง่ายดายด้วยความงดงามของเนื้อหาที่ใกล้ตัว ผนวกกับวิธีการเล่าเรื่องอันแสนนิ่งเรียบแต่กลับมีพลังอย่างมหาศาล ก็ทำให้ความสัมพันธ์ที่เกิดขึ้นยิ่งกินใจเมื่อเวลาและระยะทางไม่อาจลบเลือนช่วงเวลาดีๆ ที่พวกเขาเคยมีร่วมกัน
หนังเรื่องนี้จึงทำหน้าที่เป็นเหมือนไดอารีชีวิตที่คอยบันทึกภาพความทรงจำเหล่านั้นเอาไว้ให้อยู่ในรูปเดิม และเมื่อย้อนกลับมาดูอีกครั้งก็จะพบว่าเรื่องราวที่เคยเกิดขึ้นในอดีตยังคงสวยงามเสมอ แม้คนในภาพจะไม่ได้ใช้ชีวิตร่วมกับเราอีกแล้ว ซึ่งความทรงจำในที่นี้ไม่ได้พูดแค่ในแง่ของความรัก แต่หมายถึงสถานที่ที่ครั้งหนึ่งเคยผูกพัน ช่วงชีวิตที่เคยใช้ร่วมกัน ไปจนถึงวันคืนที่ประกอบร่างสร้างเรามาเป็นคนในทุกวันนี้
อย่างไรก็ตาม ผู้เขียนคิดว่าจุดแข็งสำคัญที่สุดของ PAST LIVES คือเคมีระหว่างนักแสดงนำทั้งสองอย่าง Greta Lee และ Teo Yoo ผู้รับบท Nora และ Hae Sung ที่ดูเหมือนเพื่อนกันได้อย่างแนบเนียน แต่ก็สร้างความคลุมเครือภายใต้บรรยากาศเหล่านั้นว่าความสัมพันธ์ที่แท้จริงเป็นอย่างไร พวกเขาไม่ใช่สามีภรรยา ไม่ใช่คู่รัก ไม่ใช่แฟนเก่า ขณะเดียวกันความรู้สึกดีที่มีให้กันก็มากเกินกว่าคำว่าเพื่อน สิ่งเหล่านี้จึงกลายเป็นเสน่ห์ที่สร้างความเคลือบแคลงใจให้กับผู้ชมได้ตลอดทั้งเรื่อง
ไม่น่าเชื่อว่านี่จะเป็นผลงานเรื่องแรกของ Celine Song ผู้กำกับชาวแคนาดา-เกาหลีที่ชีวิตของเธอนั้นเป็นต้นแบบของ Nora ก็คงจะไม่ผิดนัก ทั้งการเป็นคนเกาหลี การย้ายถิ่นฐาน การเป็นนักเขียนบทละคร ไปจนถึงการแต่งงานกับสามีชาวอเมริกัน ทั้งหมดนี้คงพูดได้ว่า PAST LIVES ก็คือหนังที่สลักขึ้นมาจากชีวิตของตัวผู้กำกับเอง และ ‘อินยอน’ ก็เป็นเหมือนคำที่ใช้เชื่อมวัฒนธรรมกับชีวิตของเธอในฐานะคนเกาหลี
ถึงกระนั้น เมื่อมองในมุมของการกำกับ สิ่งหนึ่งที่แน่ชัดคือคนทำรู้ดีว่าตัวเองกำลังจะเล่าเรื่องอะไร ทุกส่วนจึงถูกถักทอออกมาอย่างประณีตและละเมียดละไม ไม่ว่าจะเป็นตัวละคร บทสนทนา รวมไปถึงสถานการณ์ต่างๆ ที่อาจพูดได้ว่าแม้พล็อตเรื่องรักสามเส้าจะดูเป็นสิ่งที่เห็นกันจนดาษดื่น แต่ Celine ก็สามารถหามุมมองใหม่เพื่อนำเสนอความสัมพันธ์ของพวกเขาให้ออกมาได้โดยที่ไม่ซ้ำกับใคร และการหยอกล้อขนบธรรมเนียบของหนังโรแมนติกที่หลายคนคุ้นเคยก็เป็นเหมือนกิมมิคที่สะท้อนถึงความจริงของชีวิตมากกว่าการเพ้อพกอยู่แต่ในโลกของความรัก ที่สำคัญคือมันเปิดพื้นที่ให้ผู้ชมได้ปั้นเสริมเติมแต่งประสบการณ์ของตัวเองลงไปด้วย
ส่วนคำถามที่ว่า ทำไมหนังถึงแบ่งเรื่องราวออกเป็น 3 ช่วงอายุ โดยที่แต่ละช่วงนั้นยึดโยงอยู่กับการเติบโตของตัวละครทุกๆ 12 ปี Celine เล่าให้ฟังว่า สำหรับเธอ 12 ปีเป็นช่วงเวลาที่ยาวนานสำหรับชีวิตคนคนหนึ่ง มันมากพอที่จะเปลี่ยนแปลงพวกเขาได้ แต่ในทางกลับกันบางคนก็ยังดูเหมือนเดิมแม้จะผ่านไป 12 ปี ซึ่งความขัดแย้งเหล่านี้มักมีนัยสำคัญเสมอ เช่นเดียวกับเรื่องราวของ Nora และ Hae Sung ที่ไม่อาจเป็นจริงได้เมื่อเวลาผ่านไป
สุดท้ายผู้เขียนอยากทิ้งทวนเกี่ยวกับ PAST LIVES อีกสักนิดว่าหากการดูหนังเรื่องนี้เป็น ‘พรหมลิขิต’ ในรูปแบบหนึ่ง ผู้สร้างกับผู้ชมก็คือโชคชะตาที่มาเจอกันในสายธารของโลกภาพยนตร์ที่ไม่มีใครสามารถกำกับได้ ซึ่งทุกสิ่งอย่างล้วนมีค่า ไม่ใช่แค่ในแง่ของความรัก แต่เป็นความทรงจำที่แลกเปลี่ยนซึ่งกันและกันผ่านเรื่องราวที่เกิดขึ้นบนจอภาพยนตร์ ถ้าเปรียบเหมือนชีวิตมันก็อาจมีความไม่สมบูรณ์อยู่บ้าง แต่เพราะความไม่สมบูรณ์นี่เองที่ทิ้งความรู้สึกบางอย่างเอาไว้ในใจของผู้คนเสมอมา
PAST LIVES เข้าฉายในไทยอย่างเป็นทางการแล้ววันนี้
รับชมตัวอย่างได้ที่