หลังต่อสู้ยาวนานมาตั้งแต่ปี 2562 เป็นเวลาเกือบ 4 ปี กรณีที่ พล.อ. อนุพงษ์ เผ่าจินดา รัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย มีคำสั่งเมื่อลงวันที่ 13 สิงหาคม 2562 วินิจฉัยยกอุทธรณ์ของสมาคมแอมเนสตี้ อินเตอร์เนชั่นแนล ประเทศไทย กรณีอธิบดีกรมการปกครอง ในฐานะนายทะเบียนสมาคมกรุงเทพมหานคร มีคำสั่งไม่รับจดทะเบียนแต่งตั้ง เนติวิทย์ โชติภัทร์ไพศาล เป็นกรรมการสมาคมฯ
กระทั่งมีการฟ้องร้องต่อศาลปกครองกลาง เพื่อให้เพิกถอนคำวินิจฉัยของรัฐมนตรีฉบับดังกล่าว เมื่อวันที่ 16 ตุลาคม 2562 กรณีร่วมกันใช้อำนาจหน้าที่ไม่ชอบด้วยกฎหมาย ในกรณีมีคำสั่งไม่รับจดทะเบียนแต่งตั้งเนติวิทย์เป็นกรรมการสมาคมฯ
ล่าสุดเมื่อวันที่ 17 กุมภาพันธ์ที่ผ่านมา มีรายงานว่า ศาลปกครองกลางมีคำพิพากษาให้เพิกถอนคำวินิจฉัยอุทธรณ์ของรัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทยฉบับดังกล่าว พร้อมทั้งสั่งอธิบดีกรมการปกครองดำเนินการพิจารณาคำขอจดทะเบียนเปลี่ยนแปลงกรรมการสมาคมของสมาคมแอมเนสตี้ อินเตอร์เนชั่นแนล ประเทศไทย ฉบับลงวันที่ 17 สิงหาคม 2561 จำนวน 1 ราย ที่แต่งตั้งเนติวิทย์เป็นกรรมการสมาคมฯ คนใหม่ ให้เป็นไปตามกฎหมายต่อไป
ทั้งนี้ ศาลให้เหตุผลว่า รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย มาตรา 29 วรรคสอง ได้บัญญัติว่า ในคดีอาญาให้สันนิษฐานไว้ก่อนว่าผู้ต้องหาหรือจำเลยไม่มีความผิด และก่อนมีคำพิพากษาอันถึงที่สุดแสดงว่าบุคคลใดได้กระทำความผิด จะปฏิบัติต่อบุคคลนั้นเสมือนเป็นผู้กระทำความผิดมิได้ ประกอบกับพฤติกรรมของเนติวิทย์ที่เป็นการแสดงออกถึงความคิดและความเชื่อของตน โดยไม่ปรากฏว่าเคยถูกศาลพิพากษาว่า เป็นความผิดตามกฎหมายมาก่อน จึงเห็นว่าพฤติกรรมของเนติวิทย์ตามที่อธิบดีกรมการปกครองกล่าวอ้าง ไม่อาจถือว่าขัดแย้งต่อวัตถุประสงค์ตามข้อบังคับของสมาคมแอมเนสตี้ อินเตอร์เนชั่นแนล ประเทศไทย
การที่อธิบดีกรมการปกครองมีคำสั่งไม่รับจดทะเบียนเปลี่ยนแปลงกรรมการของสมาคมในรายเนติวิทย์ จึงเป็นการจำกัดสิทธิขั้นพื้นฐานของบุคคลที่รัฐธรรมนูญบัญญัติให้การรับรอง และเป็นการใช้ดุลพินิจออกคำสั่งเกินขอบเขตแห่งความจำเป็น เพื่อการรักษาความสงบเรียบร้อยของประชาชนและความมั่นคงของรัฐ
ด้วยเหตุผลดังกล่าวข้างต้น คำสั่งดังกล่าวของอธิบดีกรมการปกครอง จึงเป็นการใช้ดุลพินิจที่ไม่ชอบด้วยกฎหมาย ดังนั้นการที่รัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย อ้างเหตุผลในการออกคำสั่งยกอุทธรณ์เนื่องจากเนติวิทย์ถูกดำเนินคดีอาญาหลายคดีนั้น จึงเป็นการออกคำสั่งโดยไม่ชอบด้วยกฎหมายเช่นกัน
อ้างอิง:
