วันนี้ (18 พฤศจิกายน) ผู้สื่อข่าวรายงานว่ามีการเผยแพร่บันทึกข้อความด่วนจาก พล.ต.ท. รุทธพล เนาวรัตน์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงยุติธรรม ถึงปลัดกระทรวงยุติธรรม เพื่อขอให้พิจารณาทบทวนและปรับปรุงกฎ ระเบียบ ประกาศ หลักเกณฑ์ และแนวทางปฏิบัติของกรมราชทัณฑ์ทั้งหมดที่เกี่ยวข้องกับการส่งตัวผู้ต้องขังไปรักษาตัวนอกเรือนจำ การพิจารณาการพักการลงโทษ และการกำหนดอาณาเขตสถานที่คุมขัง
บันทึกข้อความดังกล่าวลงวันที่ 7 พฤศจิกายน 2568 ระบุเหตุผลสำคัญเนื่องจาก คณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ (ป.ป.ช.) ได้ตั้งคณะกรรมการไต่สวนข้อเท็จจริงเจ้าหน้าที่ราชทัณฑ์และบุคคลที่เกี่ยวข้องเกี่ยวกับการดำเนินการที่อาจเป็นการ เอื้อประโยชน์ต่อผู้ต้องขัง ซึ่งชี้ให้เห็นว่ากระบวนการพิจารณาและการตีความระเบียบหลักเกณฑ์อาจก่อให้เกิดความไม่ชัดเจนและส่งผลกระทบต่อความน่าเชื่อถือของหน่วยงาน
รมว. ยุติธรรม ได้เน้นย้ำว่า การทบทวนและปรับปรุงนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อให้การดำเนินการเป็นไปด้วยความ ถูกต้อง ชัดเจน รอบคอบ รัดกุม โปร่งใส และเป็นไปตามหลักนิติธรรม โดยมีประเด็นสำคัญที่ต้องพิจารณาเร่งด่วน ได้แก่:
- การส่งตัวผู้ต้องขังไปรักษาตัวนอกเรือนจำ: ให้ทบทวนความเหมาะสมของการใช้ดุลพินิจของ พยาบาล ในการส่งตัวผู้ต้องขังที่มีอาการเจ็บป่วยฉุกเฉินออกไปรักษานอกเรือนจำ
- การพิจารณาการพักการลงโทษกรณีมีเหตุพิเศษ: ให้ทบทวนมาตรฐานของแบบประเมินคัดกรองที่ใช้อยู่ปัจจุบัน และพิจารณาว่า แพทย์ ควรเป็นผู้ทำการประเมินแบบคัดกรองแทนพยาบาลหรือไม่ โดยเฉพาะในการพิจารณากรณีที่ผู้ต้องขังไม่สามารถช่วยเหลือตัวเองได้ หรือช่วยเหลือตัวเองได้น้อย ตามประกาศพักการลงโทษกรณีเจ็บป่วยร้ายแรงหรือพิการ
- การคุมขังในสถานที่มิใช่เรือนจำ: ให้ทบทวนระเบียบกรมราชทัณฑ์ว่าด้วยการดำเนินการสำหรับการคุมขังในสถานที่คุมขัง พ.ศ. 2566 และอนุบัญญัติที่เกี่ยวข้อง โดยต้องจัดทำหลักเกณฑ์ วิธีการ เงื่อนไข หรือแนวทางปฏิบัติให้มีความชัดเจน เพื่อ ลดโอกาสการใช้ดุลพินิจที่อาจเป็นการเอื้อประโยชน์ ให้แก่ผู้ต้องขังบางราย ตามมติของ ป.ป.ช. เมื่อวันที่ 19 สิงหาคม 2568
ผู้สื่อข่าวรายงานว่า บันทึกข้อความฉบับนี้มีขึ้นสืบเนื่องมาจากกรณีของ ทักษิณ ชินวัตร อดีตนายกรัฐมนตรี ที่เดินทางกลับประเทศไทยเมื่อวันที่ 22 สิงหาคม 2566 และถูกพิพากษาจำคุกรวม 8 ปี โดยในคืนวันเดียวกัน ทักษิณถูกย้ายจากเรือนจำไปพักรักษาตัวที่โรงพยาบาลตำรวจ ณ หอผู้ป่วยพิเศษชั้น 14 เป็นเวลานานถึง 6 เดือน จนได้รับการพักโทษ
ซึ่งการดำเนินการดังกล่าวถูกศาลฎีกาฯ วินิจฉัยในภายหลังเมื่อวันที่ 9 กันยายน 2568 ว่ากระบวนการพักรักษาตัวไม่ชอบด้วยกฎหมาย และมีคำสั่งให้บังคับโทษจำคุกทักษิณ 1 ปี ณ เรือนจำกลางคลองเปรม เนื่องจากยังไม่ได้รับโทษจำคุกตามจริง
กรณีดังกล่าวได้สร้างข้อกังขาต่อสาธารณชนเกี่ยวกับความโปร่งใสและสิทธิพิเศษในการรับโทษของผู้ต้องขังที่มีฐานะทางการเมือง
