ประมวลสถานการณ์โควิดอินโดนีเซีย ในวันที่ยอดผู้ติดเชื้อรายวันเกินครึ่งแสน วิกฤตแค่ไหน และรัฐบาลรับมืออย่างไร

วิกฤตแพร่ระบาดของโรคโควิดระลอกที่ 2 ในอินโดนีเซีย ทวีความรุนแรงจนทำให้กลายเป็นศูนย์กลางการแพร่ระบาดแห่งใหม่ของเอเชีย แซงหน้าอินเดีย ด้วยจำนวนผู้ติดเชื้อและผู้เสียชีวิตรายวันสูงเป็นอันดับต้นๆ ของโลก

คำถามที่หลายคนอยากรู้คือ อะไรเป็นชนวนเหตุให้การแพร่ระบาดรุนแรงและรวดเร็วขนาดนี้ และทางการอินโดนีเซียรับมือกับวิกฤตครั้งใหม่นี้อย่างไร

จุดเริ่มการระบาดระลอกใหม่

ที่ผ่านมาสถานการณ์โควิดในอินโดนีเซียส่วนใหญ่ยังสามารถควบคุมได้ โดยในการระบาดระลอกแรกนั้นมีจำนวนผู้ติดเชื้อสูงสุดที่หลัก 10,000 คนต่อวัน เมื่อช่วงเดือนมกราคม ก่อนที่จำนวนผู้ติดเชื้อจะค่อยๆ ลดลงต่อเนื่อง กระทั่งในเดือนมิถุนายน สถานการณ์ระบาดกลับมารุนแรงขึ้นเป็นระลอกที่ 2 จำนวนผู้ติดเชื้อไต่ระดับถึง 10,000 คน และทะลุ 20,000 คนต่อวันในช่วงปลายเดือน จนทำให้ระบบสาธารณสุขเผชิญกับภาวะที่โรงพยาบาลมีผู้ป่วยล้นในหลายพื้นที่ ซึ่งสาเหตุหลักมาจากการแพร่ระบาดของเชื้อโควิดสายพันธุ์เดลตาหรือสายพันธุ์อินเดีย ที่แพร่ระบาดได้รุนแรงและรวดเร็วกว่า

สถานการณ์ในอินโดนีเซียไปถึงจุดไหน

วิกฤตระบบสาธารณสุข

การแพร่ระบาดของโควิดระลอกที่ 2 ส่งผลให้ผู้เชี่ยวชาญและสหพันธ์สภากาชาดและสภาเสี้ยววงเดือนแดงระหว่างประเทศออกมาแสดงความกังวลว่าระบบสาธารณสุขของอินโดนีเซียอาจกำลังเข้าใกล้ภาวะล่มสลาย เนื่องจากโรงพยาบาลหลายแห่งไม่มีเตียงรองรับผู้ป่วย บางแห่งต้องเปลี่ยนลานจอดรถเป็นห้องฉุกเฉินหรือโรงพยาบาลสนาม ออกซิเจนและยารักษาเริ่มขาดแคลน ขณะที่บุคลากรทางการแพทย์ติดเชื้อและเสียชีวิตเพิ่มขึ้นต่อเนื่อง

ตัวเลขล่าสุด ช่วงวันที่ 1-17 กรกฎาคม มีรายงานแพทย์เสียชีวิตจากโควิด จำนวน 114 คน และนับตั้งแต่เกิดการระบาดขึ้นในเดือนมีนาคม 2020 มีแพทย์เสียชีวิตจากโควิดแล้วรวม 545 คน ส่วนพยาบาล เภสัชกร และบุคลากรในแนวหน้า เสียชีวิตรวมกว่า 700 คน

ป่วยตายในบ้านจำนวนมาก

ภาวะผู้ป่วยล้นโรงพยาบาลส่งผลให้ประชาชนอินโดนีเซียมากมายที่ติดเชื้อต้องกักตัวเองอยู่ในบ้าน โดยรัฐบาล หน่วยงานอาสาสมัคร และหน่วยงานภาคประชาชน ต่างพยายามหาทางช่วย ทั้งจัดส่งยารักษาและให้คำแนะนำ แต่มีหลายคนอาการทรุดลงถึงขั้นให้ออกซิเจนกันในบ้าน และหลายครอบครัวเผชิญความสูญเสียที่น่าสลดใจ โดยไม่สามารถเข้าไปกอดศพร่ำลาผู้ป่วยที่เสียชีวิตเพียงลำพัง

รายงานจากสื่อท้องถิ่นระบุว่า ตั้งแต่เดือนมิถุนายนจนถึง 15 กรกฎาคม มีผู้ป่วยโควิดที่กักตัวเองอยู่ในบ้านเสียชีวิตไปอย่างน้อย 620 คน ซึ่งนักระบาดวิทยาคาดว่าตัวเลขอาจเพิ่มสูงขึ้นอีก เนื่องจากสถานการณ์ระบาดยังไม่ถึงจุดสูงสุด

ศูนย์กลางการระบาดใหม่ของเอเชีย

สถานการณ์แพร่ระบาดของอินโดนีเซียรุนแรงจนเป็นที่จับตามองจากทั่วโลก โดยตั้งแต่วันที่ 14 กรกฎาคม ตัวเลขผู้ติดเชื้อทะยานข้ามหลัก 50,000 คนในวันเดียว แซงหน้าอินเดีย กลายเป็นศูนย์กลางการแพร่ระบาดแห่งใหม่ของภูมิภาคเอเชีย

อัตราการตรวจเชื้อที่ต่ำและประชาชนจำนวนมากไม่สามารถเข้าถึงการตรวจเชื้อ ทำให้นักระบาดวิทยาเชื่อว่าตัวเลขผู้ติดเชื้อที่แท้จริงนั้นอาจสูงกว่านี้มาก และประเมินว่าอาจสูงถึงหลัก 100,000 คนต่อวัน ซึ่งในกรุงจาการ์ตามีรายงานผลสำรวจพบว่า จำนวนประชากรทั้งหมดราว 10.6 ล้านคน อาจมีผู้ติดเชื้อโควิดแล้วเกือบครึ่ง ขณะที่คาดว่าจำนวนผู้ติดเชื้อที่พบในตอนนี้ยังไม่ใช่จุดสูงสุด

มาตรการคุมการระบาดของรัฐ

นับตั้งแต่วิกฤตแพร่ระบาดของโควิดระลอก 2 ทวีความรุนแรงขึ้น รัฐบาลอินโดนีเซียยังคงเลือกใช้มาตรการล็อกดาวน์เฉพาะบางพื้นที่ที่พบกรณีผู้ติดเชื้อจำนวนมาก เช่น เกาะชวา และเกาะบาหลี ที่ล็อกดาวน์ตั้งแต่วันที่ 2-20 กรกฎาคม

ทางการประกาศห้ามนักเดินทางจากต่างประเทศที่ยังไม่ได้รับการฉีดวัคซีนเข้าประเทศ ส่วนผู้ที่ฉีดวัคซีนแล้วและมีผลตรวจเชื้อเป็นลบ ให้กักตัว 8 วัน ขณะที่พลเรือนที่กลับมาจากต่างประเทศต้องกักตัวและมีผลตรวจเชื้อเป็นลบก่อนจะได้รับการฉีดวัคซีน ยกเว้นสำหรับเจ้าหน้าที่รัฐบาลและนักการทูต ตลอดจนผู้ที่เดินทางมาจากประเทศที่อินโดนีเซียทำข้อตกลงจับคู่เดินทาง เช่น สหรัฐฯ อาหรับเอมิเรตส์ จีน เกาหลีใต้ และสิงคโปร์

ทางการในบางพื้นที่ เช่น จังหวัดชวาตะวันตก ตัดสินใจเลื่อนหรือยกเลิกโครงการก่อสร้างขนาดใหญ่ เพื่อโยกงบประมาณมาใช้สำหรับรักษาผู้ป่วยโควิด

การบริหารจัดการวัคซีน

รัฐบาลอินโดนีเซียเริ่มต้นแผนการฉีดวัคซีนประชาชนทั่วประเทศ ตั้งแต่วันที่ 13 มกราคม 2021 โดยแบ่งแผนการฉีดวัคซีนเป็น 4 ระยะ ได้แก่

- ระยะแรก มุ่งเน้นที่บุคลากรทางการแพทย์ นักวิจัย และเจ้าหน้าที่แนวหน้า
- ระยะสอง มุ่งเน้นที่กลุ่มผู้สูงอายุที่อายุเกิน 60 ปีขึ้นไป และเจ้าหน้าที่รัฐที่ต้องปฏิบัติหน้าที่พบปะหรือมีการติดต่อกับประชาชน เช่น ตำรวจ ทหาร ครู เจ้าหน้าที่เทศบาล
- ระยะสาม มุ่งเน้นไปที่กลุ่มประชาชนที่มีความเปราะบาง เช่น กลุ่มผู้ยากไร้ หรือผู้อาศัยในชุมชนที่เกิดการระบาด
- ระยะสี่ มุ่งเน้นที่ประชาชนทั่วไป โดยขึ้นอยู่กับความพร้อมของวัคซีน

ประธานาธิบดีโจโก วีโดโด ประกาศในเดือนธันวาคม 2020 ว่าจะฉีดวัคซีนให้ประชาชนทุกคนฟรี โดยดำเนินการจัดหาวัคซีนจาก Sinovac, Sinopharm, Pfizer, Moderna, Novavax และ AstraZeneca

จนถึงกลางเดือนกรกฎาคมที่ผ่านมา มีการสั่งซื้อวัคซีนแล้วอย่างน้อย 142.6 ล้านโดส แบ่งเป็นวัคซีนจาก Sinovac 118.5 ล้านโดส, AstraZeneca 14.8 ล้านโดส, Sinopharm 4.8 ล้านโดส, Moderna 4.5 ล้านโดส

จนถึง 18 กรกฎาคม 2021 มีประชาชนอินโดนีเซียได้รับการฉีดวัคซีนโดสแรกแล้วราว 41.7 ล้านคน และกว่า 16.2 ล้านคน ฉีดครบ 2 โดสแล้ว โดยกรุงจาการ์ตามีประชาชนได้รับการฉีดวัคซีนครบโดสมากที่สุด คิดเป็น 18.33% ของประชากร 10.6 ล้านคน

ภาพ: Photo by Oscar Siagian/Getty Images

พิสูจน์อักษร: วรรษมล สิงหโกมล

อ้างอิง: