สรุปเหตุการณ์ ‘ระเบิดเพจเจอร์’ สังหารฮิซบอลเลาะห์ ทำได้อย่างไร ใครเบื้องหลัง?

เหตุการณ์เพจเจอร์ (Pager) หรืออุปกรณ์สื่อสารพกพาแบบส่งข้อความสั้นของสมาชิกกลุ่มติดอาวุธฮิซบอลเลาะห์ เกิดระเบิดขึ้นต่อเนื่องในหลายพื้นที่ทั่วประเทศเลบานอนวานนี้ (17 กันยายน) ส่งผลให้มีผู้เสียชีวิตแล้วอย่างน้อย 9 คน และบาดเจ็บเกือบ 2,800 คน

เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นสร้างความตกตะลึงและก่อให้เกิดความสงสัยมากมายว่าทำไมเพจเจอร์ของกลุ่มฮิซบอลเลาะห์จึงระเบิดพร้อมๆ กัน สาเหตุการระเบิดเกิดจากอะไร ใครอยู่เบื้องหลัง และทำไมกลุ่มฮิซบอลเลาะห์ถึงยังใช้อุปกรณ์ส่งข้อความสั้นชนิดนี้ ซึ่งถือเป็นเครื่องมือสื่อสาร ‘ยุคเก่า’ ที่ถูกใช้จนถึงช่วงต้นทศวรรษที่ 2000 และเด็กยุคใหม่หลายคนอาจแทบไม่รู้จัก

และนี่คือสรุปข้อมูลล่าสุด และคำตอบบางส่วนของเหตุการณ์ที่เกิดขึ้น

เกิดอะไรขึ้น?

เหตุการณ์เพจเจอร์ระเบิดเกิดขึ้นครั้งแรกเวลา 15.30 น. วานนี้ ตามเวลาท้องถิ่น ในย่านดาฮิเยห์ (Dahiyeh) ชานกรุงเบรุต และหุบเขาเบกา (Bekaa Valley) ทางตะวันออกของประเทศเลบานอน ซึ่งเป็นฐานที่มั่นของฮิซบอลเลาะห์ โดยระเบิดขึ้นต่อเนื่องราว 1 ชั่วโมงกว่า

Reuters อ้างข้อมูลจากแหล่งข่าวความมั่นคงและคลิปวิดีโอขณะเกิดเหตุ พบว่าหลายเคสเกิดระเบิดหลังเพจเจอร์ดังขึ้น ทำให้สมาชิกฮิซบอลเลาะห์ใช้มือหยิบเพจเจอร์ หรือเอาใบหน้าเข้าไปใกล้จอเพื่อดูข้อความในเพจเจอร์

ระเบิดรุนแรงแค่ไหน?

คลิปวิดีโอจากกล้องวงจรปิดของซูเปอร์มาร์เก็ต 2 แห่ง แสดงให้เห็นว่าแรงระเบิดทำให้ผู้ที่ถือเพจเจอร์หรือผู้ที่อยู่ใกล้ได้รับบาดเจ็บ แต่ไม่ก่อให้เกิดความเสียหายรอบข้างที่รุนแรงหรือไฟไหม้

โดยแรงระเบิดส่งผลให้เกิดการบาดเจ็บหลายระดับทั้งเบาและหนัก จนถึงนิ้วขาด บาดแผลที่ใบหน้า ท้องและเอวจากการเหน็บเพจเจอร์ไว้ที่เข็มขัด

ในจำนวนผู้เสียชีวิตทั้ง 9 คน มีเด็กหญิงวัย 8 ขวบรวมอยู่ด้วย และมีนักรบของฮิซบอลเลาะห์ 2 คน ขณะที่ผู้บาดเจ็บอย่างน้อย 200 คน จากทั้งหมดเกือบ 2,800 คน มีอาการสาหัส โดย มอจตาบา อามานี เอกอัครราชทูตอิหร่านประจำเลบานอน พร้อมเจ้าหน้าที่สถานทูตอีก 2 คน ก็ได้รับบาดเจ็บเช่นกัน

ใครอยู่เบื้องหลัง?

เหตุการณ์นี้เกิดขึ้นท่ามกลางความขัดแย้งระหว่างฮิซบอลเลาะห์และอิสราเอลที่ทวีความตึงเครียดมากขึ้นในช่วงที่ผ่านมา หลังอิสราเอลลอบสังหารผู้บัญชาการระดับสูงของฮิซบอลเลาะห์ และเกิดการโจมตีตอบโต้ข้ามพรมแดนอย่างรุนแรงเมื่อเดือนที่ผ่านมา

CNN รายงานว่า เหตุเพจเจอร์ระเบิดเป็นผลจากปฏิบัติการร่วมกันระหว่างหน่วยข่าวกรองมอสซาด (Mossad) และกองทัพอิสราเอล (IDF)

ขณะที่กองทัพอิสราเอลเผยแพร่แถลงการณ์หลังเกิดการระเบิด โดยไม่ได้แสดงความรับผิดชอบหรือยอมรับ แต่เตือนให้ประชาชนยังคงตื่นตัวและเฝ้าระวังการตอบโต้ของฮิซบอลเลาะห์

ด้านรัฐบาลเลบานอนและกลุ่มฮิซบอลเลาะห์ต่างประณามอิสราเอลว่าเป็นผู้ก่อเหตุ โดยฮิซบอลเลาะห์ประกาศว่า อิสราเอลต้องรับผิดชอบ และให้คำมั่นว่าจะนำตัวผู้ก่อเหตุมาลงโทษ

ส่วนอิหร่านซึ่งสนับสนุนฮิซบอลเลาะห์ระบุอย่างมั่นใจว่า เหตุการณ์นี้เป็นฝีมือ ‘การก่อการร้ายของอิสราเอล’

ทางด้าน แมทธิว มิลเลอร์ โฆษกกระทรวงการต่างประเทศสหรัฐฯ ยืนยันว่า สหรัฐฯ ไม่ทราบล่วงหน้า และไม่มีส่วนเกี่ยวข้องกับเหตุเพจเจอร์ระเบิดดังกล่าว โดยทางการสหรัฐฯ กำลังอยู่ระหว่างรวบรวมข้อมูล

อย่างไรก็ตาม เขาปฏิเสธที่จะแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับข้อสงสัยที่ว่าอิสราเอลอยู่เบื้องหลังเหตุระเบิดดังกล่าว

ขณะที่เหตุการณ์นี้เกิดขึ้นหลังจากที่สหรัฐฯ ใช้ความพยายามเจรจาทางการทูตตลอดหลายสัปดาห์ที่ผ่านมา เพื่อป้องกันไม่ให้อิหร่านตอบโต้อิสราเอลจากกรณีการลอบสังหาร อิสมาอิล ฮานิเยห์ ผู้นำฝ่ายการเมืองของกลุ่มฮามาสในระหว่างเยือนเตหะราน

ทำไมฮิซบอลเลาะห์ใช้เพจเจอร์?

การสั่งซื้อเพจเจอร์เกิดขึ้นหลังผู้นำฮิซบอลเลาะห์สั่งให้สมาชิกหยุดใช้โทรศัพท์มือถือตั้งแต่ช่วงเดือนกุมภาพันธ์ โดยเตือนว่าอาจถูกหน่วยข่าวกรองของอิสราเอลติดตามและสอดแนม และเปลี่ยนมาใช้เพจเจอร์ที่ใช้คลื่นวิทยุ ซึ่งยากแก่การติดตาม

จากการตรวจสอบภาพเศษซากของเพจเจอร์ที่ระเบิด พบว่ามีการแปะสติกเกอร์ไว้ที่ด้านหลัง โดยเป็นเพจเจอร์ที่ผลิตโดย Gold Apollo บริษัทผู้ผลิตเพจเจอร์จากไต้หวัน

เพจเจอร์ที่ระเบิดส่วนใหญ่เป็นรุ่น AP924 ซึ่งเป็นรุ่นล่าสุดที่ฮิซบอลเลาะห์นำเข้าในช่วงไม่กี่เดือนที่ผ่านมา นอกจากนั้นยังมีอีก 3 รุ่นที่จัดส่งมาพร้อมกัน

ระเบิดชนิดไหน?

The New York Times อ้างข้อมูลจากเจ้าหน้าที่สหรัฐฯ หลายคนที่ได้รับข้อมูลเกี่ยวกับปฏิบัติการโจมตีดังกล่าวว่า กองทัพอิสราเอลซ่อนวัตถุระเบิดน้ำหนักราว 1-2 ออนซ์ (ประมาณ 30-60 กรัม) ไว้ข้างๆ แบตเตอรี่ภายในเพจเจอร์ และซ่อนตัวจุดชนวนที่สามารถจุดชนวนได้จากระยะไกลไว้ด้วย

โดยแหล่งข่าวบางรายอ้างว่า เพจเจอร์น่าจะถูกดัดแปลงก่อนส่งไปถึงเลบานอน

เป้าหมายคืออะไร?

บทวิเคราะห์ CNN ตั้งคำถามว่า การโจมตีครั้งนี้มีจุดมุ่งหมายเพื่อบอกเป็นนัยถึงการขยายการสู้รบระหว่างอิสราเอลกับฮิซบอลเลาะห์ในวงกว้างหรือไม่ โดยก่อให้เกิดความโกลาหล ก่อนที่จะโจมตีด้วยกำลังทหารอย่างรุนแรง ซึ่งในเชิงยุทธศาสตร์ถือเป็นวิธีการที่สมเหตุสมผล

โดยก่อนหน้านี้ไม่ถึง 24 ชั่วโมง เบนจามิน เนทันยาฮู นายกรัฐมนตรี ได้ประชุมคณะรัฐมนตรี และประกาศขยายเป้าหมายของสงครามให้ครอบคลุมถึงการนำประชาชนผู้พลัดถิ่นจากการโจมตีของกลุ่มฮิซบอลเลาะห์ในพื้นที่ภาคเหนือของอิสราเอลกลับประเทศ

เหตุการณ์นี้ยังสะท้อนถึงเทคโนโลยีในการลอบสังหารของอิสราเอล โดยที่ผ่านมามีทั้งกรณีการใช้ระบบจดจำใบหน้าเพื่อสั่งการปืนกลอัตโนมัติที่ทำงานผ่านดาวเทียมในการสังหาร โมห์เซน ฟาครีซาเดห์ (Mohsen Fakhrizadeh) นักวิทยาศาสตร์นิวเคลียร์ของอิหร่าน และกรณีการลอบสังหารผู้นำฮามาสด้วยการใช้ระเบิดควบคุมระยะไกลที่ซ่อนไว้ในห้องนอน

ซึ่งต้องจับตามองอย่างใกล้ชิดว่า สถานการณ์ในตะวันออกกลางหลังจากนี้จะปะทุหรือทวีความรุนแรงเพิ่มขึ้นมากแค่ไหน

ภาพ: Ann Wang / Reuters

อ้างอิง: