อย. แจงผลตรวจ ‘ยาดมสมุนไพร’ พบปนเปื้อนเชื้อเกินมาตรฐาน ย้ำเฉพาะบางรุ่นที่ตรวจพบเท่านั้น รุ่นอื่นยังใช้และจำหน่ายได้ตามปกติ

วันนี้ (29 ตุลาคมป สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) ชี้แจงกรณีประกาศผลตรวจวิเคราะห์ ‘ยาดมสมุนไพร’ พบการปนเปื้อนเชื้อจุลินทรีย์เกินมาตรฐาน เป็นการดำเนินงานภายใต้การเฝ้าระวังคุณภาพผลิตภัณฑ์ ขอประชาชนอย่าตื่นตระหนก พร้อมย้ำว่าเฉพาะรุ่นที่ตรวจพบเท่านั้นที่จัดเป็นผลิตภัณฑ์ผิดมาตรฐาน รุ่นอื่นยังสามารถจำหน่ายและใช้ได้ตามปกติ

สุภัทรา บุญเสริม เลขาธิการคณะกรรมการอาหารและยา เปิดเผยว่า การดำเนินการตรวจสอบครั้งนี้เริ่มจากกรณีเมื่อเดือนพฤษภาคม 2568 ที่มีการเผยแพร่ข้อมูลทางออนไลน์ถึงการพบเชื้อราในยาดมสมุนไพร ซึ่งอาจเป็นอันตรายต่อปอด อย. จึงสุ่มเก็บตัวอย่างยาดมสมุนไพรจากหลายยี่ห้อ ทั้งจากสถานที่จำหน่ายและผลิต เพื่อนำส่งตรวจวิเคราะห์ที่กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ โดยใช้เกณฑ์มาตรฐานตามประกาศกระทรวงสาธารณสุข ได้แก่

-จำนวนรวมของจุลินทรีย์ที่เจริญเติบโตโดยใช้อากาศ (Total Aerobic Microbial Count) ต้องไม่เกิน 200 โคโลนี/กรัม

-จำนวนรวมของยีสต์และรา (Total Yeast and Mold Count) ต้องไม่เกิน 20 โคโลนี/กรัม

-ต้องไม่พบเชื้อก่อโรคเฉพาะ ได้แก่ Staphylococcus aureus, Pseudomonas aeruginosa และ Clostridium spp.

ผลการตรวจพบว่า ยาดมสมุนไพร 2 ยี่ห้อมีการปนเปื้อนเกินมาตรฐาน ได้แก่

1.ยาดมสมุนไพร ตราหงส์ไทย สูตร 2 เลขทะเบียน G 309/62 รุ่น 000332 วันที่ผลิต 9 ธันวาคม 2024 วันหมดอายุ 8 ธันวาคม 2027 พบเชื้อจุลินทรีย์ ยีสต์และรา และเชื้อ Clostridium spp. เกินมาตรฐาน โดยตรวจยืนยันเป็นเชื้อก่อโรค Clostridium perfringens

2.ยาดมสมุนไพร ตรา ฉมาเฮิร์บ เลขทะเบียน G561/67 รุ่น NF 2522503001 วันที่ผลิต 3 มีนาคม 2025 วันหมดอายุ 2 มีนาคม 2028 พบการปนเปื้อนเชื้อจุลินทรีย์ที่เจริญเติบโตโดยใช้อากาศเกินเกณฑ์

อย. จึงประกาศให้ทราบว่า ผลิตภัณฑ์ทั้งสองยี่ห้อในรุ่นการผลิตที่ระบุ “จัดเป็นผลิตภัณฑ์สมุนไพรผิดมาตรฐาน” พร้อมอยู่ระหว่างตรวจสอบเพิ่มเติม หากพบยี่ห้ออื่นที่ปนเปื้อนจะทยอยประกาศต่อไป

เชื้อจุลินทรีย์ ยีสต์ และราที่เกินค่ามาตรฐาน อาจก่อให้เกิดอันตรายต่อสุขภาพ โดยเฉพาะกลุ่มเสี่ยง เช่น ผู้มีภูมิคุ้มกันบกพร่อง ผู้สูงอายุ หรือผู้ป่วยโรคเรื้อรัง ซึ่งอาจมีอาการทางเดินหายใจ หายใจติดขัด มีเสียงหวีด หรือระคายเคืองในปากและลำคอ

อย. ได้มีคำสั่งให้บริษัทผู้ผลิตหยุดจำหน่ายและเรียกเก็บคืนผลิตภัณฑ์รุ่นที่ตรวจพบปัญหา พร้อมระงับการผลิตชั่วคราวจนกว่าจะหาสาเหตุและแก้ไขกระบวนการผลิตได้อย่างมีประสิทธิภาพ รวมถึงส่งตัวอย่างตรวจวิเคราะห์ซ้ำเพื่อยืนยันคุณภาพ

เลขาธิการ อย. ย้ำว่า “ผลวิเคราะห์ที่ตกมาตรฐานมีความเฉพาะเจาะจงเฉพาะรุ่นที่ตรวจพบเท่านั้น รุ่นอื่นยังสามารถจำหน่ายและใช้ได้ตามปกติ” พร้อมแนะนำให้ประชาชนตรวจสอบเลขรุ่นผลิตภัณฑ์ที่ถือครอง หากตรงกับรุ่นที่ประกาศเตือนให้หยุดใช้ทันทีและติดต่อผู้ผลิตเพื่อคืนสินค้า

อย. ยังได้แนะนำ 3 ข้อควรปฏิบัติเพื่อการใช้ยาดมสมุนไพรอย่างปลอดภัย ได้แก่

1.เลือกซื้อจากแหล่งที่เชื่อถือได้ ตรวจสอบฉลาก ชื่อผู้ผลิต เลขทะเบียน วันที่ผลิตและหมดอายุ รวมถึงตรวจสอบข้อมูลผ่านคิวอาร์โค้ด อย.

2.เก็บรักษาอย่างถูกวิธี ปิดฝาให้สนิท เก็บในที่แห้ง หลีกเลี่ยงความชื้น และไม่สัมผัสส่วนผสมภายในด้วยนิ้วมือ

3.ตรวจสอบลักษณะผลิตภัณฑ์ก่อนใช้ โดยเฉพาะยาดมสมุนไพรชนิดห่อผ้า ซึ่งมีอายุการใช้งานสั้นกว่า หากพบว่ามีกลิ่นหรือสีเปลี่ยน มีจุดหรือเส้นใยสีขาว เทา เขียว หรือดำ ควรหยุดใช้ทันที

อย. ยืนยันว่าจะเฝ้าระวังคุณภาพผลิตภัณฑ์สุขภาพอย่างต่อเนื่อง และแจ้งผลวิเคราะห์ให้สาธารณชนทราบโดยทั่วกัน หากพบผลิตภัณฑ์ต้องสงสัยสามารถร้องเรียนได้ที่สายด่วน อย. 1556 หรือช่องทางอื่น เช่น Line@FDAThai, Facebook: FDAThai, อีเมล [email protected] และสำนักงานสาธารณสุขจังหวัดทั่วประเทศ