วันนี้ (28 สิงหาคม) ที่ทำการพรรคเพื่อไทย จีรนุช เปรมชัยพร ตัวแทนกลุ่มประชาชนร่างรัฐธรรมนูญ ยื่นหนังสือถึง นพ.ชลน่าน ศรีแก้ว หัวหน้าพรรคเพื่อไทย และเศรษฐา ทวีสิน นายกรัฐมนตรีจากพรรคเพื่อไทย ขอให้จัดทำประชามติรัฐธรรมนูญด้วยคำถามที่ระบุว่า “ท่านเห็นชอบหรือไม่ ว่ารัฐสภาต้องแก้ไขรัฐธรรมนูญ พ.ศ. 2560 เพื่อจัดทำรัฐธรรมนูญใหม่ทั้งฉบับ โดยสมาชิกสภาร่างรัฐธรรมนูญ (สสร.) ที่มาจากการเลือกตั้งของประชาชน” พร้อมตัวเลขแสดงจำนวนรายชื่อประชาชนที่ร่วมลงชื่อสนับสนุน โดยมี นพ.ชลน่าน ศรีแก้ว หัวหน้าพรรคเพื่อไทย พร้อมด้วย ประเสริฐ จันทรรวงทอง เลขาธิการพรรคเพื่อไทย, ชูศักดิ์ ศิรินิล สภาผู้แทนราษฎรแบบบัญชีรายชื่อ และรองหัวหน้าพรรคเพื่อไทย มาร่วมรับหนังสือ
โดยแถลงการณ์ของประชาชนร่างรัฐธรรมนูญระบุว่า ตามที่พรรคเพื่อไทยเคยออกแถลงการณ์ครั้งที่ 1 เมื่อวันที่ 2 สิงหาคม 2566 และครั้งที่ 2 ร่วมกับพรรคภูมิใจไทย เมื่อวันที่ 7 สิงหาคม 2566 เรื่อง การประกาศเป็นแกนนำจัดตั้งรัฐบาล มีสาระสำคัญตรงกันที่จะเร่งแก้ไขรัฐธรรมนูญ โดยจะมีมติให้ทำประชามติเพื่อจัดทำรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ตั้งแต่การประชุมคณะรัฐมนตรีนัดแรก
กลุ่มประชาชนร่างรัฐธรรมนูญเห็นเป็นนิมิตหมายอันดี และเห็นความตั้งใจดีของพรรคการเมืองที่เป็นแกนนำของรัฐบาลที่กำลังจะเกิดขึ้น แต่ยังคงมีความกังวลว่า หากในการทำประชามตินั้น คณะรัฐมนตรีออกแบบคำถามการจัดทำรัฐธรรมนูญใหม่ให้มีเงื่อนไข หรือให้บุคคลที่จะยกร่างรัฐธรรมนูญมาจากกระบวนการที่ประชาชนไม่ได้มีส่วนร่วม จะทำให้ประชาชนที่ไปออกเสียงประชามติไม่มีทางเลือก หรือผลการทำประชามติไม่มีความหมาย ไม่สะท้อนเจตจำนงของประชาชน และไม่นำไปสู่กระบวนการเขียนรัฐธรรมนูญของประชาชนอย่างแท้จริง
กลุ่มประชาชนร่างรัฐธรรมนูญเป็นการรวมตัวกันเฉพาะกิจของนักกิจกรรมทางสังคมและองค์กรภาคประชาสังคมกว่า 30 แห่ง เห็นความสำคัญของการตั้งคำถามในการทำประชามติตั้งแต่เริ่มต้น จึงประสงค์ที่จะเสนอคำถามที่ครอบคลุมชัดเจนว่า การเขียนรัฐธรรมนูญใหม่ต้องเขียนใหม่ได้ทั้งฉบับ และหากจะมีสมาชิกสภาร่างรัฐธรรมนูญ (สสร.) ต้องมาจากการเลือกตั้งของประชาชนทั้งหมด โดยได้ใช้สิทธิตามมาตรา 9 (5) ของ พ.ร.บ.ว่าด้วยการออกเสียงประชามติ พ.ศ. 2564 รวบรวมรายชื่อประชาชนอย่างน้อย 50,000 รายชื่อ เพื่อเสนอคำถามดังกรรมนี้มีประชาชนที่เห็นด้วยจำนวนมาก และช่วยกันรวบรวมรายชื่อได้มากกว่า 205,739 รายชื่อ ด้วยการลงชื่อบนกระดาษภายในเวลาเพียงสั้นๆ และอยู่ระหว่างการจัดระเบียบเอกสารเป็นไฟล์อิเล็กทรอนิกส์เพื่อนำส่งให้สำนักงานคณะกรรมการการเลือกตั้ง
ด้วยจำนวนรายชื่อของประชาชนที่มากเช่นนี้ กลุ่มประชาชนร่างรัฐธรรมนูญมีความไม่มั่นใจว่าสำนักงานคณะกรรมการการเลือกตั้งจะตรวจสอบรายชื่อด้วยความรวดเร็ว และเสนอไปยังสำนักงานเลขาธิการคณะรัฐมนตรีได้ทันการประชุมเริ่มคณะรัฐมนตรีใหม่นัดแรก จึงนำคำถามประชามติที่ประชาชนร่วมกันเข้าชื่อเพื่อเสนอนี้มายื่นต่อพรรคแกนนำจัดตั้งรัฐบาลและนายกรัฐมนตรีคนใหม่ เพื่อให้นำคำถามนี้เข้าสู่การพิจารณาในการประชุมคณะรัฐมนตรีนัดแรก และตัดสินใจให้มีการทำประชามติเพื่อจัดทำรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ โดยมีสาระสำคัญและมาตรฐานไม่ต่ำกว่าที่ประชาชนต้องการจะเห็น โดยไม่ต้องรอขั้นตอนการเสนอเรื่องของหน่วยงานราชการ
นพ.ชลน่านกล่าวว่า ในนามพรรคเพื่อไทย และในนามนายกรัฐมนตรี ขอขอบคุณประชาชนทุกคน โดยชูศักดิ์ได้เคยเสนอเรื่องนี้ไปในสภาแล้ว เพื่อจัดทำรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ ถ้าทำประชามติแล้วผ่านได้ก็ดำเนินการต่อ ซึ่งส่วนนี้เป็นประโยชน์ต่อคณะรัฐมนตรีมาก แต่ก็ต้องไปกำหนดเป็นนโยบายร่วมของรัฐสภา ส่วนจะเป็นไปตามข้อเสนอทั้งหมดหรือไม่ก็ขึ้นอยู่กับการพิจารณา โดยยืนยันว่าการยกร่างรัฐธรรมนูญสอดคล้องกับนโยบายของพรรคเพื่อไทย
ขณะที่ชูศักดิ์กล่าวว่า พรรคเพื่อไทยริเริ่มการแก้ไขเพิ่มเติมรัฐธรรมนูญในมาตรา 256 เพื่อให้เลือกตั้ง สสร. แต่เมื่อผ่านไปจนจบวาระที่ 2 กำลังเข้าวาระ 3 ก็มีคนไปร้องศาลรัฐธรรมนูญขอให้วินิจฉัยอำนาจของรัฐสภาในการแก้ไขรัฐธรรมนูญว่ามีอำนาจหรือไม่ ซึ่งถ้อยคำที่ศาลรัฐธรรมนูญใช้คืออ้างว่ารัฐธรรมนูญปี 2560 ผ่านประชามติ ดังนั้นการจะทำรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ก็ต้องถามประชาชนก่อนว่ามีความประสงค์จะทำใหม่หรือไม่ แต่ท้ายที่สุดก็ไม่สามารถโหวตผ่านไปวาระที่ 3 ได้
“เรายืนยันว่าเรามีจะมีการจัดทำรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ แต่ต้องทำประชามติก่อน เพื่อเป็นหลักประกันว่าเราได้ถามประชาชนแล้ว และจะใช้หลักการเลือก สสร. เป็นคำถามเหมือนกัน เพื่อให้การเขียนรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ จะได้เดินไปด้วยความราบรื่น ซึ่งกว่าจะผ่านไปได้ก็ต้องทำประชามติอีกหลายครั้ง จึงมีหลายคำถามว่าเป็นการสิ้นเปลืองงบประมาณมากไปหรือไม่ กว่าจะได้รัฐธรรมนูญฉบับประชาธิปไตย” ชูศักดิ์กล่าว
