ฟิทช์ เรทติ้งส์ (ประเทศไทย) เชื่อว่า การเปิดรับสมัครผู้ยื่นขอใบอนุญาตธนาคารพาณิชย์ไร้สาขา (Virtual Bank) ในประเทศไทยได้รับความสนใจ และมีแนวโน้มที่ดี แม้ว่าจะมีการเลื่อนกรอบระยะเวลาออกไป อย่างไรก็ตาม ธนาคารใหม่ที่จะเข้ามาคงจะต้องใช้เวลาอีกสักระยะหนึ่งกว่าจะมีขนาดธุรกิจที่ใหญ่ขึ้นอย่างมาก และมีกำไรจากการดำเนินงาน โดยเฉพาะอย่างยิ่ง หากยังไม่ได้มีการปรับเปลี่ยนข้อจำกัดในด้านกฎหมายและหลักเกณฑ์ เช่น เพดานอัตราดอกเบี้ยเงินกู้สินเชื่อส่วนบุคคล พร้อมทั้งกล่าวอีกว่า ใบอนุญาต Virtual Bank น่าจะเป็นทั้งอุปสรรคและโอกาสสำหรับธนาคารพาณิชย์ในประเทศไทย
ก่อนหน้านี้ ธนาคารแห่งประเทศไทย (ธปท.) เพิ่งได้มีการประกาศเอกสารรับฟังความคิดเห็น (Consultation Paper) ฉบับปรับปรุง เกี่ยวกับใบอนุญาตประกอบธุรกิจ Virtual Bank แม้ขั้นตอนในการดำเนินงานดังกล่าวมีความล่าช้าไปบ้าง แต่ ณ ปัจจุบัน คาดว่าจะมีผู้ได้รับใบอนุญาต 3 ราย และผลการคัดเลือกน่าจะประกาศได้ภายในช่วงปลายปี 2567 จากเดิมที่คาดว่าจะประกาศภายในช่วงกลางปี 2567
ทั้งนี้ ธนาคารพาณิชย์รายเดิมก็สามารถขอใบอนุญาต Virtual Bank ได้เช่นกัน ซึ่งจะเป็นโอกาสใหม่ในการเติบโต แต่ในขณะเดียวกันก็ต้องเผชิญกับความเสี่ยงที่สูงขึ้นจากกลุ่มลูกค้าที่ยังไม่ได้รับบริการทางการเงินที่ดีเพียงพอ (Underbanked)
อย่างไรก็ตาม การเข้ามาของธนาคารรายใหม่ในระบบน่าจะส่งผลให้เกิดการแข่งขันที่เข้มข้นขึ้น โดยเฉพาะในส่วนของเงินฝากและสินเชื่อสำหรับกลุ่มลูกค้ารายย่อย ท่ามกลางสภาวะแวดล้อมในการดำเนินงานโดยรวมยังไม่เอื้ออำนวยนักต่อการเติบโตที่รวดเร็วในระยะสั้น โดยภาคครัวเรือนยังคงมีหนี้สินที่อยู่ในระดับที่ค่อนข้างสูง โดยอัตราส่วนหนี้ครัวเรือนต่อผลิตภัณฑ์มวลรวมภายในประเทศ (GDP) อยู่ที่ 87% ณ สิ้นปี 2565
นอกจากนี้ สินเชื่อรายย่อยยังคงถูกจำกัดด้วยเพดานอัตราดอกเบี้ย ซึ่งถูกปรับลดลงในช่วงโควิดมาเป็นไม่เกิน 16% สำหรับสินเชื่อบัตรเครดิต และไม่เกิน 25% สำหรับสินเชื่อส่วนบุคคล
โดยฟิทช์คาดว่า ด้วยเพดานอัตราดอกเบี้ย ณ ปัจจุบัน น่าจะเป็นข้อจำกัดต่อการเติบโตของสินเชื่อรายย่อย โดยเฉพาะสินเชื่อสำหรับกลุ่มที่มีความเสี่ยงสูง
ฟิทช์ประเมินอีกว่า จะมีทั้งธนาคารและบริษัทในประเทศและต่างประเทศเข้าร่วมขอใบอนุญาต โดยในระยะปานกลาง Virtual Bank รายใหม่น่าจะสร้างฐานลูกค้าเฉพาะกลุ่ม (Niche) ภายในประเทศได้ ขณะที่ยังจะช่วยส่งเสริมให้มีนวัตกรรมใหม่ในภาคธนาคารเพิ่มขึ้น ธนาคารรายใหม่จะเป็นโอกาสในการเติบโตสำหรับกลุ่มธุรกิจที่ได้รับใบอนุญาต ขณะที่ธนาคารพาณิชย์หลายแห่งในประเทศได้มีการหาช่องทางใหม่ในการเติบโตของธุรกิจอย่างต่อเนื่อง ตัวอย่างเช่น การขยายธุรกิจไปยังตลาดต่างประเทศ และธุรกิจสถาบันการเงินที่มิใช่ธนาคาร
