การระบาดระลอกใหม่ของโควิด-19 ในหลายประเทศทั่วโลก รวมถึงไทย ส่งผลกระทบโดยตรงต่อการฟื้นตัวของเศรษฐกิจไทยในปี 2021 โดยศูนย์วิเคราะห์เศรษฐกิจธุรกิจ (EIC) ธนาคารไทยพาณิชย์ (SCB) ได้ปรับประมาณการการเติบโตของ GDP ไทยในปี 2021 ลงเหลือ 2.2% จากคาดการณ์เดิมที่ 3.8%
สาเหตุการปรับลดประมาณการดังกล่าวเป็นผลจากการฟื้นตัวของจำนวนนักท่องเที่ยวต่างประเทศที่มีแนวโน้มช้ากว่าที่คาด ถึงแม้ว่าจะเริ่มมีการฉีดวัคซีนป้องกันโควิด-19 ในหลายประเทศแล้ว และไทยอาจจะเปิดให้ผู้ที่ฉีดวัคซีนสามารถเดินทางเข้าประเทศได้ โดยลดข้อจำกัดการกักตัวลง แต่การเดินทางท่องเที่ยวระหว่างประเทศจะฟื้นตัวอย่างชัดเจนก็ต่อเมื่อประเทศต้นทางต่างมีภาวะภูมิคุ้มกันหมู่แล้ว
โดย EIC ประเมินว่าประเทศพัฒนาแล้วจะทยอยมีภูมิคุ้มกันหมู่ในช่วงไตรมาสที่ 2-3 ของปี 2021 ในขณะที่ประเทศกำลังพัฒนาในเอเชีย ซึ่งเป็นกลุ่มนักท่องเที่ยวหลักของไทยจะทยอยมีภูมิคุ้มกันหมู่ตั้งแต่ไตรมาสที่ 4/2021 (เช่น จีน) ไปจนถึงไตรมาสที่ 4/2022 (เช่น CLMV) ซึ่งช้ากว่าที่เคยคาดการณ์ไว้ EIC จึงปรับประมาณการนักท่องเที่ยวต่างชาติปี 2021 ลงเหลือ 3.7 ล้านคน โดยเป็นการฟื้นตัวในครึ่งหลังของปี โดยเฉพาะในไตรมาส 4 เป็นหลัก
ภาคการส่งออกมีแนวโน้มชะลอกว่าคาดในช่วงครึ่งแรกของปีตามภาวะเศรษฐกิจโลกที่ชะลอลง (Soft Patch) จากการกลับมาระบาดของโควิด-19 รวมถึงปัญหาการขาดแคลนตู้คอนเทนเนอร์และการแข็งค่าของเงินบาท
อย่างไรก็ตาม มาตรการกระตุ้นเศรษฐกิจขนาดใหญ่ที่ถูกนำออกมาใช้ในหลายประเทศ การปิดเมืองแบบเฉพาะเจาะจงมากขึ้น และการเร่งฉีดวัคซีน ซึ่งจะนำไปสู่การมีภูมิคุ้มกันหมู่โดยเฉพาะประเทศพัฒนาแล้ว จะทำให้เศรษฐกิจโลกและการส่งออกไทยฟื้นตัวได้ดีขึ้นในช่วงครึ่งหลังของปี โดย EIC คาดมูลค่าการส่งออกในปีนี้จะขยายตัวได้ 4.0% เมื่อเทียบกับช่วงเดียวกันปีก่อน (YOY)
ส่วนอุปสงค์ในประเทศ ข้อมูลเร็วบ่งชี้ว่าการระบาดระลอกใหม่ได้ส่งผลกระทบต่อกิจกรรมทางเศรษฐกิจ โดยเฉพาะธุรกิจที่มีลักษณะ Face-to-Face อย่างมาก โดย EIC คาดว่าจะต้องใช้ระยะเวลาประมาณ 2 เดือนในการควบคุมการระบาดระลอกใหม่ ซึ่งแม้ผลกระทบน่าจะไม่รุนแรงเท่ากับการระบาดระลอกแรกเนื่องจากการปิดเมืองเป็นแบบเฉพาะเจาะจง และมีมาตรการภาครัฐที่ช่วยบรรเทาผลกระทบ แต่คงหลีกเลี่ยงไม่ได้ที่จะส่งผลกระทบซ้ำเติมปัญหาแผลเป็นทางเศรษฐกิจโดยเฉพาะผู้ประกอบการ SMEs และแรงงานในธุรกิจด้านบริการที่มีความเปราะบางอยู่แล้ว
สำหรับภาพรวมการฟื้นตัวของเศรษฐกิจไทยยังมีแนวโน้มเป็นไปอย่างช้าๆ เนื่องจากภาคการท่องเที่ยว ซึ่งเป็นเครื่องจักรสำคัญทั้งในแง่มูลค่าทางเศรษฐกิจและการจ้างงานยังไม่ฟื้นตัว ซึ่งจะทำให้การฟื้นตัวของเศรษฐกิจโดยรวมมีความแตกต่างระหว่างภาคธุรกิจค่อนข้างสูง รวมถึงยังมีความไม่แน่นอนและความเสี่ยงด้านต่ำอยู่มาก
ปัจจัยเสี่ยงที่ต้องจับตาในปี 2021 ได้แก่
1. ระยะเวลาในการควบคุมการระบาดระลอกใหม่
2. ความล่าช้าในการกระจายวัคซีนในไทยอย่างแพร่หลาย
3. แผลเป็นทางเศรษฐกิจที่อาจส่งผลต่อเสถียรภาพระบบการเงินผ่านการผิดนัดชำระหนี้ที่เพิ่มขึ้น
4. ปัญหาเสถียรภาพการเมืองในประเทศ ซึ่งอาจกระทบต่อความเชื่อมั่นในการลงทุน
5. ภัยแล้ง จากระดับน้ำในเขื่อนที่ยังอยู่ต่ำกว่าค่าเฉลี่ยในอดีต
6. ค่าเงินบาทที่แข็งเร็วกว่าคู่ค้าคู่แข่ง ซึ่งอาจกระทบต่อการฟื้นตัวของภาคส่งออกและการท่องเที่ยวระหว่างประเทศ
พิสูจน์อักษร: พรนภัส ชำนาญค้า
