วันนี้ (12 กันยายน) แสวง บุญมี เลขาธิการคณะกรรมการการเลือกตั้ง (กกต.) ในฐานะนายทะเบียนพรรคการเมือง เปิดเผยความคืบหน้าการตรวจสอบคำร้องยุบ 6 พรรคการเมือง เนื่องจากยินยอมให้ ทักษิณ ชินวัตร อดีตนายกรัฐมนตรี ซึ่งเป็นบุคคลที่ไม่ใช่สมาชิกพรรค ชี้นำครอบงำการจัดตั้งรัฐบาล แพทองธาร ชินวัตร อดีตนายกรัฐมนตรี โดยผู้ร้องอ้างเหตุที่แกนนำ พรรคการเมืองเดินทางไปร่วมรับประทานอาหารและมาม่ากับทักษิณที่บ้านจันทร์ส่องหล้า
แสวงเปิดเผยว่า นายทะเบียนพรรคการเมืองได้ยกคำร้อง ภายหลังได้ตั้งคณะกรรมการตรวจสอบข้อเท็จจริง พิจารณาตามข้อเท็จจริงแล้ว เพราะจากการตรวจสอบ และเชิญ 6 พรรคเข้าชี้แจง ก็ได้รับคำยืนยันว่า ไม่ได้ขาดความอิสระ หรือสูญเสียการตัดสินใจ ซึ่งองค์ประกอบพฤติการณ์การครอบงำนั้น จะต้องทำให้พรรคขาดความเป็นอิสระ
แสวงยอมรับว่า การครอบงำพรรคการเมือง เป็นประเด็นสังคมให้ความสนใจ และมีคำร้องระหว่างการพิจารณาอีกมาก ซึ่งข้อเท็จจริง ส่วนใหญ่เป็นการไปพูด ปราศรัย แต่การครอบงำจะต้องพิจารณากฎหมายอย่างละเอียด ซึ่งหากมองผ่านๆ หรือความรู้สึกอาจเป็นการครอบงำ แต่ตามกฎหมายนั้น พรรคการเมืองจะต้องยินยอมให้บุคคลนั้นได้ครอบงำชี้นำ รวมถึงการครอบงำชี้นำนั้น จะต้องทำให้กิจกรรมของพรรคการเมืองขาดความเป็นอิสระ เมื่อพิจารณากฎหมายครบองค์ประกอบแล้ว ผลการครอบงำนั้น จะต้องทำให้พรรคหรือสมาชิกพรรคขาดความเป็นอิสระด้วย
ส่วนพฤติการณ์ที่ทักษิณออกมาพูดตามเวทีต่างๆ เข้าข่ายหรือไม่นั้น เลขาธิการ กกต. ชี้แจงว่า ไม่มีหลักฐานที่ฟังได้ว่า เป็นการครอบงำตามกฎหมาย และไม่ใช่ตามความรู้สึก ซึ่งจะต้องนำไปพิจารณาตามมาตรากฎหมายที่เกี่ยวข้องทั้งหมด พร้อมยังเปิดเผยว่า ยังมีคำร้องทักษิณ ครอบงำพรรคเพื่อไทยที่รอการพิจารณาของคณะอนุกรรมการตรวจสอบข้อเท็จจริงอยู่
ส่วน MOA ระหว่างพรรคประชาชน และพรรคภูมิใจไทย ในการสนับสนุน อนุทิน ชาญวีรกูล หัวหน้าพรรคภูมิใจไทย เป็นนายกรัฐมนตรี ถือเป็นการครอบงำหรือไม่นั้น แสวงชี้แจงว่า หากเป็นการครอบงำจะต้องเข้าองค์ประกอบความผิดตามมาตรา 28 ของพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญ (พ.ร.ป.) ว่าด้วยพรรคการเมือง ซึ่งยังจะต้องพิจารณาถึงข้อเท็จจริงอีกครั้ง
▪️แพทองธารยังไม่เข้าเกณฑ์หลุดหัวหน้าพรรคเพื่อไทย
สำหรับกรณี แพทองธาร ชินวัตร อดีตนายกรัฐมนตรี ถูกศาลรัฐธรรมนูญตัดสินฝ่าฝืนจริยธรรมร้ายแรง จะพ่วงมาถึงความเป็นหัวหน้าพรรคเพื่อไทยหรือไม่ แสวงระบุว่า หัวหน้าพรรคเป็นกรรมการบริหารพรรค และต้องเป็นสมาชิกพรรคก่อน ซึ่งยังไม่เห็นคำวินิจฉัยของศาลรัฐธรรมนูญ แต่สิ่งที่จะทำให้พ้นจากตำแหน่งหัวหน้าพรรคนั้นมีอยู่สองเรื่อง คือ
- พ้นเพราะคณะกรรมการจริยธรรมพรรคขับออกจากตำแหน่ง แต่ยังสามารถเป็นสมาชิกพรรคได้
- พ้นจากการเป็นสมาชิกพรรค หากพ้นจากสมาชิกพรรค ก็ต่อเมื่อศาลฎีกาแผนกคดีอาญาของผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมืองวินิจฉัยว่าให้พ้น แต่เมื่อเป็นศาลรัฐธรรมนูญถือว่าเป็นคนละอย่างกัน ยังไม่เข้าเกณฑ์ ต้องเป็นคำพิพากษาของศาลฎีกาไม่ใช่คำวินิจฉัยของศาลรัฐธรรมนูญ
แสวงย้ำว่า การพ้นจากกรรมการบริหารพรรคนั้น ก็เป็นเรื่องความรู้สึกคนอาจคิดว่าพ้นก็ได้ แต่ตัวกฎหมายมีขั้นตอนและวิธีปฏิบัติ ซึ่งก็เป็นเรื่องของคณะกรรมการบริหารพรรคที่ต้องพิจารณาว่ามีมติให้พ้นหรือไม่ กกต. ไม่สามารถก้าวก่ายในเรื่องกรรมการบริหารพรรค ส่วนเรื่องสมาชิกพรรคนั้นก็เป็นผลตามกฏหมาย ซึ่งขณะนี้ก็ยังไม่มีคำพิพากษาของศาลฎีกา
แสวงยืนยันว่า ในฐานะนายทะเบียนพรรคการเมือง เราดูเพียงข้อบังคับพรรค แต่กิจกรรมของพรรคการเมืองนั้น ให้พรรคเป็นผู้ดำเนินการ ในทะเบียนจะดูแค่ว่าพรรคได้ดำเนินการตามกฏหมายหรือข้อบังคับพรรคหรือไม่ พร้อมยืนยันว่า การพ้นจากสมาชิก หรือกรรมการบริหารพรรคเป็นเรื่องภายในของพรรค หากไม่ดำเนินตามกฏหมายเดี๋ยวจะมีสมาชิกพรรคมาร้องเอง
“สาระสำคัญตามหลักการ บางทีพ้นแล้ว แต่สิ่งที่รอคือคนชี้กระบวนการ เช่น พ้นจาก สส. ต้องรอให้ศาลรัฐธรรมนูญชี้ ทั้งที่รู้อยู่แล้ว ตราบใดที่เรื่องจริยธรรมไม่ไปทางช่องศาลฎีกาหรือคณะกรรมการบริหารพรรคยังไม่ชี้ ก็ยังไม่เกิดผลอะไร” แสวงกล่าว
