กกต. ชี้แจงข้อกฎหมาย แนวทางการช่วยเหลือผู้ประสบภัยในช่วงใกล้เลือกตั้ง

วันนี้ (27 พฤศจิกายน) สำนักงานคณะกรรมการการเลือกตั้ง (กกต.) ประชาสัมพันธ์แนวทางการหาเสียงเลือกตั้ง และการช่วยเหลือผู้ประสบภัย ตามกฎหมายสำหรับผู้ที่จะสมัครรับเลือกตั้ง อบต. ผู้ดำรงตำแหน่ง ส.อบต., นายก อบต., ปลัด อบต. รวมถึงพรรคการเมืองและบุคคลทั่วไป ที่อาจเกี่ยวข้องกับการเลือกตั้งเกี่ยวกับการให้ความช่วยเหลือผู้ประสบภัย ซึ่งเป็นสถานการณ์ที่พบได้ในช่วงใกล้เลือกตั้งและอาจถูกเข้าใจผิดว่า เข้าข่ายการให้ของเพื่อจูงใจในการลงคะแนนเสียงเลือกตั้ง

ปัจจุบัน สมาชิกสภาองค์การบริหารส่วนตำบล (ส.อบต.) และนายกองค์การบริหารส่วนตำบล (นายก อบต.) ครบวาระในวันที่ 27 พฤศจิกายน 2568 แล้ว และอยู่ในช่วงเตรียมการเลือกตั้งซึ่งจะมีขึ้นในวันอาทิตย์ที่ 11 มกราคม 2569 ทำให้การให้ความช่วยเหลือใด ๆ ของผู้สมัครหรือผู้ที่เกี่ยวข้อง จำเป็นต้องปฏิบัติตามกฎหมายอย่างเคร่งครัด เพื่อไม่ให้เข้าข่ายความผิดตามมาตรา 65 แห่งพระราชบัญญัติ (พ.ร.บ.) การเลือกตั้งสมาชิกสภาท้องถิ่นหรือผู้บริหารท้องถิ่น พ.ศ. 2562 และที่แก้ไขเพิ่มเติม

มาตรา 65 บัญญัติให้ผู้สมัครและผู้เกี่ยวข้องกับการเลือกตั้ง ต้องไม่กระทำการจูงใจให้ผู้มีสิทธิเลือกตั้งลงคะแนนเสียงให้ตนเองหรือผู้อื่น ด้วยวิธีการดังต่อไปนี้

1. ห้ามจัดทำ ให้ เสนอให้ สัญญาว่าจะให้ หรือจัดเตรียมเพื่อจะให้ ทรัพย์สิน
หรือผลประโยชน์อื่นใดอันอาจคำนวณเป็นเงินได้แก่ผู้ใด เช่น เงิน ของขวัญ หรือ สิ่งของต่าง ๆ

2. ห้ามให้ เสนอให้ หรือสัญญาว่าจะให้เงิน ทรัพย์สิน หรือประโยชน์อื่นใดไม่ว่าจะโดยตรงหรือโดยอ้อมแก่ชุมชน สมาคม มูลนิธิ วัดหรือศาสนสถานอื่น สถานศึกษา สถานสงเคราะห์ หรือสถาบันอื่นใด

3. ห้ามทำการโฆษณาหาเสียงด้วยการจัดให้มีมหรสพหรือการรื่นเริงต่าง ๆ เช่น คอนเสิร์ต หรือการแสดงรื่นเริงต่าง ๆ

4. ห้ามเลี้ยงหรือรับจะจัดเลี้ยงผู้ใด

5. ห้ามหลอกลวง บังคับ ขู่เข็ญ ใช้อิทธิพลคุกคาม ใส่ร้ายด้วยความเท็จ หรือจูงใจให้เข้าใจผิดในคะแนนนิยมของผู้สมัครใด

แนวทางสำหรับผู้บริหารท้องถิ่น

ตั้งแต่วันที่ 29 สิงหาคม 2568 – 26 พฤศจิกายน 2568 เป็นช่วง 90 วันสุดท้ายก่อนครบวาระ ซึ่งกฎหมายกำหนดให้ในการอนุมัติโครงการหรือกิจกรรมใหม่ จะต้องพึงระมัดระวังเป็นพิเศษ เพื่อให้เป็นไปตามมาตรา 65 วรรคสอง ในกรณีที่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ผู้บริหารท้องถิ่น (นายก อบต.) หรือ ปลัดองค์การปกครองส่วนท้องถิ่น (ปลัด อบต.) อนุมัติโครงการหรือกิจกรรมใหม่ที่มีลักษณะดังต่อไปนี้ อาจเข้าข่ายฝ่าฝืนกฎหมาย

1. การมอบทรัพย์สินหรือสิ่งของใด ๆ

2. การให้ประโยชน์แก่ชุมชนหรือหน่วยงาน

3. การจัดกิจกรรมรื่นเริง

4. การจัดเลี้ยง

5. การดำเนินการใดที่อาจจูงใจให้เกิดความนิยมต่อผู้สมัคร

ยกเว้นเพียง 3 กรณีเท่านั้นที่สามารถทำได้ คือ

1. โครงการที่มีลักษณะเป็นการบรรเทาทุกข์จากภัยธรรมชาติหรือภัยพิบัติสาธารณะ

2. โครงการต่อเนื่องที่ดำเนินการเป็นประจำอยู่แล้ว

3. โครงการที่ดำเนินการตามมติคณะรัฐมนตรี

องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นสามารถช่วยเหลือผู้ประสบภัยได้ หากเป็นการช่วยเหลือโดยตรงตามหน้าที่และอำนาจ และไม่เชื่อมโยงกับผู้สมัครหรือการหาเสียงเลือกตั้ง

องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นอื่นที่สามารถดำเนินการบรรเทาทุกข์ตามหน้าที่และอำนาจ แต่หากผู้มีความประสงค์จะสมัครรับเลือกตั้งในอนาคตเข้าไปเกี่ยวข้อง เช่น ร่วมแจกสิ่งของ หรือปรากฏตัวในการมอบสิ่งของ อาจเข้าข่ายความผิดตามมาตรา 65 แห่ง พ.ร.บ. การเลือกตั้งสมาชิกสภาท้องถิ่นหรือผู้บริหารท้องถิ่น พ.ศ. 2562 และที่แก้ไขเพิ่มเติม เช่นเดียวกับองค์การบริหารส่วนตำบล จึงสามารถช่วยเหลือได้เฉพาะในนามหน่วยงานท้องถิ่น ไม่ใช่ในนามผู้สมัคร หรือพรรคการเมือง และต้องไม่มีเจตนาหรือผลเป็นการหาเสียงแฝง

แนวทางสำหรับ สส. พรรคการเมือง และสมาชิกพรรค

สำหรับพรรคการเมือง สมาชิกพรรคการเมือง หรือผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมือง การให้สิ่งของหรือเงินเพื่อช่วยเหลือผู้ประสบภัยของพรรคการเมืองและสมาชิกพรรคการเมืองสามารถดำเนินการได้ แต่ต้องปฏิบัติให้เป็นไปตามระเบียบคณะกรรมการการเลือกตั้งว่าด้วยจำนวน หลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขของการให้ตามประเพณีหรือเมื่อมีเหตุอันสมควร และการยื่นคัดค้านเกี่ยวกับการบันทึกค่าใช้จ่ายในการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรครั้งต่อไป พ.ศ. 2561 และที่แก้ไขเพิ่มเติมถึง (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2564

การให้ในแต่ละโอกาส เมื่อมีเหตุอันสมควรแก่ประชาชนที่ได้รับผลกระทบจากภัยพิบัติ พรรคการเมืองสามารถมอบให้มูลค่าไม่เกิน 3,000,000 บาท ส่วนผู้ดำรงตำแหน่งในพรรคการเมือง สมาชิกพรรคการเมือง ซึ่งเป็น สส. หรือผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมือง สามารถมอบให้มูลค่าไม่เกิน 300,000 บาท