วันนี้ (30 ตุลาคม) ที่ศาลอาญา ถนนรัชดาภิเษก ศาลนัดฟังคำพิพากษาคดีดูความผิดตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 112 หมายเลขดำ อ.1405/2566 ที่พนักงานอัยการคดีอาญา 3 เป็นโจทก์ฟ้อง กิตติคุณ ธรรมกิติราษฎร์ หรือมัมดิว, สุภัคชญา ชาวคูเวียง หรือหนูรัตน์ คอนเทนต์ครีเอเตอร์, บริษัท อินเตอร์เซคท์ ดีไซน์ แฟคทอรี่ จำกัด โดย ฐิตานันท์ เหล่าวีระพัชร และ วริศชา หรือ เรืองโรจน์ ศรีงาม กรรมการผู้มีอำนาจ และ บริษัท ลาซาด้า จำกัด โดย สุชาดา รังสิคุต กรรมการผู้มีอำนาจ ร่วมกันเป็นจำเลยที่ 1-4 ในความผิดตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 112 และ พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ พ.ศ. 2560
จากกรณีระหว่างวันที่ 3-5 พฤษภาคม 2565 พวกจำเลยทำแคมเปญโฆษณา Lazada 5.5 ร่วมกับ อนิวัติ ประทุมถิ่น หรือนารา เครปกะเทย เน็ตไอดอล โดยจำเลยที่ 1-2 แต่งกายเลียนแบบบุคคลเบื้องสูง
จากนั้นเมื่อวันที่ 7 พฤษภาคม 2565 ศรีสุวรรณ จรรยา เลขาธิการสมาคมองค์การพิทักษ์รัฐธรรมนูญไทย แจ้งความร้องทุกข์ต่อพนักงานสอบสวนกองบังคับการปราบปรามการกระทำความผิดเกี่ยวกับอาชญากรรมทางเทคโนโลยี (บก.ปอท.) ว่า เป็นการกระทำที่ไม่เหมาะสมและเข้าข่ายพาดพิงสถาบันเบื้องสูง จากการโฆษณาผ่านแพลตฟอร์ม Lazada ดังกล่าว ซึ่งพวกจำเลยให้การปฏิเสธ
วันนี้จำเลยที่ 2-4 และทนายความ เดินทางมาศาล และจำเลยที่ 2 ขอใช้สิทธิไม่อนุญาตให้สื่อมวลชนเผยแพร่ภาพ
วันนี้ศาลพิเคราะห์แล้วว่ามีปัญหาต้องวินิจฉัยว่า จำเลยที่ 2-4 กระทำความผิดฐานร่วมกันหมิ่นประมาท ดูหมิ่น หรือแสดงความอาฆาตมาดร้ายพระมหากษัตริย์ พระราชินี รัชทายาท หรือผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 112 และมีความผิดฐานนำเข้าสู่ระบบคอมพิวเตอร์อันเป็นความผิดเกี่ยวกับความมั่นคงแห่งราชอาณาจักร ตามประมวลกฎหมายอาญาและ พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ พ.ศ. 2560 มาตรา 14 วรรคหนึ่ง (3) หรือไม่
ศาลเห็นว่าจะต้องพิจารณาก่อนว่า สมเด็จพระเจ้าน้องนางเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี กรมพระศรีสวางควัฒน วรขัตติยราชนารี เป็นองค์รัชทายาทหรือไม่
ซึ่งคำว่ารัชทายาทตามพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2554 หมายถึง ผู้จะสืบราชสมบัติ และตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย มาตรา 20 วรรคหนึ่ง บัญญัติว่า การสืบราชสมบัติให้เป็นไปตามกฎมณเฑียรบาล
จะเห็นได้ว่าตามความหมายนั้นการเป็นองค์รัชทายาทคือ การที่ต้องถูกแต่งตั้งเป็นผู้สืบสันตติวงศ์ราชบัลลังก์ต่อไป แต่จากทางนำสืบของโจทก์ไม่ปรากฏว่ามีการแต่งตั้งหรือประกาศให้ สมเด็จพระเจ้าน้องนางเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี กรมพระศรีสวางควัฒน วรขัตติยราชนารี ทรงเป็นรัชทายาท ดังนั้นจึงมิใช่เป็นบุคคลซึ่งเป็นรัชทายาทในความหมายตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 112
นอกจากนี้ส่วนที่โจทก์อ้างว่า จำเลยที่ 2-4 ร่วมกันหมิ่นประมาท ดูหมิ่น หรือแสดงความอาฆาตมาดร้ายสถาบันพระมหากษัตริย์ ศาลเห็นว่า คำว่าพระมหากษัตริย์ตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 112 หมายถึงตัวบุคคล ดังนั้นการกระทำจำเลยที่ 2-4 จึงขาดองค์ประกอบความผิด จำเลยที่ 2-4 จึงไม่มีความผิดตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 112 และ พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ พ.ศ. 2560 มาตรา 14 วรรคหนึ่ง (3) คือ นำเข้าสู่ระบบคอมพิวเตอร์ซึ่งข้อมูลคอมพิวเตอร์ใดๆ อันเป็นความผิดเกี่ยวกับความมั่นคงแห่งราชอาณาจักร หรือความผิดเกี่ยวกับการก่อการร้ายตามประมวลกฎหมายอาญา
ปัญหาข้อวินิจฉัยต่อมาคือการทำสื่อโฆษณาของจำเลยที่ 2 มีความผิดตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 112 หรือไม่ ศาลเห็นว่าเมื่อดูจากความหมายของการหมิ่นประมาท คือการดูหมิ่นทำให้ผู้อื่นถูกเหยียดหยามเกลียดชัง แต่จากข้อเท็จจริงจะเห็นได้ว่า แม้มีการแต่งกายคล้ายชุดที่ สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง เคยทรงสวมใส่ และนั่งบนรถเข็น รวมถึงแนะนำสินค้าเซรั่มให้ทดลองใช้และพูดคุยด้วยคำสุภาพ ไม่มีลักษณะการกระทำที่ดูถูก ดูหมิ่น หรือทำให้เกลียดชัง จึงไม่เข้าข่ายความผิดฐานหมิ่นประมาท การกระทำของจำเลยที่ 2 ไม่ครบองค์ประกอบความผิด
ปัญหาวินิจฉัยต่อมาคือจำเลยที่ 3-4 โฆษณาไม่เป็นธรรมส่งผลเสียต่อส่วนรวมหรือไม่ ศาลเห็นว่าการทำคลิปเป็นคนพิการคือการแสดงบทบาทสมมติและเป็นการทำเพื่อขายสินค้า ไม่ได้ดูถูกเหยียดหยามคนพิการ แม้จะมีการใช้ถ้อยคำไม่สุภาพและไม่เหมาะสม แต่ไม่ถึงกับทำให้บุคคลในสังคมแตกแยกหรือแตกสามัคคีกัน อีกทั้งเป็นการพูดคุยเพื่อเชิญชวนให้ซื้อสินค้าในช่วงกิจกรรมลดราคาและเงื่อนไขของบริษัท ดังนั้นจึงไม่มีความผิดฐานโฆษณาไม่เป็นธรรม
พิพากษายกฟ้องจำเลยที่ 2-4
มีรายงานว่า คดีนี้พนักงานอัยการคดีอาญา 3 แยกฟ้อง อนิวัติ ประทุมถิ่น เป็นจำเลยความผิดฐานเดียวกันคือคดีหมายเลขดำ อ.2244/2565 กระทั่งวันที่ 21 ธันวาคม 2566 ศาลอาญาพิเคราะห์พยานหลักฐานแล้วเห็นว่า อนิวัติไม่มีความผิดพิพากษายกฟ้องทุกข้อหา
กรณีของกิตติคุณ หรือจำเลยที่ 1 ทนายความจากศูนย์ทนายความเพื่อสิทธิมนุษยชน ให้ข้อมูลในภายหลังว่าศาลได้สั่งจำหน่ายคดีของจำเลยที่ 1 ไปเนื่องด้วยจำเลยหลบหนีลี้ภัยจากประเทศไทย
อ้างอิง:
- เฟซบุ๊ก หนูรัตน์ เฮเลน (สุภัคชญา ชาวคูเวียง)
- เฟซบุ๊ก Momdew Divaqueen