วันนี้ (7 พฤษภาคม) รังสิมันต์ โรม สส. บัญชีรายชื่อ พรรคประชาชน ในฐานะประธานคณะกรรมาธิการความมั่นคงแห่งรัฐ กิจการชายแดนไทย ยุทธศาสตร์ชาติ และการปฏิรูปประเทศ สภาผู้แทนราษฎร นำคณะเข้าพื้นที่ตรวจสอบติดตามการแก้ไขปัญหาสารพิษปนเปื้อนในแม่น้ำกก ที่ปางช้างหมู่บ้านกะเหรี่ยงรวมมิตร ตำบลแม่ยาว อำเภอเมือง จังหวัดเชียงราย และสะพานท่าตอน ตำบลท่าตอน อำเภอแม่อาย จังหวัดเชียงใหม่
ที่ตำบลท่าตอน อำเภอแม่อาย จังหวัดเชียงใหม่ ได้รับผลกระทบในด้านเศรษฐกิจการท่องเที่ยวตลอดลำน้ำกก โดยในช่วงสงกรานต์ที่ผ่านมา เห็นได้ชัดว่ามีนักท่องเที่ยวลดลงอย่างมีนัยสำคัญ ส่วนที่บ้านกะเหรี่ยงรวมมิตร ตำบลแม่ยาว อำเภอเมือง จังหวัดเชียงราย ได้รับแจ้งตัวเลขค่าสารพิษในแม่น้ำมีทิศทางสูงขึ้น
รังสิมันต์กล่าวว่า ข้อมูลล่าสุดจากกรมควบคุมมลพิษ พบว่าผลการตรวจสารพิษในน้ำกกเพิ่มสูงขึ้น โดยพบว่าสารหนูเพิ่มไปเป็น 0.37 มิลลิกรัมต่อลิตร ทั้งที่ค่ามาตรฐานคือ 0.01 มิลลิกรัมต่อลิตร และสารตะกั่วเพิ่มขึ้นไปเป็น 0.043 มิลลิกรัมต่อลิตร ซึ่งถือว่าเกินมาตรฐานความปลอดภัยที่ 0.05 มิลลิกรัมต่อลิตร และหลายจุดตลอดลำน้ำก็มีค่าเกินมาตรฐานและน่าเป็นห่วงหากค่าสารเคมียังสูงขึ้นต่อเนื่อง โดยต้นเหตุมาจากการทำเหมืองทองในฝั่งประเทศเมียนมา ที่อยู่ในพื้นที่เขตอิทธิพลของกลุ่มว้า ซึ่งมีข้อมูลว่าเป็นเหมืองที่ทำผิดกฎหมาย 30 กว่าแห่ง
ทั้งนี้ สารพิษในแม่น้ำนั้นส่งผลต่อสุขภาพประชาชนและเศรษฐกิจการท่องเที่ยว ทำให้แม่น้ำในประเทศไทยได้รับผลกระทบ และอาจรวมไปถึงประเทศลาวผ่านทางแม่น้ำโขงด้วย แต่สถานการณ์ในประเทศเมียนมานั้นซับซ้อน มีสงครามกลางเมือง ดังนั้นเป็นหน้าที่ของ กมธ. ที่จะไปร่วมผลักดันการแก้ไขต่อไป
“ดังนั้นสิ่งที่รัฐบาลต้องคิดและทำก็คือการสร้างความชัดเจนเรื่องนี้ เพราะประชาชนรู้สึกไม่ปลอดภัย สำหรับกลุ่มว้า มีปัญหาเรื่องยาเสพติด มีปัญหาเรื่องการล้ำเขตแดนไทย และล่าสุดมีปัญหาเรื่องสารพิษจากเหมือง ผมคิดว่าเราควรมาตั้งหลักและคิดได้แล้วว่าจะเอาอย่างไร ถ้าปล่อยไปแบบนี้ คนไทยจะไม่ได้อยู่ในประเทศไทยอย่างปลอดภัย และจะต้องรับมือกับปัญหาหลายด้านที่ต้องเจอต่อไป” รังสิมันต์กล่าว
เมื่อผู้สื่อข่าวถามว่า มีการเปิดเผยจากหน่วยงานความมั่นคงว่ามีการพูดคุยในกลไกคณะกรรมการเขตแดนร่วม (JBC) แล้ว แต่มีการโยนกันไปมาระหว่างรัฐบาลทหารเมียนมาและกลุ่มว้า เนื่องจากรัฐบาลเมียนมาก็ไม่สามารถควบคุมได้เบ็ดเสร็จ โดยรังสิมันต์กล่าวว่า เราต้องตั้งหลักว่าปัญหานี้ต้องแก้ ไม่ใช่จะบอกว่าเป็นเรื่องนอกประเทศและเราแก้ไม่ได้ ต้นเหตุของปัญหาคือเหมืองผิดกฎหมาย อาจจะเชื่อมกับจีนเทา เราก็ทราบ เรารู้ว่าเมียนมามีความไม่สงบอย่างไร เช่น เรื่องแก๊งคอลเซ็นเตอร์ แต่มันไม่ได้มีแค่นี้ สิ่งผิดกฎหมายมีมากกว่านั้นอีก ถ้าเราตั้งหลักว่าต้องแก้ แล้วพื้นที่อิทธิพลนี้ว้าปกครอง เราไปคุยกับรัฐบาลเมียนมาก็คงแก้ไม่ได้
ทุกๆ ปัญหาที่เราได้รับผลกระทบ เพราะรัฐบาลทหารเมียนมาไม่สามารถดำเนินการอะไรได้เลย ถ้าเราคุยกับว้าแล้วไม่ถอย ดังนั้นจะคุยกับใคร จะมีใครที่คุยแล้วว้าถอยได้ ผมอยากจะตั้งหลักว่าประเทศไทยเรามีสัมพันธ์ที่ดีกับหลายประเทศ บางประเทศมีความสัมพันธ์ที่ดีกับว้าเป็นพิเศษ
ดังนั้นเราต้องคิดเชิงกลยุทธ์เป็นพิเศษ แม้กระทั่งกับภาคเอกชนที่มีความร่วมมือ การค้าขาย ดังนั้นเรามีวิธีการในการดำเนินการ แต่คำถามสำคัญว่าเราจะดำเนินการหรือเปล่า อย่าไปตั้งต้นว่าปัญหามันยากซับซ้อนเท่านั้น แต่ต้องคิดว่าถ้าเราปล่อยให้ปัญหาเหล่านี้เกิดขึ้นเรื่อยๆ คนไทยเดือดร้อน ปัญหาคอลเซ็นเตอร์ก่อนหน้านี้เรารู้สึกว่าแก้ยาก ทำไม่ได้ แต่เราก็สามารถทำให้ทุเลาเบาบางไปได้
รังสิมันต์กล่าวทิ้งท้ายว่า วันนี้รัฐบาลอาจจะเจอหลายปัญหาความมั่นคง แต่เราต้องทำให้ปัญหาของแม่น้ำกกเป็นเรื่องที่ผู้มีอำนาจจะต้องให้ความสำคัญด้วย
โดยในวันรุ่งขึ้น วันที่ 8 พฤษภาคม 2568 คณะกรรมาธิการความมั่นคงฯ มีกำหนดการประชุมรับฟังการบรรยายสรุปและแลกเปลี่ยนความคิดเห็นเกี่ยวกับปัญหาและแนวทางแก้ไขปัญหา โดยร่วมกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ณ ห้องประชุมศาลากลางจังหวัดเชียงราย
